» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Text #182

Report of negotiations conducted by Ioannes DANTISCUS & Janusz LATALSKI
Wrocław (Breslau) 1538-06-16
Manuscript sources:
1office copy in Latin, BCz, 1596, p. 495-498
2rough draft in Latin, in secretary's hand, OS HHSA, Polen, I. 3, 1538, f. 41r-46r
3office copy in Latin, AAWO, AB, D. 68, f. 174

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

BCz, 1596, p. 495

Nos Ioannes Episcopus Varmiensis et Ianussius Latalski palatinus Poznaniensis et capitaneus Iuniwladislaviensis serenissimorum dominorum, dominorum Sigismundi Primi et Secundi regum Poloniae, magnorum ducum Litwaniae, Russiae totiusque Prussiae ac Masoviae etc., dominorum et heredum, dominorum nostrorum clementissimorum consiliarii, oratores et mandatarii ad sacram regiam maiestatem Romanorum, Germaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croaciae, Sclavoniae etc., archiducem Austriae etc. designati, universis et singulis praesentibus et futuris harum serie litterarum significamus et notum testatum manifestumque facimus, quod, cum superiori tempore inter praefatam regiam maiestatem Romanorum etc. ex una et praememoratum serenissimum dominum regem nostrum seniorem super collocanda serenissima principe domina Elisabet, filia primogenita dicti serenissimi regis Romanorum etc. in matrimonium serenissimi domini regis nostri filio serenissimo domino Sigismundo Secundo regi per utriusque principis legatos et oratores plenis et sufficientibus mandatis ad hoc suffultos certus tractatus in civitate regia Posnaniensi de anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo in profesto divi Martini initus et conclusus sit, prout in eo latius continetur. In cuius vim et tenorem iam dicti serenissimi reges nostri ad eiusmodi coniugii negotium penitus abso<l>vendum proficiendumque cum plena potestate et facultate nobis ab utroque principe nostro data iuxta mandata nostra ad manus serenissimi regis Romanorum consignata. Nos huc ad maiestatem suam tamquam specialiter ad hos designatos emandarint. Nos ideo pro ea potestate auctoritateque, quae nobis ad transigendam matromonii illius causam expresse a regibus nostris ante nominatis facta fuit totius rei istius matrimonialis on the marginfacta fuit totius rei istius matrimonialisfacta fuit totius rei istius matrimonialis on the margin, negotium nomine et ex parte regum nostrorum cum serenissimo rege Romanorum sub infrascriptis condicionibus, clausulis, pactis et articulis feliciter transegimus et conclusimus in hunc modum:

In primis autem superinscribed, in the hand of otherautemautem superinscribed, in the hand of other annuit et consensit serenissimus rex Romanorum iuxta superiorem tractatum Posnaniensem, quem cum omnibus suis condicionibus clausulis continentiis de verbo ad verbum hic pro expresso haberi volumus, serenissimam principem dominam Elisabet filiam suam primogenitam serenissimo principi domino Sigismundo Secundo Poloniae regi[1] accedente consensu praefatae serenissimae dominae Elyzabeth nuptui dare et quod eidem centum milia aureorum Hungaricalium auri puri et iusti ponderis pro dote constituere illiusque tertiam partem una cum traductione in manus officialium[2] serenissimi domini regis nostri Sigismundi consignare. Reliquas autem duas partes infra annum et diem post consumationem matrimonii citra omnem dilationem exsolvere debeat et teneatur.

E converso, serenissimus princeps dominus Sigismundus Poloniae rex[3] pater, nomine [4] filii sui praenominati aut[6] eo decedente serenissimus dominus Sigismundus Secundus[7], serenissimae dominae Elizabet vicissim centum milia aureorum auri puri et iusti ponderis pro contradote seu donatione propter nuptias BCz, 1596, p. 496 spondere et promittere teneatur atque ideo tam pro dote quam donatione propter nuptias summam ducentorum milium florenorum Hungaricalium in bonis regni sui videlicet in Sandecz Sanok Biecz Premisl cum omnibus villis et aliis adiacentibus proventibus universis assecurare et inscribere debeat eidem serenissimae dominae Elizabeth, ita quidem, ut haec obligatio dotis et donationis propter nuptias, quae sic, ut praescriptum est, novae reginae erit facta simul cum munere virginitatis sibi, ut sequitur, constituendo post mortem serenissimae dominae Bonae reginae modernae[9] transferatur ad eas civitates et arces, quae sunt suae serenitati eadem ratione dotis et donationis propter nuptias obligatae et inscriptae, dummodo tamen vel haec vel illa bona praefatae summae ducentorum milium florenorum Ungaricalium atque praefato contractui sufficienter respondeant. Et super hoc tempore consumationis matrimonialis litterae assecurationis per serenissimum dominum Sigismundum Secundum[10] in nota meliori confici et ad manus serenissimi regis Romanorum consignari debent. Praeterea, cum aliquamdiu ratione donationis seu muneris virginitatis nominatim exprimendi tractatum esset, serenissimus rex Romanorum, quo maiorem propensissimi animi sui erga utrumque[11] serenissimum regem Poloniae significationem daret, consensit et consentit hanc praefati muneris sponsionem et praestationem arbitrio utriusque[12] serenissimi regis relinquere nihil addubitans, quin serenitates suae[13] maxime autem serenissimus rex iunior[14], secuta statim matrimonii consumatione per copulam, serenissimam sponsam suam eo nomine tam pro regio suo honore quam eiusdem serenissimae sponsae merito splendide remuneraturus sit, et pro hoc munere serenitati suae, ut praemittitur, deputan(da) praememorata domini written over aaii written over aa et bona non minus quam pro dote et donatione propter nuptias inscripta obligata et obnoxia esse debent.

Conventum denique et conclusum est. Quod si serenissima regina prior sponso[15] vita defuncta fuerit, tam dos quam donatio propter nuptias et munus ipsum virginitatis ad serenissimum regem[16] et Regnum Poloniae perpetuo devolvantur sine aliqua ipsius dotis restitutione. Si vero[17] regem[18] ante mori contigerit, prole ex ea (quod dii prohibeant) non suscepta, aut si suscepta fuerit, premoriatur tamen, tunc serenissima regina Elizabeth omnibus terris, districtibus, dominiis etc. sibi inscriptis ad vitae suae viduat(us) tempora plenam utendi et fruendi potestatem habere written over iiee written over i debeat. Post mortem autem suam centum milia florenorum ratione donationis propter nuptias sibi donata et inscripta ad praefatum Poloniae regnum BCz, 1596, p. 497 libere revertatur. De dote vero et munere virginitatis, habeat regina Elisabeth eandem plenam tam in vita quam mortis articulo donandi testandi et disponendi facultatem, quam olim habuit serenissima domina Elizabeth, serenissimi Poloniae regis mater[19], ut in litteris Cracoviae decimo quinto mensis Augusti anno Domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio datis latius continetur.

Praeterea constitutum et conventum est, ut serenissimus rex Romanorum serenissimam filiam suam dominam Elizabetham adscribed, in the hand of otheramam adscribed, in the hand of other postquam decimum sextum aetatis suae annum attigerit cum decenti et regio apparatu ac ornamentis proprio sumptu pro tempore communibus votis designan(dis) Cracoviam mittere teneatur, ita tamen, quod integrum atque adeo liberum sit serenissimo regi iuniori[20], si ei videatur, traductionis eiusmodi tempus praevertere nec obstet etiam de deductione sponsae Cracoviam sive alio sententiam mutare, prout inter serenissimum regem Romanorum et serenissimos patrem et filium reges Poloniae[21] conventum fuerit.

Postquam autem serenissima domina sponsa ad serenissimum dominum sponsum[22], ut praemittitur, deducta fuerit, tunc ante consumationem matrimonii tenebitur ipsa solemniter et expresse hereditati tam paternae quam maternae sufficientem facere renuntiationem eademque ratione regni Hungariae et ditionis domus Austriae, non modo pro regia maiestate Romanorum, sed etiam pro sacra caesarea maiestate ac utriusque eorundem liberis per lineam masculinam ab ipsis legitime descendentibus a se fieri debebit. Quo vero ad regnum Bohemiae pro serenissimo rege Romanorum tunc eiusque liberis et heredibus masculini sexus dicta renuntiatio erit facienda, in quantum scilicet ipsa domina Elizabetha adscribed, in the hand of otheraa adscribed, in the hand of other ad huiusmodi renuntiationem tenetur et non ultra. Denique talem renuntiationem serenissimus dominus sponsus[23] suis litteris et sigillo firmare et ratificare tenebitur.

Quod si alter contrahentium ante consumationem nuptialem (quod absit) mortem obiret, tunc totus iste contractus cum omnibus suis pactis, obligationibus et attinentiis anihilatus, enervatus et cassatus habeatur, similiter conventum est.

Postremo vero cautum est, quod ego[24], Ianussius Latalski palatinus Poznaniensis, virtute mandati specialis mihi a serenissimo domino meo serenissimo domino meo rege iuniore traditi[25] et ad manus serenissimi regis Romanorum exhibiti me[26] quamprimum cum omnia inter partes praescriptis modis BCz, 1596, p. 498 pacta et transacta sint, Oeniponte conferre illicque dicti regis nomine cum serenissima domina Elizabet sponsalia per verba de praesenti contrahere aliaque in hisce rebus fieri solita et consueta exsequi debeam[27] et tenear[28] cum reciproca ratificatione omnium et singulorum, quae inter utriusque sponsi et sponsae serenissimos parentes[29] pro hoc felicissimo coniugio hactenus acta et transacta sunt[30].

Nos itaque praefati oratores suprascripta omnia et singula ex parte serenissimorum dominorum regum nostrorum clementissimorum vigore mandati nobis a serenitatibus eorum traditi, non solum approbamus et ratificamus, verumetiam loco et nomine tam primi quam secundi regis nostri nos sub fide et honore nostro obligamus et obstringimus, quod serenitates suae omnia praemissa, quatenus se et ea, quae ab ipsis in huius matrimonii negotio praestari debent, attinent, rata grata valida firmaque habebunt, simul et eadem integre, inviolate sancteque observabunt ratificationisque litteras manu ipsarum serenitatum suarum et sigillis corroboratas infra spatium quattuor mensium a data praesentium computand(o) ad manus praefati serenissimi regis Romanorum transmittent.

In quorum omnium fidem certam evidensque testimonium nos has litteras nostras subscripsimus et sigillorum nostrorum appensione communivimus.

Dat ae or umaeae or um in civitate Vratislaviensi praefati sernissimi regis Romanorum, die decima sexta mensis Iunii anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo octavo.

Ioannes episcopus Varmiensis manu mea subscripsit

Ianussius Latalski palatinus Poznaniensis et capitaneus Iuniwladislaviensis manu propria subscripsit

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum rex semper augustus ac Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae etc. rex, infans Hispaniarum, archidux Austriae, dux Burgundiae, Brabantiae, Stiriae, Carinthiae, Carniolae, marchio Moraviae etc., dux Lucemburgiae ac Superioris et Inferioris Slesiae BCz, 1596, p. 499 ...

[1 ] filio nostro carissimo added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech, replacing words serenissimi domini regis nostri Sigismundi which have been underlined

[2 ] nostrorum vel serenissimi filii nostri added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[3 ] Serenissimus princeps dominus Sigismundus Poloniae Rex underlined

[4 ] serenissimi added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[5 8 ] nostri superinscribed above sui in the other hand, as a version of text in direct speech

[6 ] nobis autem stain[autem]autem stain, quod omen Deus obruat, decedentibus added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech, replacing words eo decedente

[7 ] filius noster carissimus added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[9 ] coniugis nostrae carissimae added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[10 ] filium nostrum added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[11 ] nostrum added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech, replacing words serenissimum regem Poloniae which have been underlined

[12 ] nostrum added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech, replacing words serenissimi regis which have been underlined

[13 ] nos superinscribed above underlined Serenitates Suae in the other hand, as a version of text in direct speech

[14 ] filius noster added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[15 ] suo, serenissimo filio nostro superinscribed in the other hand, as a version of text in direct speech

[16 ] nostrum serenissimum filium superinscribed above underlined serenissimum regem in the other hand, as a version of text in direct speech

[17 ] serenissimum superinscribed in the other hand, as a version of text in direct speech

[18 ] fili<um> nostrum added on the margin in the other hand, as a version of text in direct speech

[19 ] mater nostra desideratissima superinscribed above underlined serenissimi Poloniae regis mater in the other hand, as a version of text in direct speech

[20 ] filio nostro superinscribed above underlined regi iuniori in the other hand, as a version of text in direct speech

[21 ] utrumque nostrum superinscribed and then nos et serenissimum filium nostrum conventum added on the margin in the other hand as a version of text in direct speech, in place of underlined serenissimos patrem et filium reges Poloniae conventum

[22 ] filium nostrum superinscribed in the other hand, as a version of text in direct speech

[23 ] filius noster superinscribed in the other hand, as a version of text in direct speech

[24 ] ego underlined as to be omitted in a version of text in direct speech

[25 ] a serenissimo filio nostro ei traditi added on the margin in the other hand as a version of text in direct speech, in place of underlineda serenissimo domino meo rege iuniore traditi

[26 ] se adscribed below me in the other hand, as a version of text in direct speech

[27 ] debeat superinscribed above debeam in the other hand, as a version of text in direct speech

[28 ] -tur superinscribed above tenear in the other hand, as a version of text in direct speech

[29 ] nos parentes superinscribed above underlined serenissimos parentes in the other hand, as a version of text in direct speech

[30 ] sicut id iam palatinus praedictus cum serenissima sponsa egit et transegit feliciter added on the margin in the other hand as a version of text in direct speech