BCz, 242, p. 37

Magnifice Domine. Commendationem plurimam.

Laudo et probo summopere diligentiam Dominationis Vestrae, qua mihi descripsit casum, qui se cum doctore Antonello obtulit. Unde ego hic apud magnum cancellarium et apud fratrem uterinum Dominationis Vestrae dominum Sigismundum Lofredum omnem dedi operam, ut scirem, quam aestimationem ista hic haberent, si forsan per adversarios nostros huc ea in re foret quicquam perscriptum comperique haec nihil nobis detrimenti allatura. Si etiam ita fuissent facta, ut adversarii nostri criminantur, proinde cum se aliud istiusmodi offeret, quod videretur nobis nociturum, Dominatio Vestra non gravate id ad me perscribere velit, ut de omnibus cautior possem fieri. Factura serenissimis principibus nostris rem gratissimam et negotiis illorum summe necessariam et qua illorum gratiam ubertim merebitur. Alia, quae in rebus nostris aguntur, Dominatio Vestra a magnifico Nicolao Antonio Carminiano, ad quem copiosius scripsi, intelliget. Commendo me Dominationi Vestrae plurimum et rogo, scribat saepius.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ celerrime Granatae in Betica Hispaniae, 12 Augusti anno Domini 1526

Dominationis Vestrae observantissimus Ioannes Dantiscus serenissimorum regis et reginae Poloniae etc.

BCz, 242, p. 27

Magnifice Domine et plurimum observande. Salutem et commendationem.

Redditae mihi sunt hic 23-a mensis novissimi per fratrem uterinum Dominationis Vestrae Magnificae, dominum Sigismundum Loffredum litterae, 15-a Kal(endas) Octobris Neapoli datae, quibus me humaniter arguit, quod cum ad me compluries scripserit, ipse numquam responderim. Ne itaque adeo inofficiosus Dominationi Vestrae videar, qui in hoc ab aliis nimium interdum diligens et copiosus iudicor, pro comperto habeat, quod primas, quas umquam ab ea viderim, litteras ex Neapoli 17-a Kal(endas) Aprilis missas, in Hispali accepi, et illis hinc 12-a Augusti praeteriti rescripsi. Ab eo tempore usque ad illas ultimas, sub nomine Dominationis Vestrae nullae aliae ad me sunt perlatae. Unde quod hactenus a me non est responsum, postquam causa defuit, reprehendi merito non deberet, quippe cum alias etc(?). ea in re erga amicos, quoad eius fieri potest, semper esse soleo et frequens et studiosus.

Quod spectat arcem Barensem et provisionem desuper anno superiori 18-a Augusti hic a me expeditam, cuius Dominatio Vestra meminit, eo tandem magna cum difficultate et labore perductum est, quod licebit serenissimae dominae nostrae castellanum gratum maiestati caesareae aut eius viceregi praeficere, qui id iurare debebit, quod in litteris remotionis sequestri exprimitur, et praeterea cum ipsa princeps nostra per se in statu Barensi non agit, iurabit etiam, se castrum hoc in manus hostium caesareae maiestatis non daturum, quemadmodum hoc ex novissimis provisionibus, quas hinc ad serenissimam dominam nostram 12-a, et duplicatas 22-a Octobris praeteriti misi, clarius patebit. Misi item prima Septembris alias per proprium nuntium cum litteris iustitiae et observationis omnium decretorum et termini peremptorii praefixione contra status Barensis impetitores, quas reor iam ad dominationem vestram perlatas. Ex his omnibus, quorsum negotia nostra tendunt, liquido intelleget.

BCz, 242, p. 28 Scripsit Dominatio Vestra indictum esse serenissimae dominae nostrae militare servitium, et licet id de iure et iuxta vim privilegiorum de statu Barensi maiestati caesareae deberetur, tamen de consuetudine a sanguine regio descendentibus exigi solitum non fuisse, huncque recentem morem cum illustrissima olim domina duce Mediolani(?), quae hac praerogativa, quamdiu in vivis fuerat, fruebatur, comprobavit. Ea ego omnia ad praescriptam Dominationi Vestrae instructionem per modum supplicationis maiestati caesareae exposui, et in scriptis exhibui. Ceterum aliud obtinere non potui quam id, quod istae provisiones, quas cum earum exemplis ad praesens mitto, continent, ut pote negotium hoc ad iura et regni constitutiones, omissa consuetudine, remittitur, quod Dominatio Vestra pro sua prudentia et istarum rerum ibidem in regno peritia, commodius quam ego intellego moderabitur. Utque sciat quomodo hic fiunt expeditiones: 24-a praeteriti dedi supplicationem, 29-a fuit decretata, 10-a huius primum accepi a scribis confectam. Et hoc mihi hic fit praesenti, capiat coniecturam de reliquis.

Fui superiore die cum domino Sigismundo Loffredo, qui mihi litteras Dominationis Vestrae ostendit, quibus illum rogat et hortatur, ut hic rebus serenissimae dominae nostrae afficeretur. Id mihi gratum fuit plurimum, utque perpetuo hoc faciat, oro et obsecro, atque ut ad me saepius scribat obtestor, quandoquidem litterae Dominationis Vestrae tam eruditae, quae me de rebus serenissimorum principum nostrorum certiorem ms. certiores(!) ⌈certioremcertiorem ms. certiores(!) ⌉ reddunt, me non vulgariter oblectant. Ego in scribendo verbis et moribus utor praesentibus, cum tamen philosophus ille apud Gellium dicat, verbis saltem praesentibus loquendum esse et moribus antiquis utendum.

Alia id temporis non restant. Quae hic in novis habentur, a fratre suo uterino latius et certius, quam ex me accipiet. Si quid Dominatio Vestra habet de partibus nostris ex Polonia, cum sit proximior hidden by binding⌈[or]or hidden by binding⌉, BCz, 242, p. 29 quam ego, quaeso, mihi impartiat. Hic multa de Hungaris et nostris feruntur, quae Deus prohibeat, mihi vero his de rebus nihil scribitur. Faciet mihi igitur rem apprime gratam, si de his, quae novit, Dominatio Vestra ad me perscripserit, cui me summopere commendo, et illi omnia fausta precor.

Datum Granatae, undecima die Novembris anno Domini MDXXVI.

Ioannes Dantiscus

BCz, 242, p. 215

Magnifice et excellens Domine. Commendationem et salutem plurimam.

Accepi superioribus diebus hic ternas a Magnificentia Vestra, unas de 14 (ante) k(a)l(endas), alias de 16 Decembris et novissimas de sedecimo die Februarii, quarum sententiam abunde intellexi, sed iis hucusque respondere non potui ob dolorem arthriticum chiragrae, qui hanc manum saeviter occupaverat, adeo quod longo tempore ne calamum quidem attingere potuerim, qua de re Magnificentia Vestra tanto meo silentio pro sua in me benevolentia dabit veniam.

Inter alia, quae tam erudite, prudenter atque ex re serenissimarum ms. serenissimorum(!) ⌈serenissimarumserenissimarum ms. serenissimorum(!) ⌉ maiestatum principum meorum Magnificentia Vestra perscripserit, hoc unum, quod arcem Barensem spectat, erat potissimum. Cum autem adhuc in eo involucro versemur, quo nos plane explicare non possumus vel temporum aut hominum iniquitate obstante, id, quod commodius visum est, erat suscipiendum. Quocirca consentiente maiestate caesarea in magnificum dominum Ludovicum Nicolaum Mariam de Summa, fratrem Magnificentiae Vestrae, ut huic arci praeesset, exemplum commissionis desuper reginali maiestati transmisi operamque ea in re magnifici domini Sigismundi Loffredi, prout merito debui, commendavi, unde spero fore aliquando, ut istius tragoediae semel finem habere possimus, quem nemo, quam ego, ut hinc ex hoc ergastulo tandem valeam liberari, neque poscit neque efflagitat ardentius.

Perlegit mihi nuper magnificus dominus Sigismundus Loffredus, quantopere me sibi et negotia principum meorum Magnificentia Vestra per litteras suas commendavit; ob id quas possum Magnificentiae Vestrae habeo gratias et rogo, me eo, quo coepit, favore pergat prosequi et sibi de me vicissim persuadeat, ubi Magnificentiae Vestrae umquam gratum facere et usui esse possim, me id non gravate, sed ex animo facturum sedulo.

Scribit mihi Magnificentia Vestra in novissimis, quod litteras meas ex Granata XI Novembris datas et quasdam provisiones per me expeditas ac per reginalem maiestatem sibi missas acceperit et quomodo diffamatorium certis rationibus inducta adhuc apud se continuerit atque de aliis rebus, quae arci Barensi expedire videbantur satis abunde. Ceterum commissionis seu provisionis, quam ego cum eisdem litteris XI Novembris ratione adohae non persolvendae transmisi duplicatasque effeci, ne verbo quidem meminit, de quo et dominus Sigismundus, frater uterinus Magnificentiae Vestrae et ego praecipue non satis mirari potuimus, quippe cum uterque scimus, istiusmodi provisionem ad manus Magnificentiae Vestrae pervenisse. Non parum igitur in animo atque in negotiis agendis fui distractus, quandoquidem scripsit mihi ex Cracovia BCz, 242, p. 216 reginalis maiestas 4 Februarii, quomodo certo edocta esset, dominum viceregem non solum ab ea exigere adoham iis diebus in regno Neapolitano indictam, verum etiam eam, quam ms. qui(!) ⌈quamquam ms. qui(!) ⌉ temporibus illustrissimae olim dominae matris suae, quam illa non persolvisset, impositam; id quam sit iniquum atque ab omni aequitate ac ratione alienum, nulli est obscurum. Quocirca maiestatem caesaream ea de re conveni aliquoties illique tam insignem iniuriam non sine animi vehementia conquestus sum, sed propter absentiam domini magni cancellarii et quod dicunt negotium hidden by binding⌈[tium]tium hidden by binding⌉ hoc esse gratiae et non iustitiae, finem hactenus habere nequit, quamvis ego replicaverim vigore investiturae, quod serenissimi principes mei admissi sunt ad omnia ea, quae illustrissima olim domina dux Mediolani tam de iure quam de consuetudine tenuit et possedit quodque igitur consuetudo hanc non solvendi adoham ab his, qui sunt regio sanguine progeniti, non sit gratiae, cum domina dux mater hidden by binding⌈[r]r hidden by binding⌉ principum meorum in ea semper fuerit conservata, sed merae iustitiae. Nihilominus hucusque nihil efficere potui. Accepit tamen heri maiestas caesarea ea in re aliud hidden by binding⌈[d]d hidden by binding⌉ memoriale et pollicita est me desuper, quam primum fieri posset, resolvere, hocque iam aliquoties mihi respondit; verum quando futurum erit, experiemur.

Quapropter Dominationem Vestram summopere rogo, quomodo negotium hoc hidden by binding⌈[c]c hidden by binding⌉ apud vos habeat, cum primis me certiorem reddat perscribatque mihi, quid mihi in his ulterius sit agendum, ne per nos quicquam perisse videatur, quo rebus principum meorum bene inserviretur. De magnifico domino Sigismundo Loffredo nihil dubito, quin id, quod ad eius officium et propensionem hidden by binding⌈[ionem]ionem hidden by binding⌉ in res nostras spectat, sit facturus.

Alia pro hoc tempore non restant, quam quod me favori et benevolentiae Magnificentiae Vestrae plurimum commendo et rogo, excusationem meam, quod tam diu non scripserim, cum chiragra legale sit impedimentum, non gravate admittat et ad scribendi officium redeat.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex Valleoleti, oppido Castiliae, 14 Iunii Anno Domini 1527

Magnificentiae Vestrae deditissimus Ioannes Dantiscus serenissimorum regis et reginae Poloniae orator

BCz, 242, p. 221

Magnifice Domine. Commendationem plurimam.

Accepi prima huius mensis litteras Dominationis Vestrae Neapoli 5 Kalend(as) Octobris datas, quibus me humaniter arguit, quod iam a multo tempore litteras a me non acceperit, cum tamen ad longum de omnibus 14 Iunii praeteriti ex Valleoleti scripserim, quae eo se tempore offerebant, suspicor, quod haec mea scripta ad Dominationem Vestram non pervenerint. Queritur idem magnificus dominus Sigismundus Loffredus, cui litteras meas transmittendas dederam, quod suae etiam fortasse sint deperditae. Ab eo tempore nihil se tale offerebat, quod Dominationem vestram Vestram a me scire oportuit, fuimus etiam dispersi propter pestem, quae in Valleoleti saeviebat ante paulo ante; quod ad Dominationem Vestram commode hucusque scribere non potuerim, dabit igitur pro sua in me benevolentia veniam, deinceps crebrius quam prius scripturus.

Ea, quae spectant novam commissionem pro magnifico domino Cola Maria de Summa, ut castellanus arci Barensi praeficiatur ms. proficiatur(!) ⌈praeficiaturpraeficiatur ms. proficiatur(!) ⌉, dedi cum magnifico domino Sigismundo Loffredo hic etiam quam potui operam mittoque eandem Dominationi Vestrae in ea forma, qua prius, paulo post duplicatas cum alia provisione desuper Granatae facta missurus. Rogo Dominationem Vestram plurimum, quam primum ista commissio exsecutionem suam habuerit, me certiorem reddere non gravetur. Spero enim postquam cum castello res hoc modo perfecta fuerit, quod subinde a serenissimis dominis meis hinc ex hoc ergastulo revocabor, faciat itaque rem mihi Dominatio Vestra gratissimam, si cum primis mihi, quid cum hac commissione factum fuerit, significaverit.

Velim etiam Dominatio Vestra mihi clare perscriberet, quomodo negotium de adoha habeat, in quibus iuribus seu indultis desuper serenissima reginalis maiestas nitatur, quo certius edocerer, quid hic ea in re impetrare a maiestate caesarea debeam. De gratia parum spei habeo: si nobis certa consuetudo ut in regno Neapol(itano) usu accepta vel alia iura non subvenerint, a sicco pumice ms. punice(!) ⌈pumicepumice ms. punice(!) ⌉ aquam postulabimus. Quodcumque BCz, 242, p. 222 in his Dominationi Vestrae expedire videbitur, pro servitio hoc serenissimam maiestatem, in quo sumus, copiose ad me perscribere velit, quo semel haec tragoedia cothurnos deponat et nos colophonem imponere possemus.

Aliud ad praesens non resta{n}t, quam quod me Dominationi Vestrae plurimum commendo et rogo, ubi potest, scribat saepius, quandoquidem litteris Dominationis Vestrae doctissi<mi>s oblector summopere illisque oppido quam libentissime semper respondebo.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex Burgos 2-a Decembris anno Domini 1527.

Dominationis Vestrae deditissimus Ioannes Dantiscus