Ioannes etc.

Honorabilis fidelis in Christo dilecte, salutem.

Quae scripsistis ipso die Sanctae Agnetis a fratre nostro, domino Bernardo, accepimus omnia diligentiamque et integ[ri]tatem vestram probamus, pensationem gratia nostra suo vobis tempore facturi. Remittimus et aurigam, qui se hic male gessit illato cuidam de stabuli nostri servitoribus vulnere. Quam violentiam in castro nostro factam ill[i] condonavimus, ut vobis in rebus nostris deinceps tanto diligentius inserviat. Dominum Plotowski adhuc per aliquot dies apud nos retinebimus, quod coniugi eius et salutem nostro nomine dicetis. Bene valete et de Bidgostiensibus paulopost nobis provideatis.

Ex castro nostro Lubaviensi, XXVI Ianuarii M D XXXVI.

Ioannes

Honorabilis in Christo fidelis dilecte. Salutem.

Conquestus est hic nobis Wolfangus Bolcz, civis Thoronensis, quod burgrabius noster in quadam nemoris parte ligna secari commiserit, quam ille ad se ratione contractus et permutationis a reverendissimo nostro novissimo praedecessore factae ad se et suos pertinere asserit. Operam quidam et diligentiam burgrabii nostri non improbamus, nollemus tamen cuiquam, et praesertim amicis, conquerendi dari occasionem. Proinde vobis iniungimus, ut per burgrabium iubeatis rem et causam hanc granitierum et dubietatis usque ad nostrum ad vos felicem adventum suspendi. Bene valete.

Ex castro Lubaviensi, ultima Ianuarii M D XXXVI.

Honorabilis Domine in Christo dilecte. Salutem in Domino.

Intelleximus quosdam annonam nostram aratralem hucusque ad vos non perduxisse. Qua de re generoso domino castellano Culmensi Brodnicensique etc. capitaneo scripsimus, ut auctoritate regia illos nostros debitores ad solvendam ducendamque annonam nostram compelleret. Vestrum itaque erit apud illum nostro nomine instare, ut debitores, quos ei nominatim deferetis, ad satisfaciendum cogat et inducat, pro vestro debito et officio facturi. Bene valete.

Ex castro nostro Lubaviensi, V-ta Martii 1536.

Ioannes etc.

Honorabilis Domine, fidelis in Christo dilecte.

Mittimus vobis per praefectum castri nostri Fridek XLVII marcas, de quibus cedunt compatri nostro domino doctori Hieronimo XLII pro vino. Quam pecuniam frater noster Bernardus Thoroniae solvere potuisset longeque nobis fecisset gratius ipsique domino doctori, qui pecunia sua opus habet in dies, commodius. Unde nos ob illum, quod haec mora praeter nostram voluntatem accidit, excusabitis. Reliquam pecuniam pro expensis equi apud illum relicti IIII marcas et mediam etiam ei dabitis, de qua nobis nulla fuit notitia, alias tam diu non soluta non haesisset.

Committimus praeterea vobis, si pro tritico tantum pecuniarum habere potueritis, ut a domino Nicolao a Linden consule Thoronensi, aut ubi vobis opportunius videbitur pro familia nostra duo stamina panni Zcwickoviensis ematis eius coloris, ut sunt tunicae, quibus nostri equitando utuntur, illaque cum primis ad nos mittatis. Quod si impraesentiarum tantum pecuniae vobis non est, ad certum tempus solutionem suspendatis.

Voluimus etiam, ut eum adulescentem, qui vobis inservit pro nominatim ostendendis debitoribus , nuntio t<e>rrestri ad exigendas annonas non persolutas mittatis, quod negotium satis apte deriget, cum prius omnem fere nobilitatem noscat et aliquot annis in servitio domini palatini fuerit.

Murator Lucas nobis insalutatis abiit. Rescribite, quid rerum agat, operamque date, ut lateres haberi possint et ut caementum bene sit dispositum. Si Thoroniae recens et bonum oleum, quod vocant Venetum, habetur, gratum nobis facietis X libras huc mittendo. Bene vos valere optamus.

Ex castro nostro Lubaviensi, X Martii MDXXXVI.

Ioannes etc.

Honorabilis Domine, fidelis in Christo dilecte. Salutem in Domino.

Pridie accepimus cum litteris vestris omnia ea, quae in eis descripseratis fuitque nobis diligentia vestra nostrae voluntati respondens grata admodum. Pro solutione panni duorum staminum misissemus vobis XXVIII marcas, verum aurigae istiusmodi pecuniam credendam, ut nunc sunt homines et tempora, satis tutum esse non putavimus: multum potest occasio, quae etiam ex bonis interdum facit malos. Paulopost pro futuris festivitatibus Deo bene prosperante vobiscum erimus. Ab Alberto Wyączkowski nihil est, quod exspectemus. Curate, ut vobis sit solvendo, a vobis emit, pro quo debet. Gratum nobis esset, si a nostris Culmensibus aliquot millia laterum habere possetis, quandoquidem turrim illam antiquam testudine statuimus claudere. Deberetis item temporius intendere pro scapha seu navigio nostro reparando, quo frumenta commode secundo Vistula demitti possent, et ut noster phaselus sit paratus ad descendendum in eo Marienburgum pro festo Sancti Stanislai venturo. Quae solitae diligentiae vestrae committo. Bene valete.

Ex castro nostro Lubaviensi, XXII Martii M D XXXVI.

Honorabilis Domine, fidelis carissime. Salutem.

Dimisi hinc dominum cancellarium, ut canonicatui suo ad tempus praesit, in eoque ordinem rem curando domesticam faciat. Quicquid igitur illi pro prima domus provisione opus erit, ut eam recte instituat. Vobis commi<t>to, ut ei impartiatis. Qua etiam in re pauperem meum consobrinum Ninium cum uxorcula et liberis iuvare potestis, ut alimoniam habeat. Velim illi ne desitis. Valete.

Lubaviae XXII Iulii M D XXXVI.

Ioannes Dei gratia episcopus Culmensis

Ioannes etc.

Honorabilis Domine, fidelis in Christo dilecte. Salutem in Domino.

Quod ex o[culis] laboratis et burgrabius male valet, non potest nobis esse non molestum. Mittimus igitur vobis hunc nostrum Colodzeiski iussimusque, ut in omnibus vobis obsequatur, in quibus opera eius uti volueritis. Vos curate, ut bene valeatis et gratiam nostram vobis esse propensam persu<a>deatis.

Ex castro nostro Lubaviensi, XXVII Iulii M D XXXVI.

Reverendissimo in Christo Patri et Principi, domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi et Culmensi, necnon administratori Pomezaniensi et domino et patrono suo gratiosissimo

Oboedientiam debitam cum servitiorum suorum obligatione.

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine princeps clementissime.

De statu dignitatis Reverendissimae Paternitatis Vestrae et altiori dominio Dei dispositione adepto gratulor, et quidem maxime. Invocandus est Deus, ut eandem sua divina clementia ad longos annos in bona valetudine pro singulari gubernatione huius terrae Prussiae conservet, indiget enim maxime hoc tempore bono gubernatore.

Insuper notifico Reverendissimae Paternitati Vestrae me domino Simoni, nepoti Reverendissimae Paternitatis Vestrae, extradidisse XIX lastas siliginis, quamvis aliquot a Caspero Stentzel in mutuum accepi. Solvam sibi sine ulla dilatione. Et exivit e Culmen in vigilia Omnium Sanctorum et in Graudentz, prout ab eodem intellexi ..., XII lastas acc<i>piet.

Hic omnia adhuc more solito aguntur.

Et cum his me Reverendissimae Paternitati Vestrae tamquam gratiosissimo domino et patrono ad mandata obsequentissimum recommendo. Quam ad longa tempora pro mea etiam singulari spe et consolatione felicissime valere opto. Cui me iterum atque iterum humilime commendo.

Ex castra Reverendissimae Paternitatis Vestrae Aldenhaws, in crastino Omnium Sanctorum anno Domini 1537.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae obsequentissimus et humillimus servus Thomas

Reverendissimo in Christo principi et domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi et terrae Culmensis nec non administratori Pomezaniensi, domino dignissimo et patrono suo gratiosissimo

Oboedientiam debitam cum fidelitate et servitiorum suorum obligatione. Reverendissime in Christo pater et domine, domine princeps clementissime.

Gregorius Schirmer VI tonnas cerevisiae Gdanensis 3-a feria ante Luciae Virginis, ut ab eodem optaverat Reverendissima Paternitas Dominatio Vestra, adduxit. Et pronunc mitto Reverendissimae Paternitati Dominationi Vestrae II Bitgostiensis. Censum iam totaliter usque X marcas percepi et debita, prout Reverendissima Dominatio Paternitas Vestra mandaverat, solvi, et quattuor servitoribus, qui terminum suum pro festo sancti Martini habebant, ceteris vero pro festo natalis Domini. Et tandem Reverendissimam Paternitatem Dominationem Vestram felicissime et in bona valetudine in longos annos pro singulari consolatione mea valere opto. Cui me ut clementissimo principi et domino et patrono suo gratiosissimo humillime recommendo. Insuper humillime rogo atque supplico me sua gratia et favore, uti Reverendissima Paternitas Dominatio Vestra antea consueverat, prosequi voluerit.

Ex arce Reverendissimae Paternitatis Vestrae Aldenhaws, 6-ta feria in crastino divae Luciae virginis anno Domini 1537.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Dominationis Vestrae obsequentissimus et humillimus servitor Thomas

Reverendissimo in Christo principi et domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi et Culmensi et administratori Pomesaniensi, domino dignissimo et patrono et domino suo gratiosissimo

Servitia debita cum fidelitate. Illustrissime princeps et in Christo pater et domine, domine reverendissime.

Litteras Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae mihi allatas cum debita reverentia et exhibitione honoris et cum maximo gaudio suscepi. In quibus Reverendissima Paterna Dominatio Vestra inseruit commendationem, quam apud Reverendissimae Dominationis successorem Reverendissima Dominatio Paterna Vestra pro me fecit et adhuc commendare intendit. Ago iterum Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae humillime atque habeo gratiarum actiones et Deus omnipotens sit Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae retributor omnium bonorum operum. Mitto, illustrissime princeps, pro nunc unum aprum Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae. Insuper misi antea XX marcas per venerabilem dominum Reverendissimae Paternitatis Vestrae cancellarium pro avena, quam sculteti donare debuissent pro equis, et quibus hic eisdem scultetis emensuravi, modo pro VII solidis. Obsecro iterum Reverendissima Paterna Dominatio Vestra mei non obliviscatur. Cui me tamquam illustrissimo principi et domino et patrono suo gratiosissimo ad mandata obsequentissimum totumque recommendo. Quam Deus optimus maximusque ad longa tempora pro singulari consolatione et spe mea et omnium pauperum felicissime in bona valetudine conservet.

Ex castro Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae Althaus, in vigilia gloriosissimae virginis Mariae purgationis anno Domini 1538.

Eiusdem Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae obsequentissimus et immeritus servitor Thomas

Illustrissimo Principi et in Christo Patri, domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi et terrae Culmensis necnon administratori Pomesaniensi, domino dignissimo atque patrono et benefactori suo gratiosissimo.

Oboedientiam debitam cum servitiorum suorum obligatione.

Illustrissime Princeps et in Christo Pater et Domine, domine clementissime.

De tarda missione duarum tonnarum cerevisiae Bitgostiensis nil aliud impedivit, nisi Vissula(!) et densa frigora. Unam lastam mitto etiam lupuli. Imaginem reverendissimi domini Conopatzky piae recordationis ubique locorum quaesivi, nullibi invenire potui. Casper Stentzel pecuniam civitatis in praetorium promisit pro die Carnisprivii reponere et exactionis pecuniam sine Georgio notario percipere amplius non intendit.

Scripsit mihi generosa domina Anna soror Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae de castoribus. Testor Deo et cum omnibus hic in castro exsistentibus, quod hoc tempore meo scitu solum IIII ceperunt, quos generosus dominus Georgius de Curiis etc. recepit. Et caudas cum pedibus et instrumentis eorundem praesentavi generosae dominae Cristinae genetrici Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae, mallem enim magis mortem appetere, quam aliter Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae proferre aut scribere.

Insuper, Illustrissime Princeps Ioannes, pellifex iterato a me duos porcos absque consensu Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae optaverat. Si dare Reverendissima Paterna Vestra Dominatio mandaverit, omnia ad mandata faciam, saltem ut ex inventario deleantur.

Et cum his me Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae ut domino et patrono suo gratiosissimo humillime recommendo.

Ex Castro Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae Antiquo, 3-a feria ante Sancti Valentini anno Domini 1538.

Eiusdem Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae obsequentissimus servus immeritus Thomas

Reverendissimo in Christo Principi et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi et Culmensi, nec non administratori Pomezaniensi, domino dignissimo et patrono suo gratiosissimo

Oboedientiam debitam cum fidelitate et obligatione servitiorum suorum.

Illustrissime Princeps et Domine, domine clementissime.

Litteras Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae per dominum Nicolaum Plutowszky allatas cum debito honore suscepi. Prout Reverendissima Dominatio Paterna Vestra scripserat de novissimis litteris mihi scriptis mox sine ulla prorogatione Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae dedi responsum et misi ad Lubowiam, ut mitterentur Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae ad Heilszbargk. Etiam percepi a domino Plutousky testamentum et inscriptionem domini Nicolai plebani olim in Stroszbarg piae memoriae et virgini moniali in Culmen Lubesewszky dedi, ut istud testamentum sibi factum a magnifico domino palatino Pomeraniae postularet aut repeteret. Quae virgo non audet ab eodem domino palatino repetere. Ego enim faciam diligentiam in hoc negotio circa dominum palatinum et Reverendissimae Paternae Dominationi Vestrae rescribam.

Significo me misisse duo vasa cerevisiae Bitigostiensis sabbato ante dominicam Laetare pro Reverendissima Paterna Dominatione Vestra ad Lubowiam. Insuper misi XX marcas ad Lubowiam pro avena a scultetibus perceptas, quam ducere debebant ad Plowesz, ut aliam pro usu equorum emerent. Etiam auriga Petrus duxit XLII modos avenae. Et antea etiam miseram XX marcas pro avena.

Ioannes baccallarius Hymelreich manebit hoc anno in Culmen, ut ex litteris domini Ieronimi doctoris clarius Reverendissima Paterna Dominatio Vestra intelliget, quas misi cum cerevisia.

Et tandem Reverendissimam Paternam Dominationem Vestram felicissime et in bona valetudine in longos annos pro mea singulari consolatione valere cupio.

Cui me ut illustrissimo principi et domino et patrono suo gratiosissimo cum servitiis meis debitis humillime recommendo.

Ex castro Aldthaws Reverendissimae Paternitatis Vestrae, die Sancti Ambrosii anno Domini 1538.

Eiusdem Reverendissimae Paternae Dominationis Vestrae humillimus et obsequentissimus servus Thomas

Honorabilis Domine in Christo dilecte.

Salutem.

Libenter audivi, quod consanguineae meae virgini Elisabet apud sanctimo[nia]les Culmenses favetis illique interdum, quibus eget, ad victum subministratis. Pro qua propensione gratias vobis ago, quin etiam in omnem eventum, ubi vobis vicissim commodare potero, referam. Ut igitur, quema[d]modum cepistis, benefacere illi non intermittatis, oro. Quod omni benivolentia mea, quam semper experti estis et in vos immota apud me manet, si quando res sic tulerit, abunde rependam.

Bene valete.

Ex Heilsberg, 25 Aprilis MDXXXIX.

In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Ioannes Dei gratia episcopus ecclesiae Culmensis et administrator episcopatus Pomezaniensis universis et singulis praesentibus et futuris harum notitiam habituris notumfacimus per praesentes, quomodo veniens ad praesentiam nostram fidelis nobis in Christo dilectus Simon scultetus villae nostrae Cokoczko humiliter nobis exposuit, quod litteras immunitatum seu privilegium, quod super tribus mansis scultetiae dictae villae nostrae a praedecessoribus nostris felicis recordationis dominis episcopis ecclesiae Culmensis praedecessores ipsius habuerunt, tempore bellorum harum terrarum Prussiae amisissent, utpote per milites exusta villa et ecclesia insimul, ubi privilegium illud servabatur, fuisset similiter exustum. Proinde nobis humiliter ac debita cum instantia supplicavit, ut illi clementer consulere litterasque novas et ab alio sculteto distinctas (cum ibi duo sint sculteti, quorum alter duos hic vero tres mansos habet) seu privilegium dare et concedere dignaremur. Nos itaque exquisitis prius diligenter et perceptis probationibus et documentis fide dignorum de huiusmodi scultetiae dispositione et eius privilegio, a quibus sufficienter docti sumus, quod post amissum privilegium tres illos mansos ad officium scultetiae in dicta villa nostra Cokoczko spectantes, ipse et praedecessores eius legitime et pacifice et quiete possederunt, et hucusque nullus ex praedecessoribus nostris illum molestavit vel inquietavit unquam. Acclinati illius supplicibus et rationi consonis precibus, ne hac occasione, quod scilicet privilegium non haberet, aliquod in posterum damnum percipere posset, litteras seu praesens privilegium ei eiusque veris ac legitimis successoribus et haeredibus gratiose dare et concedere duximus damusque et concedimus per praesentes in hunc qui sequitur modum. Imprimis quod memorato sculteto Simoni ipsiusque veris ac legitimis successoribus et haeredibus ad officium scultetiae tres mansos liberos, qui a prima locatione illius villae ad idem iudicium pertinuerunt, ratione scultetiae et servitii nobis impendendi et faciendi iure hereditario more aliarum nostri episcopatus scultetiarum donamus et conferimus harum vigore mediante cum omni utilitate iure Culmensi perpetuo possidendos. Ceterum quia dicta villa nostra Cokoczko in universo cum tribus mansis Simonis et duobus Nicolai scultetorum debet quinquaginta mansos continere, quod ipsi cultores et possessores dictorum mansorum villae praedictae satisfacientes labori, quem nobis tenentur, omnes et singuli de quolibet manso unam marcam numeri et monetae prutenicalis computando quamlibet marcam pro viginti grossis cum duobus pullis et uno modio avenae pro festo sancti Martini solvere tenebuntur et perpetuo sunt adstricti.

In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium sigillum nostrum maius praesentibus est subappensum.

Actum et datum in castro nostro Starogrod, ... decima sexta ... Iunii anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo quinto.

Praesentibus ibidem venerabili honorabilibus ac nobilibus dominis Baltazaro a Lublin canonico Culmensi cancellario et officiali nostro, Thoma e Bidgostia oeconomo nostro in Starogrod, Iacobo Sczepanysky sacellano nostro, Iacobo Kowalewsky burgrabio nostro in Starogrod et Michaele Balczynsky aulico nostro testibus ad praemissa.