» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #762

Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS
Rouen, 1532-[04]-08
            received Regensburg, [1532]-05-08

Manuscript sources:
1fair copy in Latin, autograph, BCz, 247, p. 121-124
2register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 479

Auxiliary sources:
1register in Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8247 (TK 9), f. 40-41

Prints:
1Starożytności p. 74 (excerpt in Polish translation)
2AT 14 No. 172, p. 266-268 (in extenso; Polish register)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

[Reverendissimo domi]no meo episcopo Culmensi, [serenissimi re]gis Poloniae consiliario, [apud] caesaream maiestatem oratori, amico carissimo

Reverendissime ac carissime Domine, mihi episcope.

Mille praemissis salutationibus et commendationibus.

Transivi huc secure et bene sanus, Deus tribuat eundem reditum. Scio enim non defuturos aliquo[s], qui dicant me haec et illa tractatum fuisse ad Christianissimum regem profectum, qui profecto nihil apud suam maiestatem habui publicarum rerum negotii, sed privati solum. Scit enim Vestra Reverendissima Dominatio me iam diu illius maiestatis una cum fratre iuniore domino Stanislao servitorem esse habereque apud suam maiestatem honorificam condicionem etc., et quia iam quinquennio non dabatur mihi commoditas invisendi suam maiestatem, volui sub ista indutiarum occasione invisere illam, et pariter statum rerum Hungaricalium ac consilium iudiciumque meum de rebus illis declarare. Cuius maiestas libenter me vidit et audivit, et multis beneficiis ac inter alia ordine equestri Sancti Michaelis decoravit, et tractavit mecum multa ex re rei publicae Christianae, quae utinam ita succederent, commendavitque plurimum propensionem principis mei ad pacem, et eandem pro meo rege me suadet ineundam. Quare, carissime Domine Episcope, ego omnino constituar Cracoviae ad festa Pentecosten.

Rogo, velit me Vestra Dominatio reddere certiorem, an maiestas caesarea sit missura Poloniam suos oratores, an etiam esset iturus illuc reverendissimus dominus Sedis Apostolicae legatus, nam princeps meus, posteaquam ego non fuerim ibi proficisci permissus, ubi tunc caesar erat in Decembre, nullo pacto mittet suos oratores in Germaniam.

Dominatio etiam Vestra Reverendissima curare deberet, ut haec concordia per regem Poloniae transigatur, nam sua res agitur, proximus dum paries ardet et sunt multa alia, propter quae quaerere debemus, ut per regem Poloniae fieret concordia. Scripsi ad eundem reverendissimum dominum legatum de hac materia, cum quo Vestra Dominatio Reverendissima deberet habere mutuam intelligentiam, nam suae sanctitatis etiam est negotium. Nisi enim fiet concordia omnino in Italia, nova rerum facies orietur et orietur brevi, et nos certe propter Sedem Apostolicam doleremus ex animo, qua de re plura non licet, prudenti satis etc.

Rogo scribat mihi Vestra Dominatio cito, multum enim intererit et proderit concordiae, si cito rem intelligam, nam multa sunt, quae nisi cito sciam, concordiam in toto impedire possunt, nam non dormimus, consulimus rebus {rebus} nostris aliter, quam aliqu[is] existimat et sicuti multis visum fuit impossibile exulantem principem meum in Polonia redire ad eam rerum condicionem, sic etiam viderentur quaedam impossibilia, etiam si dicantur, quae, si erumpent, videbuntur possibilia et dic[ent]: quis dixisset? quis cogitasset? Nam non deerit nobis alius etiam modus nocendi hostibus illo prior[e], quo uti fuimus coacti, et priorem non obmittemus, et aliis modis sciemus Dei auxilio uti, si propensio principis mei non fuerit hostibus grata, quam habet ad pacem et concordiam sinceram. Scimus autem belli genus, scimus hostium vires et apparatus, non enim sumus nobis Aethiopes, et opes et vires, situs, loca, montes et fluvios novimus. Videbunt illi, qui in cartis proelia fingunt aciesque instruunt, bombardas locant, hic velites illic equites, hic triari[os] ibi cathaphractos sistunt, novam conceptus eorum metamorphosim, quos scio esse optimos et rei bellicae peritissimos viros, qui talia pingunt et loquuntur, tum alii etiam sunt homines [ha]bentes caput, manus et ferrum, et scientes modos stratagemataque tam bellorum, quibus Christiani inter se hucusque sua viscera discerpebant et modum, quo Turcae confliger[e] solent, et in quo summam rerum suarum ponunt etc.

Et cum his me Vestrae Dominationi commendo, quam, dum ex Colonia per Renum ascendebat, alloqui potuissem, si non timuissem inducere Vestram Dominationem Reverendissimam ad suspicionem apud hanc gentem, quae maxime laborat suspicionibus.

Ex Rotomago, 8 Martii(!) anno 1532.

Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationis bonus frater et amicus Hieronymus de Lasko etc. manu propria