In poetam quendam, qui pro Christo Phoebum in carmine invocandum scripserat

Cum nova Sarmatici canerem connubia regis
Vix bene praecipiti carmina ducta manu
Frivola mendacis reieci numina Phoebi
Inque meo primus carmine Christus erat

Legerat hoc quidam divini nominis hostis
Et falso dixit nomina vatis habes
Vatibus aspirat victura poemata Phoebus
Sordet et est Christo gratia nulla tuo
O furiis vox digna, tuo dignissima Phoebo
Quid rogo Christicolam dicere peius erat?
Vanane? pro veris Phoebine ego numen adorem?
Num ferar ingratus maxime Christe tibi?
Cuius et hoc habeo praeter tot milia munus,
Quod mihi non tantum vena maligna fluit
Prisca Deos coluit lapides et ligna vetustas
Et tot ficticios nil nisi monstra Ioves
Numina Christigenae docti meliora poetae
Imbuimus trino carmina nostra Deo
Est Deus in nobis, non qualem Naso canebat
Christo non Phoebo pectora nostra calent
Est Pluto in vobis agitante calescitis illo
Sedibus infernis spiritus iste venit
Sed tamen est ratio cur Phoebum agnoscere possis
Et Musas dicas carminis esse duces
Non ut honore Deo, non ut virtutibus aeques,
Non ut adorandum numen habere putes
Musae, Mercurius, Phoebus, Pan, Liber, Apollo
Nomina sunt uni contribuenda Deo
Ludere nominibus licuit semperque licebit
Credere nequaquam numen habere licet

Sed quis in hac adeo tecum certarit arena
Confossus iaculo concidis ipse tuo
Tu tamen insidiis mecum congresse, fateri
Non audes nomen vane poeta tuum
Et cum me versu plus quam frigente lacessas
In numero vatum vis tamen esse miser
Nunc age responde, nunc te mihi perge fateri,
In vivis aliquod si modo nomen habes
An metuis quem sic contempseris, anne timendus
Qui nihil argutum concinit esse potest?
Denique si solus satis est in carmina Phoebus
Qui potuit Phoebus cedere Christe tibi?
Phoebe magister ades te Marsia provocat alter
Ecce tibi haec etiam dilanianda cutis
Non igitur vates triviali cede poetae
Sume age pro Phoebo fortiter arma tuo
Non ego secreto tecum luctabor in antro
Sed doctos tecum stabimus ante viros
Tu Phoebi tripodas, nos Christi signa feremus,
Partaque victori gloria munus erit.

AD IOANNEM DANTISCUM SECRETARIUM REGIUM

Farragines, 1 (Sylvae 1.1)

AD EUNDEM DANTISCUM

Legimus hesterna ductas tibi luce Camenas
Pauca, sed aeternum carmina digna legi
Nostra tamen sero tibi quod responsa leguntur
Est eadem nobis quae tibi causa fuit
Scribis ut hesterno nimium madefactus Iaccho
Cyclopas capiti credis inesse tuo
Credibile est, nec enim novitas haec rara poetis
Quos fovet in molli gratia blanda sinu.

Sicut enim genio reliquis meliore beati
Sic etiam vita liberiore sumus
Praecipue si quando choro convenimus uno
Luxuriat blandis gratia picta iocis
Tunc nullos critica trutinamus fronte Platonas
Tunc procul invisus cogitur ire Timon
Sed Veneri, et Musis facile indulgemus, et illi
Qui capiti fecit pondera tanta tuo
Tunc Venus Idaeis circumdata floribus ultro
Aspirat pictis nuda cupidinibus.
Tunc quoque se nobis talem manifesta fatetur
Qualis ad Anchisen dicitur isse suum
Latior hic solito pulcher bona cornua Bacchus
Sauciat infuso pectora nostra mero
Saucia concipiunt genialem pectora flammam
Urget in assuetos ebria Musa sales
Natura hinc surgunt subiti dictante lepores
Innumeri risus, innumerique ioci
Quocirca nihil est quod vel mirere gravari,
Vel metuas Hesso non placuisse tuo
Vina animos ut mane gravant, ita vespere tollunt
Laetitiamque omnem frigide somne fugas.
Omnia quae fueras Hesso praesente loquutus
Ne dubita in partem suscipit ille bonam.
Atque utinam quidam non deteriora loquantur
Qui mihi nescio quo iure nocere student

Quos, ubi me nequeunt iusto comprehendere morsu
Non tamen iniusta pendere lance pudet.
Tu vero celebres inter numerande poetas
Scripta probas Hessi qualiacumque tui.
Et quoniam nostras laudas Dantisce Camenas
Te propriis dignum laudibus esse doces.
Ergo te merito nostrorum inscripsimus albo
Ultimus a primis ne videare, Vale.

Dignitate et humanitate summo viro, domino Ioanni de Curiis Dantisco oratori regio Poloniae apud Carolum Augustum patrono perpetua fide colendo suo

Salutem.

Semper ab eo tempore, quo a te Augusta discessi, optime ac clarissime Dantisce, sic enim appellari a me quam ullo alio splendido titulo, quibus abundas, mavis, redire ad te statui, ita me ceperas vel potius excantaveras, sed non tam munificentia in me tua quam humanitate et benignitate morum summa et in tui similibus carissima. Itaque, mi Dantisce, tibi gratulor non fortunam istam amplam et te dignam, cum ipse et ista fortuna sis dignior et vere dignus regia , cuius utique vices geris et quam unice ornas, sed gloriam famae pulcherrimae ac nominis immortalem, quam non regius iste splendor et dignitas in qua es, sed tua tibi virtus et incomparabilis humanitas peperit, immo parit cotidie magis ac magis. Mihi crede, non sum hic inescatus tuis donis, ut adulari tibi nunc incipiam qui nulli umquam sim solitus . Scribere non possum quae suggerit animus, obruor splendore nominis tui. Adeo certatim omnes homines, quotquot vel nunc Augusta ad nos veniunt vel umquam antehac te novere , tuas laudes, tuam humanitatem, tuam morum civilitatem praedicant, ut nisi mihi esses vere notissimus, frontem abiecisse omnes dicerem, qui tam sine modo prae aliis omnibus unum praedicent. Rediens nuper huc Philippus noster, non potes credere, quam sit honorifice de te locutus multis et magnis viris audientibus. Ibi vero, cum de humanitate tua velut certamen sumeretur, Ionas, nosti opinor hominem, “o mi Eobane, inquit, nesciebam tuum Dantiscum, quem praedicare mihi tantopere solebas, ipsam humanitatem esse, quod si scissem, iamdudum quaesissem aliquam occasionem insinuandi me in amicitiam viri optimi.” Haec vere ita ut scribo acta sunt, quae vero ego responderim, ideo non scribo, ne suspectus tibi eius fiam vitii, quod semper vitavi cane peius et angue. Praeterea est hic quidam Udalrichus Pindarus, qui in Hispaniis in familiaritatem tuam se venisse ait. Quid quaeris? Eodem ore te effert, quo hi quos dixi alii omnes, quibus vel per umbram visus es. Hoc demum est, optime Dantisce, vere regis legatum et amicum agere, hoc est omni se fortuna maiorem et in quavis amplissima dignum ostendere. Hoc est regias vices sustinere et eius regis, qui inter omnes Europae reges sit vel regnorum amplitudine vel potentiae et virium magnitudine longe maximus. Sed contineo me, ne in epistola poetam fieri me causari possis. Eris mihi deinceps, optime Dantisce, boni viri verum exemplar et qui nunc ab hoc tempore bona fide semper honore meo semper celebrabere versu. Itaque quae nunc honorandi nominis tui causa instituo, brevi ut spero videbis, neque enim excidit, quid a te discedens dixerim. Epitaphium in Mercurin[um] iam non licebat absolvere, et volebam aliquid exquisitum ad te tantum amicum mittere . Itaque igitur ignoscas rogo et hoc nunc procrastinari ; mittam brevi, si quidem futurum te diutius apud caesarem audio. Tuum aurum, quod abeunti dederas, conflavi in unum anulum, quem cotidie circumfero et ostento et praedico id munus esse viri maximi, legati regis maximi, Dantisci scilicet eius, quem tot praeconiis ornent haec tempora, ut ne dicam semper homines; pauci sunt, qui tuum nomen ignorent, benignitatem omnes admirantur. Uxor mea uniones auro inclusos ut custodit unice, ita carissimos habet ob hoc, quia a te dono dati sint. Pro quibus tuis in me beneficiis quid reddam? Aurum et argentum non est mihi, nosti commune verbum, dabo tamen operam, ut ne ingratitudinis ullo pacto accusari queam. Nihil nunc ad manum erat nugarum, quod ad te mitterem praeter unum hunc libellum psalmorum nuper hic editorum, multa vero edere soleo. Sed qualiacumque horum deinceps, tu velis nolis, bona pars eris. Vix, ut vides, temper[o] ineptiis, ita est tibi vere hic animus deditus. Saluta precor meo nomine optimos ac doctissimos vir[os] dominum Cornelium Schepperum, dominum Logum, dominum Ursinum et si qui sunt alii nobis amici. Sed, quod oblitus eram et ut unde coeperam concludam epistolam, statueram redire ad te, nisi Philippus cum suis huc rediisset. Deinceps quae voles ab Eobano curari, pro tuo iure manda; nihil enim cupio omnino magis quam tibi gratificari. Salutat plurimum te Udalrichus Pindarus, de quo scripsi, si forte possis in memoriam revocare amicitiam hominis. Christus te nobis servet quam diutissime.

Datae Nurenbergae, quarto Idus Octobres MDXXX.

Vere tuus Eobanus Hessus

Salutem.

Non erat anxia et exquisita excusatione opus dilati in tempus responsi ad meas litteras, optime ac humanissime Dantisce et patrone mi! Omitto enim in epistola praesertim magnifica ista cognomina dignitatis tuae, quibus ut ornatus merito es ita haudquaquam te gaudere certo scio. Satis enim sciebam non modo multis, verum etiam magnis occupationum turbis obrui te magis quam teneri. Illo unice gavisus, quod et litterae tuae declarant et res ipsae testantur, veterem tuum in me amorem nulla ex parte factum, sic enim scribis, esse remissiorem, cuius amicitia si carerem, ambienda erat modis omnibus. Quis enim non talis tantique viri gaudeat vel potius non superbiat ac sese efferat consuetudine nedum amicitia?

Quod carminis Latini in me nescio quam elegantiam et facilitatem laudas, facis tu quidem non tam pro more aliquo tuo qui aliunde tibi irrepserit, sed prorsus pro naturae tuae benignitate summa. Qua etiam his tua sponte cedis, quos relinquere post te longo intervallo poteras, cum sint tam pauci, ut ille ait, qui velint ingenio cedere. Quid enim carmine tuo de duabus Lucretiis elegantius, quod ideo facile patior te vocare nugas, quod sciam ita solere te amanter mecum atque etiam de te ipso nugari nonnumquam; quae si istae tibi nugae sunt, quaenam seria durent? Sed quid ago? Novi ego te, nosti et tu Eobanum; ego te virum, nihil dicam maius, tam litteris quam dignitatibus ornatissimum, tu me in altero horum nihil, in altero parum omnino praestantem. Quod si tu hoc aliquid esse putas poetari nonnihil posse et carmen plerumque non omnino infeliciter absolvere, felicem me, qui te talem virum in talibus rebus laudatorem invenerim; notum est illud de Naeviano Hectore. Itaque contentus ego iudicio tuo in tacito interim sinu gaudeo, nihil omnino curans, quid porro alii de me sentiant quantumvis garruli, cum sciam et sua risisse saecula Maeoniden. Non quoniam ego non rideri me dignum existimem, sed quia naturae quodam nescio vitio ne an bono semper solitus sim contemnere gloriosos istos logodaedalos et, ne dicam verius, σπερμολόγους, quantumvis etiam Catullientes ac etiam, si dis placet, Catullos. Sed de his satis.

Mitto, sicuti iubebas, ad te poemata quaedam mea, inter quae et illud, quod mandaveras Augustae fieri tibi epicedion in Mercurinum, ut videas non oblitum me nec mandati tui nec mei promissi. Maturius autem et ipse tibi respondissem et misissem hos libellos, si a prelo statim mihi fuissent parata. Nam forte ita accidit, ut id temporis quo maxime tibi fuit respondendum excuderentur apud typographos et non oportebat me tantum epistula tibi satisfacere, neque enim hoc fuisset factum satis; cum iuberes, vel potius pro tua modestia rogares, uti aliquid meorum ad te mitterem. Nihil vero erat ad manum aliud, quod mitterem. Sic enim statim distrahuntur quaecumque hic edo; edo autem semper aliquid, otii omnino, ut et tu scribis, impatiens, quod plerumque tamen male colloco et non minus honestis sodalitatibus, quam litteris impendo.

Mittam vero deinceps plura tibi, dummodo sciam, ubinam gentium agas. Hactenus enim non satis sciebam, secutusne esses in Belgas caesarem, an ad clarissimum tuum regem redisses. Hoc postquam ex tuis litteris intellexi esse scilicet te apud caesarem, iam dabo operam, ut nihil officiorum a me desideres, quandoquidem huiuscemodi officiis gaudes et amas etiam plus negotiorum tibi ex meis ineptiis accrescere. Nam quod superioribus litteris, quas Augustam ad te dederam, humanitatem tuam commendavi, id et vere, et tuo merito feci, et scribebam tum non magis, quid ego, quam etiam quid alii de te praedicarent. Atque id quoniam in epistola et semel factum mihi nequaquam satis videtur factum, dabo propediem operam, ut et orbis intelligat, non falso me tuam humanitatem alicubi commendasse.

De Theocrito meo, qui ex his nundinis exit, tibi inscribendo, ut Augustae receperam, magna de causa non est factum, et erat non satis dignum operae pretium nec sufficiebat unius non admodum magni libri inscriptio ad tua in me beneficia ulla ex parte compensanda. Tu velim mihi significes, (nam Augustae quidem perplexe loquebaris) gaudeas ne et libros tibi inscribi. Multa mihi nunc sunt in manibus. Homerus integer a me vertitur. Silvarum libros septem parturio. Heroidas Christianas locupletatas nuper et repastinatas brevi denuo sum editurus; alia minora taceo, quae alia sub alia adnascuntur in dies. Quamquam, ut dixi, mihi non erit satis librorum te inscriptionibus honorasse, nisi et ipso te, hoc est nomine tuo, libros implevero. Significabis tamen, si tibi videtur, an horum, quae dixi, aliquod, et quod inscribi tibi velis. Admodum enim metuo, ne vel ingratus videar vel pro tuis in me summis beneficiis paria non faciam.

Venio ad eam partem litterarum tuarum, in qua scribis versari me in tragoedia hac non admodum ex usu meo. O mi Dantisce, sentio et intellego satis, quam dicas tragoediam, sed quis me liberabit ex hac tragoedia? Quis ex tragoedo comoedum me faciet? Obsequendum est, uti vides, hisce et temporibus et moribus, in quae quoniam et ego incidi, necesse est et me velut Ixionis rotae alligatum verti circumverti rapique ac volutari, quocumque fert impetus haec omnia moderantis fati. Verum haec ad te quidem, nam super huiuscemodi rebus v[o]ces hic nequaquam sunt liberae.

Amicus ille, qui te salutari iusserat meis litteris et cuius tibi nomen excidit, est Udalrichus Pindarus, huius urbis nostrae civis iureconsultus valde eruditus et nunc etiam valde podagricus, tui certe amantissimus, nam tuas ei litteras ostendi, quibus cum vehementer fuisset exhilaratus, rogavit, ut salutem tibi suo nomine ascriberem, quam diceret tibi manibus pedibusque, quamquam podagricis, salutem tamen, quantum ad te, nullo modo podagricam. Solet is enumerare quinque linguas, quas tu calleas, quibus loquaris. Multa praetermitto, quae cartam implerent et non ita multum ad rem facerent, sed ego tecum garrire volui, quod tu quidem in ista nunc amplitudine constitutus feres, quoties recordaberis iucundissimae olim nobis actae consuetudinis, quam quidem hac nunc utriusque nostrum aetate aequum est mutuam benevolentiam consequi. Nam officiis quidem ultro citroque missitandi munera tecum certare non possum, humanitate, benevolentia, addo etiam litterarum officio vinci me non patiar. Mea caro, mi patrone, maximas tibi gratias agit , Catharina, pro catena, qua illam donasti, eamque circumfert et ostentat iis Noricis matronis ubiubi potest. Illae admirantur nobis e caesarea aula talia transmitti, atque ita tu facis, ut et nos aliquid esse existiment. Forte sic accidit ut, cum tuum munus afferretur, ipsa, cui ferebatur, esset in lecto puerperii, cum paucos ante dies Callimachum mihi filiolum elegantem peperisset. Quae res, ut ipsam exhilaravit supra modum, ita mihi suscepta est loco felicissimi ominis.

Ex novis, quae scribebas, nihil sane placebat, nisi quod speramus caesaris cunctationem non esse de nihilo alioqui; nisi sciret Turcas quieturos, quid tam securus in utramque dormit aurem? Quamquam o! — sed superent quibus hoc, Fortuna, dedist[i].

Nobiscum nihil rerum quod scire tua referat admodum, hoc [est] quod audire delectet. Aedificamus tamen et mutamus quadrata rotundis muris, scilicet nos defensuri, si Dominus civitatem custodire noluerit.

Habes nunc et tu, mi Dantisce, epistolam non Ciceronianam, sed Noricam, id est confusam et barbaram. Quae enim sit istaec superstitio, laboriose et anxie electa verba quaerere ad amicum scribentem! Epistulas ego a ... quam coram loqui scribere non soleo. I nunc et excusa tuam in scribenda epistula negligentiam, optime Dantisce, cum habeas a me exemplum non solum non quaesitae elegantiae, sed paene etiam affecta[e] negligentiae.

Felicissime opto, ut valeas cum tuis omnibus. Rogo, ut salutes meo nomine, si forte adhuc tecum sunt, doctissimos viros dominum Cornelium Scheperum, qui Augustae nobis suavissime congarriebat, dominum Georgium Logum, qui dulcissima nobis carmina dulcissime recitabat, imprimis vero dominum Casparem Ursinum, cum quo paenitet non penitiorem me Augustae contraxisse consuetudinem ac familiaritatem.

Te rogo, ut si quando per occupationes tuas tibi vacet, ad me scribas. Utinam caesar Nurenbergae potius quam Bruxellis habitare voluisset, ut tua dulcissima praesentia nobis uti licuisset, vel saltem non recessisset in istum Germaniae angulum, ut propior nobis esses. Profecto te inviserem saepius et haererem diutius tibi, quam Augustae feceram, unde nulla de causa properabam nimium, cuius rei post eam diem paenituit saepe. Iterum vale, vir summe, et me, sic ut facis, ama.

Nurenberg[ae], quarta Aprilis MDXXXI.

Tuae Reverendissimae Dominationi unice deditus Eobanus Hessus

Reverendo in Christo domino Ioanni a Curiis Dantisco, episcopo Culmensi, oratori regio etc. domino et patrono colendissimo suo

Salutem.

Ut mirifice nos exhilaravit tuus ad nos adventus, clarissime ac ornatissime Dantisce, sic nonnihil sane perturbavit discessus, quoniam nec diu tecum esse licuit. Et illud, quod breve dabatur temporis tecum colloquendi spatium fere corrupimus perpetuo nostro more laetitiae nimium indulgendo liberioribus poculis. Sed ea res, ut reprehendenda quidem non est, ita vellem licuisset per eam liberius mihi tecum confabulari. Hic vero quoniam voluntati meae minime satis esse factum, emendabo quo uno pacto potero commissum in ea re vel errorem vel neglegentiam videlicet, ut ad te cum nostro carissimo Campensi veniam, quam primum psalmorum liber fuerit absolutus. Quod sub ferias dominorum Philippi et Iacobi futurum spero, modo tu venire me voles. Idque quocumque vel nutu significes, quamquam quid dubitem de tua incomparabili et perpetua erga me fide, quae tanta profecto est, ut me{s} prorsus mei pudeat, qui eam non modo non aequem, sed etiam nullo meo merito compensem. Quo enim possim? Sed quo minus possum, eo dabo impensius operam, ut intelligant omnes homines studiose me id fuisse conatum. Salutassem te nunc carmine, nisi ex continuata ab abitu tuo crapula adhuc ita languissem, ut Phoebum et Musas iratas senserim. Cum ad te venero, poeta fiam et Musas mecum etiam invitas ducam. Ioanne nostro nihil est nec eruditius nec amabilius, ita suaviter una vivimus, confabulamur atque etiam, ne hoc praeteream, compotamus, ut ego dum illum habeo, omnem sodalitatem aliam facile contemnam. Quid multa? Gratulor tibi talis viri consuetudinem contigisse, dignissimi quem tanti facias, quanti vere te facere scio. Rectissime valeas ornatissime ac humanissime Dantisce, princeps et amice colendissime.

Nurenberga, XVII Aprilis MDXXXII.

Eobanus

... Campensis et ego ad te, mi optime Dantisce, ... potuimus, easne transmiserit, an non transmiserit. Quas si nondum accepisti, speramus brevi te accep[turum]. Ideoque, ut intelligas nos in officio esse, scripsimus has, scripturi etiam plures deinceps, nec omittemus ullam occasionem, quae nobis offeretur, ad te scribendi. Nec solum non omittemus, sed anxie etiam quaerem[us] et captabimus omnes ad te proficiscentes tabellarios, et non quiescemus omnino vel scribendo, vel ad te etiam excurrendo, sicut superioribus litteris tibi significavimus. Quid faciamus enim? Vincit tua summa humanitas omnia nostra studia, nec possumus ullo pacto respondere vel minimis tuis erga nos meritis.

Non credis, quantopere me commendaris multis et magnis hominibus in hac civitate tua sic erga me nuper exhibita et ostensa benevolentia. Omnibus iam in ore est Eobanus, ad quem tantus vir dignatus sit divertere. Quare, mi Dantisce, feres enim familiariter sic me tecum loqui, sim omnium perditissimus, nisi tibi immortale[m] merito sim habiturus gratiam, quod me huic civitati fecisti non paulo, quam fueram antea, commendatiorem. Quamquam non hoc tantum nomine tibi deb[eo], non sum tam stupidus, ut non intelligam modis omnibus circumspiciendum esse mihi, ut ostendam non tibi tantum fuisse me non ingratum tam praeclare de me merito.

Campensis et ego numquam cessam[us] de te loqui, sive soli, sive cum aliis sumus, et per Deum – quis iam in hac civitate nescit Dantisc[um] cum Eobano fuisse? Cupio vehementer scire, num tu probes meum ad te proficiscendi propositum, sed fi[nem] facio, ne suspectum habeas me velle in epistula poet[ari]. Tuo merito tacere possum.

Vale, o et praesidium [et] dulce decus meum .

Nurenbergae, 20 Aprilis 153[2].

Vere tuus Eobanus

Optimo Principi ac Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi, regio apud Carolum Augustum oratori etc., domino et patrono carissimo suo

Salutem.

X Calendas Maii litteras tuas accepimus, Campensis et ego, Dantisce humanissime, quibus velut aurem vellis nobis et officii nostri nos admones, qua in re satis videmus pro Tua mansuetudine Te agere, qui nihil acrius nobiscum expostules, cum potuisses Tuo iure. Nam, ut fatemur, primis a Tuo abitu diebus nonnihil a nobis esse cessatum propter continuata symposia, quae in memoriam dulcissimae Tuae praesentiae paulo longius extendimus, ita res ipsa nos purgabit. Non discessisse nos ab officio et fuisse Tui haudquaquam immemores, ostendent quaternae utriusque nostrum ad Te litterae, quarum priores, quod diutius detinuerit Tauropedinus, nos in causa non fuimus. Videmus enim earum Tibi ante scriptam Tuam ad me epistolam nihil fuisse redditum. Credo accipies uno tempore omnes atque ita et habebis nos purgatos et laudabis officium nostrum, qui nullum statuamus deinceps, quam diu absumus, diem intermittere, quin ad Te scribamus. Etenim finem tandem fecimus memoriam benignitatis Tuae per convivia celebrandi, quamquam nullum est momentum, nedum convivium, quo non amantissime de Te et apud nos et apud alios confabulemur. Ex reliquis meis litteris animum et propositum meum intelleges, de quo, quid tu sentias, facies pro Tua summa erga me pietate, si me primo quoque tempore certiorem reddes. Quamquam enim sis tantum non, ut scribis, negotiis regis agendis enecatus, tamen quia vacat etiam Tibi, ut video, ad nos verbosius perscribere, non erit, spero, molestum Tibi tribus verbis iterum significare, quid fieri velis. Tauropedinus fortassis redibit serius. Per nostros veredarios poteris commodius nobis, si quid voles, significare. Psalterium pulchre procedit, nisi quod Petreius penuria papyri nonnihil morae nobis obiicit. Dominum Hieronymum Ebnerum et alios, quos iubes, Tuo nomine diligenter salutabo. Salutat te uxorcula mea amanter ac devote. Vale dulce decus meum.

Noriberg[ae], IX Calendas Maii MDXXXII.

Tuus Eobanus Hessus

Reverendissimo principi ac domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi, oratori regio etc. veris virtutibus ornatissimo, suo maecenati perpetua fide colendo.

Ratisbonae in aedibus domini decani.

Quam mihi misisti plenam, Dantisce, favoris

Reddita Campensi littera teste fuit.
Tempus erat, Tartesiacas iam Phoebus ad undas
Stabat anhelanti praecipitandus equo,
Parca sedebamus non magnae ad fercula cenae,
Cum Tua sunt manibus tradita scripta meis.
Protinus appositae contempsimus omnia mensae,
Legimus et manibus verba notata Tuis.
Nec legisse semel fuerat satis, inter edendum
Lecta quater nobis littera tota fuit.
Inde animis laeti et tamquam votiva ferentes
Sumpsimus audaci pocula plena manu,
Proque Tua sacrum Baccho, Dantisce, salute,
Fecimus et Charitum Pieridumque choro,
Scilicet incolumem non Te laetemur amici
Venisse ad rapidi litora Danubii?
Et quia Te scribis regis pietate Poloni
Visurum patriae regna beata Tuae,
Hanc quoque gratamur sortem Tibi, sed tamen illic
Nonnihil adversi, quod quereremur, erat.
Sicut enim gratum est patrios Te invisere fines,
A nobis sic Te tam procul ire dolet.
Ibis ad aequoreos sine me, Dantisce, Borussos,
Heu oculis iterum quando vidende meis?
Ibis ad arctoas Germani litoris oras,
Qua Tibi sunt patriae subdita regna Tuae.

Illic, ut fueris propria iam sede receptus,
Dic, age, qui poteris non meminisse mei?
An poteris cari fieri, precor, immemor Hessi,
Qui Te tam vere, nec simulanter, amat?
Non puto, nam nec Te duri genuere parentes
Nec stupidum tardo frigore pectus habes.
Quin potius, cum sis mira pietate fideque
Praeditus et summo dignus honore coli,
Cum Tua fortunae virtus respondeat isti,
Quae Tibi divitias ingeniumque dedit,
Cum Tibi subiecto populo potieris et arces
Altaque tranquilla moenia pace reges,
Saepe meo dices, quaenam fortuna poetae
Lubrica deducat tempora, scire velim,
Saepe meum dices, seu nunc pia fata poetam
Numina, seu videant impia, scire velim,
Atque ea, cum volves animo graphiaria posces
Et scribes animi nuntia verba Tui.
Namque nec Aethiopas ultra transibis et Indos
Et nec Hyperboreo regna perusta gelu,
Communis mecum sub eodem sidere caeli,
Milia sed tantum pauca remotus eris.
Unde aliquam possis transmittere saepe salutem,
Unde queas Hesso scribere saepe Tuo,
Quo queat et mitti nostrae Tibi littera dextrae,
Littera non aliqua lassa futura via,

Nam quae nunc reliquos aderit mihi Musa per annos,
Quanta futura mihi est, tanta futura Tibi est.
Hoc Tibi Maeonio dici dignissime versu
Voce Sibyllina certius esse puta.
Accipe nunc Tibi devotum, Dantisce, poetam
Exhibitas vates, accipe vatis opes.
Quas quia non alias habeo, quae mittere possum
Munera, non animo despiciente feres.
Hoc Tuus ille animi candor promittit et ille
Qui mihi de tali pectore spirat amor.
Vive diu victure meis, Dantisce, Camenis,
Vive, brevi versus subsequar ipse meos.

Summo viro Domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi etc.

Farragines, 1 (Sylvae 1.8)

Reverendissimo Domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi.

Reverendissimo domino Ioanni Dantisco ... [epi]scopo Culmensi, serenissimi r[egis] Poloniae apud caesaream maiestatem oratori [etc.], domino et patrono perpetua fide colendo suo

Salve, optime ac humanissime princeps Dantisce, patrone mi.

Quod toto eo tempore, quo a te abii, nihil a me litterarum acceperis, in causa primum fuit, quod ex molestissimo itinere mirabiliter aliquot diebus nauseabam et aegre concoquebam istas Ratisbonenses crapulas. Cum ecce hic novis et ferme cotidianis interim accipior ab amicis, qui vel reducem me amplexabantur, vel novi cum his principibus advenerunt, a quibus cum tandem me extricassem, reversus ad mea studia Ecclesiasten paene absolvi versu elegiaco. Quod velim, Campensi nostro dicas, me nunc ipsius quasi auspiciis constanter et fortiter militare, quamquam et hoc, et omne militabitur in tuae spem gratiae. Quid vero istic de meo repentino, ut ne dicam clandestino, abitu sentiatis, scire pervelim. Nosti, quam sint poetis heteroclyta capitula et num ego tibi vesperi, hoc est pridie eius diei, quo abiturus eram, dixeram abiturum postridie me esse, etsi pediti foret abeundum? Quod ita quidem per spatium duorum milium factum est, tum forte fortuna currum nactus Nurenbergam salvus perveni. Interim nec a te, nec a Campensi ullas accipio litteras. Causam mihi ipse fingo, quod fortasse meas vos exspectetis aut, si irati mihi estis, quod insalutatis omnibus istic domesticis abierim, cogitabitis, quamdiu contra praescriptum meum vobis morem gesserim, deinde, quae me res coegerint festinare.

Tibi, mi patrone, scio, quid sim pollicitus, nempe rediturum me perfecto Ecclesiaste, quod quia paucis diebus est futurum, scire valde cupio, sisne adhuc in eadem sententia atque istic tamdiu permansurus, donec ego rursus descendam ad Danubium. Ego vero, si voles, intra octiduum tecum ero et quamquam nec pennas habeo, nec ungulas, tamen vel curram, vel volabo, quo et quando iusseris. Sunt enim et erunt tua erga me immortalia beneficia, cui et si quae debeo, praestare fortassis non possum, dabo tamen operam, ut omnis posteritas ea me sinceriter praestare voluisse intellegat. De conventu horum principum nihildum certi est, quod scribam, et vos, quae hic agantur, melius istic quam nos hic scire existimo.

Hessus non advenit, sed tamen e suis quosdam misit, venturus tamen et ipse a quibusdam existimatur, αλλαταυτα ενγουνοσιθεωνκειται.

Saluta, precor, amantissime nostrum Campensem, illud amabile et candidum pectus, cui scribere nunc non licuit, cum ad cenam properarem, vocatus ad optimum virum dominum praepositum Divi Laurentii.

Quantus ego hic tuarum virtutum Ecclesiastes sim, non credis; nam circumveniunt et urgent me, nec respirare sinunt de te, velut contionantem. Fortunate Dantisce, qui tuarum virtutum praeconem Eobanum invenisti. Non enim non possum iocari tecum tam candide iocos omnes accipienti.

Saluta optimos viros, fratres germanos tuos, dominos Bernhardum et Georgium, dulcissimos nuper congerrones et collusores meos.

Avidissime tuas litteras exspectabo nec veniam, nisi vel litteris, vel nuntiis significaris.

Salutat te amanter uxorcula mea ac nihil omnino aeque se desiderare ait ac saepe te videre atque alloqui, idque imprimis, quod tu nuper scribebas, fieri te sibi compatrem.

Labor meus in Ecclesiasten spero, non erit tibi et Campensi ingratus; digna enim res est, in quam vel maximi quique impendantur labores. Sed nos de paupere vena quas damus exiguae decutiuntur opes.

Vale, praesulum ac litterarum decus vere unicum.

Nurenbergae, XII Iunii MDXXXII.

Vere tuus Eobanus Hessus

Reverendissimo principi ac summo viro, domino Ioanni Dantisco, episcopo Culmensi, oratori regio etc. domino perpetua fide colendo suo

Salutem.

Ad Campensis nostri litteras rescripsi quicquid ad te scribendum esse putavi, optime Dantisce, quamquam et ad te paucos ante dies litteras dederam, quas video nondum fuisse redditas tibi, cum tu et Campensis scriberetis. Spero tamen nunc esse redditas, ex quibus intelleges, quam invitus a vobis discesserim, quod tu dicis poetice factum, nec ego multum nego poetam vesanum fuisse me eo tempore. Sed quid facerem: abeundum utique erat, et mane, cum surgerem, nemo ferme tuorum surrexerat et Campensis iam suo more exierat ad Danubium. Itaque vale dicere nulli praeterquam tuo fratri Bernhardo potui, qui et ipse adhuc tum profundo stertebat somno et non credebat me tam repente abiturum. Quare, mi carissime patrone, nihil erat quod de me esses anxius, qui etiam si peream, citra iacturam peream, nisi tu fortassis iacturam esse existimas malis poetis pereuntibus malos perire versus. Nunc si post octiduum, ut scribis, abiturus es, quid ego redeam? Metuo ne te non inveniam et frustra veniam, neque enim caesarem et omnes principes tanti facio, ut propter eos hinc me moveam. Te sequar libentissime, quocumque voles gentium. De ecclesiaste Campensi scripsi; bonam iam eius partem in versus conieci, reliquum item absoluturus brevi, et omnino antequam ad te redeam, si modo redeam, nam super ea re tuas exspectabo litteras. Non spero te tam brevi abiturum. Scio enim, quam te non facile dimittat Augustus quamque non anxie te revocet tuus Sigismundus. Salutes oro meo nomine carissimum Campensem, quem et filiola mea, ipsius uxorcula, item et mater mea Regina, quae et te plurimum ac reverenter salutat. Salutant et Campensem duae familiae meae cum quibus ipse consuevit etc. Dominus Cornelius egregie me implevit veteris Bacchi pinguisque ferinae. Salutat te reverenter noster Ioachimus. Vale mi studiorum meorum maecenas.

Noribergae, 20 Iunii MDXXXII.

Tuae Reverendissimae Dominationi vere deditus Eobanus [vel Banuseo]

Reverendissimo Principi, domino Ioanni Dantisco, episcopo Culmensi, oratori regio, viro summo, amico ac patrono carissimo suo

Salutem.

Qui tibi hasce reddidit, humanissime mi patrone Dantisce, homo est ut mei amantissimus ita apud suos summo loco, Michael Membergius, praefectus non modo cancellariorum sed etiam senatus urbis Northusii in Thuringis. Is cupit vehementer impetrare apud caesaream maiestatem rem quandam, quam ipse coram exponet tibi. Nunc rogo te propter humanitatem tuam erga me prorsus imcomparabilem, huic meo amico et opera et consilio sic adsis, ut intellegat meam sibi commendationem apud te profuisse. Quamquam vero nihil dubito iniquo animo ferre te aliquid abs te anxie me petere, tamen cum amicissimi viri causam promotam cuperem, putabam novo litterarum genere apud Tuam Reverendissimam Dominationem agendum, ut intellegeres nec vulgarem esse amicum hunc mihi nec de re contemnenda agi, quamquam res quidem magna non est et ut spero impetratu facilis et quam neque tu improbabis. Potes vero tu apud Alphonsum Valdesium omnia; ut interim taceam, quam habeas faventem et quasi in manu caesarem. In summa, nihil potes tuo Eobano facere gratius, quam si huic viro quantum possis in causa non mag[na] prosis, idque totum quicquid in hunc contuleris beneficii in me collatum existimes. Nunc quoniam hanc causam satis egisse videor, rogo te quid respondes ad ... proximas meas litteras, quas tibi redditas esse ... [non] dubito. Possumne redire ad te? Me... Ratisbonae? Quamquam enim nec ... ut nuper scripsi, habeam tamen ... te etiam usque ad caelum tame[n] ... Graeculus. Vale mi D[antisce] ....

... Die Ioannis Baptistae MDXXX[II].

Reverendissimo principi ac domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi, oratori regio etc., domino ac patrono summo suo

Salutem.

Rogavit me harum lator, optime Princeps, eximius vir dominus doctor Sebaldus Monsterus Noribergensis, ut se tibi per epistulam quantumvis brevem commendarem, quod cum libenter in gratiam tanti viri essem facturus, suspicabar primum ex tuis proximis ad me datis litteris te iam omnino abiisse eamque ob rem, si quid scriberem, frustra me scribere. Deinde cum omnino mos gerendus esset amico nihil iniustum nihil etiam indignum flagitanti, duxi vel frustra potius scribendum esse quam non gratificandum amico. Rogo itaque te, mi carissime patrone, ut hunc virum ea qua reliquos omnes soles quos tibi commendo benignitate complectaris; hoc in verbo quia insunt omnia, plura non adiiciam, et tu nosti Laconismos meos. Velim, si diutius tibi manendum sciero Ratisponae, redire ad te, quod ut mihi significes [patrone] summe, te summopere rogo. Saluta omnes nostros, hoc est Campensem et fratres germanos tuos et vale felicissime.

Datae Noribergae, prima Iulii MDXXXII.

Tuae Reverendissimae Dominationi vere deditus Eobanus Hessus

Reverendissimo in Christo principi ac Domino, domino Ioanni a Curiis Dantisco, episcopo Culmensi etc., domino ac patrono summo suo

Salutem.

Cum oblata esset mihi brevis haec et praeceps scribendi occasio, scribendum tamen ad Te breviter et quocumque daretur modo putavi, Princeps Reverendissime Domineque ac Patrone mi unice, ut quamquam non ignorares fidem erga Te meam perpetuam et constantissimam, tamen etiam hoc qualicumque argumento intelligeres me etiam in hac parte Germaniae cogitare de Te. Quamquam quid cogitare dico, qui ne momento quidem temporis summae Tuae non tantum erga me humanitatis, ac benevolentiae queam oblivisci. Quantum enim desiderium, qualem memoriam Tui apud nostros homines, maxime vero Noribergenses, reliqueris, dici non potest. Et ego plura de hoc scribere consulto supersedeo, ne hoc instituisse in epistola videar, ut Te ipsum Tibi commendem. Non enim, ut existimo, ita Tibi excidisti, ut qui sis, nescias. Veniam potius ad ea, quae nostra sunt maxime. Quam me paenitet, quamque est odiosae apud me recordationis, quod Ratisbonam ad Te non redii, sed hic erratum fuit in reddendis mihi Tuis et Campensis nostri litteris, quae utique nimis sero ad me pervenerunt et Tu vel iam abieras, vel eras adeo brevi abiturus, ut praevenire me posse prorsus diffiderem. Sed hanc iacturam sartiemus forte aliqua alia magna audacia. Patierisne, feresne, sustinebisne, optime Dantisce, ut hic aurem ego Tibi vellicem et ex Te bona et simplici amicitiae nostrae fiducia quaeram? Ecquid est, quod tanto tempore nihil ad Tuum Eobanum, qui Te praeter omnes alios mortales unice adamat, scribis? In eo praesertim loco positus, unde si voles, quam frequentes ad nos possis habere tabellarios. Verum id, si quid est neglegentiae leviusculae, negotiis nunc Tuis condonandum est, qui recens impositus in administrationem principatus non exigui, non potes non obrui multis et maximis curis. Et ego plane sim impudens, si plus a Te desiderem, quam ut sciam, vivasne et valeas. Nam quanti Tu apud me esse existimas scire, immo audire, quanto applausu a Tuis exceptus sis, quanto favore regis eximii in episcopatum veneris et num quiete istic agas et securus harum turbarum, quae nos probe exercent et quarum nullus finis est, αλλα μεν ταυτα και ταυτα. Hoc quoque vehementer scire cupio, num Tecum adhuc sit noster Campensis, an in patriam forte redierit, nihil enim de vobis, postquam Ratisbona abiistis, intellegere potui; si adhuc Tecum est, rogo mandes homini, ut ad me scribat et perscribat diligenter omnia, quae vobis ab abitu vestro a Danubio contigerunt. Potestis vero magna commoditate litteras ad me mittere per Dantiscos Tuos, cum quibus nostri mercatores frequenter negotiantur et ultro citroque commeant non raro. Iam dudum scio, cupis de meis quoque rebus deque mea fortuna fieri certior. Itaque ut statim intellegas, non ero verbosus. Ego ad proximas Calendas Maii Noriberga demigraturus sum rursus Erphurdiam, antiquam illam in patriam revocatus, eo meliore, quam hic fueram, condicione. Quamquam aegre me Norici dimittunt, ambiit item me illustrissimus princeps Ioannes Friderichus dux Saxoniae, elector etc., sed cum iam praevenissent Erphurdienses, sua ille spe frustratus est. Quamquam, si Erphurdiae non cesserit ex animi sententia, vacabit mihi semper apud illum condicio. Quod si Tuus ducatus nobis esset paulo vicinior, apud neminem mortalium omnium mallem, quam apud Te vivere, qui non modo animo principe digno, verum etiam studiis litterarum es praeditus adeo, ut cum animi dotibus vincas omnes etiam summos, eruditione concedas certe paucissimis. De Homero, qui Tibi dedicatur, bene spera. Res est laboris magni et quae praecipitari nec possit nec debeat, futura tamen haud dubie tanta, ut posteri quoque admiraturi sint hoc ante me neminem praestare potuisse, sicut iam, ut ad me ex Italia scribitur, admirantur Itali Theocritum per me Latine loqui didicisse. Interim tamen multa quoque alia ad Te mittemus atque utinam, quod nunc erat sub prelo, fuisset absolutum. Ecclesiasten carmine versum duci Saxoniae inscripsi sicut vides, non frustra, nam et dedit XX aureos et pollicitus est quocumque oblato beneficio me cumulaturum. Ebnerus, quem hic vidisti, mortuus est, in cuius funere scriptum a me Epicedion ad Te mitto, tametsi nondum scio, haec scribens, an ille laturus sit, cui has ad Te dedi. Scribam alias ad Te copiosius et quidem carmine, cuius nunc potens non eram in tanta brevitate oblatae occasionis. Salutat Te reverenter uxor mea und bytt Euren Gnad willen yr etwan eyn mal eyn börnsteynen Paternoster schicken, quamquam iam antea multa habet Tuae liberalitatis symbola. Saluta, precor, optimum ac carissimum mihi Campensem, si adhuc Tecum est, cui quod non scripserim, ipse causam dedit, qui passus est ignorare me, ubi gentium viveret. Eidem salutem dicito ex sua cunnibenigna, quam ille probe novit et cognovit, dum mecum ageret. Saluto ego vos magno <s>cypho pleno vini optimi, vos quaeso, mihi ut respondeatis tribus stufis Dantiscenae(!) cerevisiae.

Vale in Christo Princeps Optime ac Patrone mihi perpetua fide colendissime.

Noribergae, XXIII Ianuarii anno MDXXXIII.

Tuae Celsitudini unice deditus Eobanus Hessus.

Optimo ac Ornatissimo Principi, Domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi ac administratori Pomesaniensi etc., domino ac patrono perpetua fide colendissimo suo Helius Eobanus Hessus salutem dicit.

Cum tandem constituissem ab amicissimis persuasus, Ioannes Dantisce, praesulum decus eximium, libros silvarum mearum in publicum legendos emittere, coactus sum velut ad novum partum rursus elaborare ac eniti omnia, quae ita sparsim ac prorsus αυρχελιος in chartulas ac viles membranas conieceram, ut anxio primum labore essent perquirenda: deinde quoniam pleraque mutila et acephala exstabant, quaedam et eorum longe maxima pars per incuriam mihi perierant, haec cum iactura omittenda, illa laboriose erant restituenda. Numquam enim sic amavi meum ingenium, ut tanquam lectu digna studiose conservarem, quae velut in hoc ut perirent negligenter scripseram, et subito, ut ille inquit, calore mihi effluxerant. Collegi igitur magis quae potui, quam quae volui: nihil enim eorum exstabat amplius quae iuvenis luseram, quae quidem ipsa quamquam ego quantum ad naturam attinebat semper iudicaveram ex meis esse optima, tamen placebat magis superesse apud me quaedam eius generis in quibus serior aetas sese exercuisset, nam ea ipsa et plus iudicii habere, et minus indulgentiae circa naturae lascivientis fluxum et copiam, quae plerumque nisi moderere, vitiosa valde esse consuevit, videbantur. Nam quod ad Bucolica et Heroidas attinet, ea omnia, quamquam ipsa quoque iuveni adhuc dum exsistenti mihi temere magis exciderant, quam cum iudicio erant emissa, tamen annum iam natus ferme quadragesimum, velut ad iudicium et examen revocata recognovi, recognitaque ac multis in locis locupletata, iterum aedidi, adeo ut istorum omnium, sunt enim et alia pene infinita, editionis minus me paeniteat, cum ea ex quibus potissimum mihi famam immortalitatis polliceri posse videar, a primae editionis iniuria vindicata, denuo in vulgus exierint. Itaque ut ad institutum revertar, haec qualiacumque habituri iudicaturique sunt qui legent, in unum velut acervum ex mille Opistographis, in quibus sparsa iacebant, coacta, in sex hosce libros, ne confusus omnino ordo et inamabilis esset rerum series, divisi, et non aliter quam impeditum suapte mole corpus in certa quaedam, et melius sibi invicem cohaerentia membra redegi. Ipsis deinde libris, cum emittendi spargendique in vulgus omnino essent, singulos patronos, ut et paratior esset clarorum nominum auctoritate properatae editionis venia, et lectorem ipsa magis oblectaret varietas, dedi, quorum te ut vides non immerito principem esse volui: et videbar non inhoneste secuturus clarorum in simili genere poetarum exempla, praecipueque Statii, qui idem, quod ego in his libris, in suis quoque silvis fecit. Sed ista quidem ratio excusatione non egebat, utinamque ne ipsa quidem editionis praecipitatio. Harum igitur silvarum librum primum tibi, Dantisce princeps optime ac eruditissime, nam hae demum appellationes tibi vere conveniunt, ista vulgo iacta usitataque velut dignitatum magis quam hominum ac virtutum propria interim nihil moror, merito tuo tibi nominatim inscribendum dedicandumque existimavi, qui cum semper sis de me optime ac magnifice meritus, quibus hostiis expiandum ducerem, nisi non inter hos modo quibus hi libri inscribuntur, sed inter omnes alios patronos et amicos meos principem locum, quo non hic tantum dignissimus es, obtinuisses. Adde quod hic liber vel eo nomine tibi debebatur, quod totus est in tua patria, in qua aliquamdiu me vixisse non ignoras, absolutus, et elegias continet unam atque alteram ad te ipsum, Cracoviae olim inter celeberrimas regiarum nuptiarum pompas, cum adhuc eo tempore in minoribus, ut vulgato more loquar, esses, scriptas. Nam quod ea quae nuper, cum Augustae ac Ratisponae in Augustalibus comitiis, in quibus tu regium oratorem agebas tecum essemus ad te scripsi, his libris non inserui, in caussa primum fuit libri ipsius magnitudo, quae aequo plus excrevisset, si omnia quae tum ad manum et nuper parata erant, adiicere voluissem: deinde, quod alium nunc locum requirunt quae ad te scribuntur, quam qui temere quibuslibet silvulis, ac de plebe nominibus inseratur et constituo ea, quae ab eo tempore ad te scripta sunt, et ad huc scribentur, seorsim et proprio libello brevi aedere, qui fastigio isti, in quod tua te virtus tuaque eruditio utraque summa, evexit, propius aliquanto respondeat. Quid quod hic liber serenissimi regis tui Sigismundi laudes non sane mediocres continet? Quid quod patriae tuae clarissimae descriptionem aliquam? Plenam dicere non possum, cum toto quadriennio, quod in ea vixi, vix minimam eius partem videre ac cognoscere mihi licuerit. Accedit ad has rationes etiam illa, quod intelligere te cupiebam, non excidisse memoria mihi, quod de Homero essem pollicitus, ad quem vertendum, praesertim Latino carmine, tu cum sis in studiis nostris eruditissimus, et cura et tempore longioribus opus esse non ignoras. Interim hunc silvarum mearum librum primum velut praemetium futurae messis mittere ad te volui, et hanc animo tuo fiduciam facere, ut cum videas in minoribus hisce tui non immemorem, de maioribus quibus vis possis omnia tibi, quae de amicissimo, polliceri. Bene ac feliciter vale, studiorum meorum maecenas unice.

Ex Noriberga, mense Martio, anno Salutis M D XXXIII.

Reverendo Domino et principi, domino Ioanni Dantisco, episcopo Culmensi, longe clarissimi regis clarissimo consiliario, patrono perpetua fide colendissimo suo Cracoviae

Salutem.

Non dubito, clarissime Praesul Dantisce, quin iam dudum sinistram aliquam de me suspicionem concipias , qui tanto iam tempore etiam provocatus ab tua humanitate tibi non respondeam, quod tamen, o clarissime vir, nulla mea neglegentia accidisse utinam tam tibi persuadere possim, quam est verum; nam primum omnium via longa et magna locorum inter nos distantia hoc ipsum fier[i] saepe prohibet, et volebam, ut me Deus amet, saepe, sed neque per fortunam meam, quae non credis quam mirifice me exerceat, licuit, neque etiam raritatem tabellariorum potui. Sunt vero omnia vobis principibus viris magis in promptu, quam nobis inferioris notae homunculis. Tamen , utcumque ista sese habeant, doctissime episcoporum, tuam humanitatem, quae summa est, rogo, hunc virum valde bonum et mihi carissimum doctorem Ioannem Rudelium tibi sinas meo nomine esse commendatum. Est a principe nostro Philippo ad tuum atque adeo nostrum regem longe optimum Sigismundum legatus in causa, quam ex ipso intelleges melius multo, quam ego scribere vel queam vel velim. De hoc igitur satis; mea fides, o mi Dantisce, perpetuo, sicut me Deus amet, constabit firmissime. Homerus tibi dedicabitur, sicut sum pollicitus Ratisponae mul<t>is bonis viris audientibus, nec hoc propositum mutabitur, et iam miror te Ecclesiasten nostri carissimi Campensis a me carmine redditum tuoque clarissimo nomine inscriptum non vidisse, cuius exemplum si habuissem, misissem. Quo vero abiit Campensis?

Mi Dantisce, permitte ut sic tecum loquar, rescribe precor de omnibus tuis rebus et quid etiam in tuo regno agas, ego certe in meo valde ... regie vivo, hoc est — reliqua intelleges. Cetera ex Rudelio audies.

Marpurgi, 4-ta post Martini.

Tuus Hessus

Salutem.

Accepi hic tuas, mi carissime Eobane, vere amicas, vet[eris] tui in me amoris plenas litteras, quas mihi a te commenda[tus] doctor Ioannes Rudelius reddidit. Ceterum non egebas apud [me] iampridem cognitum tibi amicum ea, qua uteris, excusatione, quod [raro] ad me scribis et quodforsan hinc, cum minime sim in mal[um] suspicax, nescio quam sinistram suspitionem de te concipere debuerim, [can]dorem animi mei cognitum iam a multis habens annis [non] metientem amicitias emolumentis aut quibusvis aliis fucis palpones vicissim et non amici utuntur. Neque plurisest ap[ud] me corporum quam animorum coniunctio, illa plerumque praesentia [au]dit, haec sui desiderio numquam non esse grata potest, neque umquam du[lci] caret memoria, per quam absentem absens auditque videtque. Qu[are], licet corporibus per satis ampla spatia dissiti sumus,quod te tuamque dulcissimam consuetudinem, qua toties oblectatus sumplus [quam] suaviter, in mentem reducere soleo saepius et non secus, atque si praes[ens] esses, iucunde et – quod tuum fuit – poetice tecum confabulari,tantum a[best], quod vel minima in re concepta inter nos amicitia diminui p[ossit] aut apud me suspitionem mutuo nostro amori non convenientem ad[mit]tere, et hoc tibi certo de me persuade. Fuit mihi non vulgariter [gratum], quod te audio ad ecclesiam propius accessisse decanatumque, ut vocant, vivarium suscepisse, quo Musas tuas non aquis solum ex Helic[one], verum etiam mero mero frequenter exhilaras. Quod si mihi esses p[ro]pinquior, non possem committere, quin et Cererem nostram G[da]nensem adderem, quae, ut scis, non enervos etiam reddere solet ve[rsus], quo Homerus tuus tanto exiret armatior atque robustior, [quam]vis certo sciam illi nihil te ductore defuturum. Scribis m[ihi], carissime Eobane, quod fides tua constabit firmissime in eo, quod po[lli]citus sis Ratisbonae te mihi Homerum tuum dedicaturum. Idipsum gratissimo suscipio animo, verum, cum videam adeo ingens immortalitatis beneficium me non esse meritum, non possum non pudore [a]ffici, qui non habeam unde tibi solvendo esse possim. Animi [ta]men gratitudo et quicquid praestare gratitudinis valeo [non] umquam deerit. De Campense nostro quod cupis fieri, quid rer[um] aut ubi agat, certior, paucis accipe ex novissimis, quas ab eo habui in mense Augusto Romae datas. Scribit se bene tractari a cardinale Contareno Veneto, et quod multae bonae ei condiciones offerantur, quasilli ex animo faveo, verum longe mihi esset gratius, si rursus ad me in vetus nostrum contubernium redire velit. Possem illi, factus pauloante coadiutor, ut vocant, Varmiensis, longe magis quam prius commodare. Ab eo tempore nihil de eo compertum habeo . Tu cura, mi carissime Eobane, ut cum coniuge tua tuisque omnibus faustissime valeas. In tot hic Reipublicae et meis negotiis domino doctori Rudelio ad tuam commendationem, ut volui, otiosus et ex re eius esse non potui, neque tantum mihi fuit temporis, ut illi vale, consilio tum nostro astrictus, quando has a me expetebat, coram dicerem, immo has post eius discessum nescio cui alteri dari iussi. Parces igitur dabisque veniam, si tibi ad singula in ea celeritate non responderim. Nihil mihi facturus gratius quam si me tuis humanissimis et pro more nostro poeticis litteris saepius inviseres. Iterum vale.

Cracoviae ex comitiis, XX Ianuarii anno Domini MDXXXVII

Amplissimo principi ac domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Varmiensi, domino perpetuo fide colendissimo suo

Salutem.

Vivo equidem vitamque extrema per omnia duco. Ne dubita, nam vera vides, hactenus, Dantisce, praesulum decus eximium, optimi poetae verba ad te uti libuit, quibus ille suam Andromachen alloquitur: Quid agam vero, quo me vertam, ut ingratitudinem meam tuae admirandae humanitati excusem? Binas enim iam abs te litteras accepi primas etiam pecuniosas, afferebant enim triginta argenteos vallenses donum egregium ab optimo episcoporum profectum et Eobano tunc temporis magnum solatium in necessitatibus. Sed de hoc alias.

Postrema tua epistula mense, ni fallor, Septembri scripta, reddita mihi demum est circa finem Februarii superiori. Ut responderem occasionem aliquam bonam captabam, donec et hoc tempus velut e manibus elapsum est, posteriori non nisi ex his nundinis respondere potui, quamquam videor invenissem viam, qua scribere ad te, quoties libeat, liceat atque ea utar, per Deum immortalem, nec omittam, sicut videbis. Intelligo enim, quantum tibi, tali tantoque viro, debeam, qui tua summa liberalitate semper vicisti mea officia. Quae tamen tantum abest, ut absoluta esse existimare debeas, ut etiam nunc circumspiciam, unde potissimum exordiar, adeo priora, si quae sunt, contemnenda puto, ut de deoque immortali diesque noctesque cogitem. O, mi Dantisce, quam ego tibi gratulor principatum istum ecclesiasticum Varmiensem, qui mihi notissimus est, tam opulentum, tam amoenum ac te omnino teque illo dignissimum. Nunc licet tibi, Dantisce, dabis veniam et patieris sic me tecum meo more loqui, liberalitate ista tibi peculiariter et vere agnata, in quos voles quosque dignos duxeris, uti et amicos tibi parare, tametsi quis umquam aut fuit aut esse possit inimicus tibi, qui sic humaniter te erga omnes semper gesseris, ut neminem umquam audire mihi contigerit, qui non in caelum te ferret laudibus, ut etiam unus amicorum nostrorum cum Augustae tecum congressus, ante te non vidisset, ad me scripserit his verbis: “Ego vero, Eobane, nesciebam Dantiscum ipsam humanitatem esse.” Haec ille.

Nunc video nec opibus nec potentia te immutari, o constantem, o principe viro dignum animum. Verum ego nunc enkomion in te scribere, minime omnium constituo, hoc reticere non possum, immo satis admirari nequeo, unde factum sit, ut vtrumque te et me fama mortis alterius fefellerit. Nam idem de te mihi, quod tibi de me, nuntiatum fuit, sed hae{ae} fabulae fere ad vitam longiorem pertinere solent. Itaque illa facile contenentes, ea potius, quae nos donec vivimus, decent, agemus et cogitabimus.

Ego, ut scias, Amplissime Praesul, iam in scribendi fastis Christianis , tibi certo dedicandis, totus sum. Indignus enim sim, in quem tanta beneficia conferas, si non aliqua ex parte respondeam. Si Tuam Celsitudinem unius tantum libelli silvarum inscriptio sic delectavit, ut etiam praemio non mediocri dignandum iudicaris, quid facies, ubi libros duodecim fastorum Christianorum tuo nomini consecratos tuumque nomen praeferentes, conspexeris. Quem librum, si me Deus absolvere volet, spero futurum instar omnium, quos umquam ante hoc tempus scripserim. Continebit enim historiam evangelicam universam, tum acta apostolica et multas historias, quae nostris temporibus contigerunt. Propositum tuum, Reverendissime Praesul, de instituenda tuis bibliotheca vehementer laudo atque utinam ad eam rem auxilio esse queam, nihil me gravarit vel hoc tantum nomine Francophurtum quotannis bis descendere. Dum has litteras scriberem, adeo me multi interturbarunt, ut paene nolens stilum cogerer abrumpere. Itaque scribam paulo post cop<i>osius et quidem carmine, quod nunc, in tantis turbis, fieri non potuit.

Valebis igitur, optime atque amplissime antistes, mihique, ubi poteris, animum Tuae Celsitudinis significari facies. Saluta, si forte tecum sunt, fratres tuos, Georgium et Bernhardum, viros optimos.

Datae Francophurti ad Moenum, XX Martii M D XL.

Tuae Celsitudini unice deditus Helius Eobanus Hessus