Grande Sophocleo quicumque poema cothurno
Concipit, heroum gesta superba canit,
Exornat claris sua carmina celsa triumphis,
Hippocrenaeis tingit et illa vadis.
Tempora materiam felicem laeta ministrant,
Vatis et ingenio carbasa plena ferunt.
Hac mihi sed misera sub tempestate volenti
Scribere se tristes exhibuere modi
Seque mihi sparsis offert Elegia capillis
Et maesto questus mittit ab ore graves.
Omnia plena metus, horroris et omnia plena
His lacrimans numeris praecinit imparibus.
His vos, o Clemens et Carole, lumina prima,
Vos duo compello, sub quibus orbis agit.
Fas mihi sit venia cum vestra pauca profari,
Tempora quae pro re dicere nostra iubent!
Ipse licet taceam, non res afflicta tacebit,
Qua Christi passim grex et ovile perit.
Crimina quandoquidem meruerunt nostra malorum
Hanc Lernam, nobis monstra tot unde nocent.
Pestis, bella, fames, incendia, praeda, rapinae
Inficiunt, nostro quidquid in orbe manet.
Pax et amor, virtus et honesti recta cupido
Cumque pudore fides turpiter acta iacent.
Religio, pietas, timor et reverentia divum
Inter mortales vix manet ulla magis.
Succrevere dolus, livor, privata simultas,
Fraus, odium, rabies, ira, libido, furor,
Seditio, vis, insidiae, corruptio legum,
Impietas, superum paeneque nullus honor.
Hinc male cum regitur, plebs percita frena remordet,
Cepit et in reges non semel arma suos.
Non opus est caedes et proelia dira referre,
Testis adhuc Rhenus, testis Hiberus erit.
Fastus avaritiaeque lues insanaque multos
Ambitio contra fasque piumque rapit.
Ex his tot casus et mille pericula rerum
Proveniunt, haec sunt ad mala multa duces.
Oppida magna sub his et regna perire videmus
Ruraque multa suis orba iacere satis.
Non tamen erigimur nec adhuc graviora timemus,
Quae dabit offensi plaga futura Dei.
Hunc pauci metuunt et amant, vix unus et alter,
Qui nunc Europes sub regione sumus.
Hinc sunt tot sectae, quas haeresis atra notavit,
Per quas Christicolis magna ruina venit.
Fit minor assidue fidei res publica nostrae,
Quod, quo deberet, lumine nemo videt.
Praetereo, priscis quae sunt amissa diebus,
Cum Christi clarum nomen ubique fuit,
Quandoquidem tunc in terram transiverat omnem,
Quod nunc in nostro noscitur orbe parum.
Hic ego non urbes Asiae nec perdita regna
Commemoro, nostris nunc inimica sacris,
Nec Libyae gentes pietatis iura professas,
Quas modo Mahometi possidet atra lues.
Caucaseos populos et Caspia litora linquo,
Quae tenuit nostrae religionis amor,
Aut quos Amurathes, quos aut Payzetus adegit
Sanctam baptismi linquere fontis aquam.
Ad nostros venio, quos si reputabimus, annos,
Emittent lacrimas saxea corda pias.
Graecia sub patrum nostrorum tempore victa
Turcaico servit subdita facta iugo.
Quis posset paucis tot bella cruenta referre,
In quibus ex nostris milia multa iacent?
Ut mittam reliquos, quorum non parva caterva
Sub signo fertur succubuisse crucis,
Quem non commoveat clades Varnensis? In illa
Ille mei regis patruus occubuit.
Hinc Byzantina tot caedibus urbe subacta
Turcarum vis est semper adaucta magis.
Auxit et hostilem discordia nostra furorem,
Ad nos a Syriis quem procul egit agris.
Cum Persis et cum quae bella fuere Sabaeis
Aut cum Niliacis, sat puto nota, viris.
His, cum sciretur nos dissentire, relictis
In nos armorum vis ea mota fuit.
Collectis igitur non parvis viribus hostes
In ripis Histri continuere pedem
Et prope Taurunum, Belgradum quod modo dicunt,
Fixerunt certis plurima castra locis.
Sulphureo tonitru manibus formata Cyclopum
Proiecit crebros aerea canna globos.
Oppugnabantur confractis moenia muris,
Mansit et intactum, quod potuere, nihil.
Arx in Pannonicis non est munitior oris,
Inter vasta duo flumina saepta iacet.
Unam Danubius partem, reliquam celer ambit
Savus, ubi fluvio cum potiore coit.
Haec contra Turcas invicta manere solebat,
Abstulit his uno milia multa die.
Qua de re furor hostilis tum fortiter, acri
Cum studio coeptum continuavit opus.
Suppetias tandem fessis cum nemo ferebat,
Arx fuit hostili capta subinde manu.
Eloquar, an sileam? Nobis stertentibus, inquam,
Nostra ceperunt ex dicione Rhodum.
Clara Rhodus fuerat saeps, qua trux dente Lycaon
Non poterat Christi semper obesse gregi.
Hac modo perfracta penetralia tentat ovilis,
Quod, nisi sit, qui defendat, et huius erit.
Nos intestinis nihilominus omnia bellis
Miscuimus, nec adhuc exitus inde datur.
Hostibus hinc animus grandisque potentia crevit,
Climata qua mundi iam potiora tenent.
His neque contenti, quod adhuc superesse videtur,
Donec in hac stamus seditione, petunt.
Utraque iampridem cum Mysia pareat illis,
Vicinisque volunt imperitare locis.
Ingens Sarmatiae tentarunt subdere regnum,
Afflictum toties quod fuit ante satis.
Vasta iacent, quondam fecunda, Podolica rura,
Quae fuerant Siculis fertiliora iugis.
Magnanimis haec cum suberant integra Polonis,
Suppetias et opes hinc habuere suas.
Terra ferax Cereris, pecoris, nutrix et equorum
Praepetium, genetrix belligerumque virum,
Nunc deserta perit, paucis habitata colonis,
Hostibus et cunctis pervia facta patet.
Huc ab Hyperboreis gens barbara confluit oris
Et quae Riphaea sub nive dura riget,
Huc simul Euxini proficiscitur accola Ponti,
Cum trucibus Bessis gens truculenta Getae.
Tartaricis dedit his populis, puto, nomina Pluto,
Per quos iam teritur Sarmatis ora diu.
Dalmata, Thrax, Macedo, Lacedaemon, Phryx et Achivus,
Qui Turcae nostro tempore nomen habent,
Huc etiam, cum sint vicini, saepius intrant
Et desolarunt, quidquid ubique fuit.
Hinc nuper fines bis vastavere Polonos,
Annus cum nondum rite peractus erat.
Oppida cum pagis crudeliter igne cremarunt
Mactantes cunctos, qui renuere capi.
Post captivorum densas duxere catervas,
Quorum myriades tres numerasse ferunt.
His inerant pueri, iuvenes teneraeque puellae,
Matronae tremulae decrepitique senes.
Res miseranda quidem: succurrere nemo valebat;
In subitis fieri casibus ista solent.
Ut cursu venere cito, rediere statimque
Dispersus cogi miles ad arma nequit.
Hoc ita victores uno facti bis in anno,
Sic ad Threicias bis rediere domos.
Et sibi, quos dicunt hoc nostro tempore Moscos,
Foedere iunxerunt terribilesque Scythas,
Qui gelidum Tanaim vastique Borysthenis undas
Quique vel ex rapido Phasidis amne bibunt;
Quidquid et est hominum, quibus indunt Tartara nomen,
In nos coeperunt hostica signa sequi.
Quod rex Sarmatiae, quo nec pietate, nec armis
Clarior, expendens arma parare iubet.
Sed cum se vidit tot cingier hostibus, impar
Noluit ancipitem Martis inire viam.
Subsidium prius, at nequiquam, saepe petivit;
Hinc ter in Hesperia posteriore fui.
Cum tamen his bellis nunc Gallus, nunc et Hiberus
Ferveret et Latiae diriperentur opes,
Nec foret auxilii spes ulla, sed acrius inter
Christicolas rabies cresceret illa magis,
Ne temere bellum gereret tot solus in hostes
Et seram victus quaereret exsul opem,
Tractavit potius certam pro tempore pacem,
Quam sub praescripta condicione tenet.
Huic paci voluit rex prudens iungere regem,
Qui tenera rexit tunc duo sceptra manu,
Huncque suum monuit toties ex fratre nepotem,
Posceret ut tanto pacis ab hoste modum.
Consilio tamen Hunnorum parere superbo
Maluit; hoc fretus ductus ad arma fuit,
Hoc infelicem conflictum fretus inivit
Inque iuventutis flore cadens periit.
Sic fuit in fatis, quae non vitantur ab ullo:
Praeteriit nemo, quem statuere, diem.
Quam miseranda fuit tum caedes rege perempto,
Cum sit nota, vetat commemorare dolor.
Tot proceres sacrique patres, quos infula texit,
Pugnantes dirae succubuere neci.
Tunc nihil in victos crudelis victor omisit,
Quod suasit rabies, impetus, ira, furor.
Grassatum fuerat per rura, per oppida passim
Incensaeque domus pauperis agricolae.
Buda, caput regni, direpta cremataque tota,
Parsum structuris sed tamen arcis erat.
At prius eversum Varadinum, nobile castrum,
Cum reliquis, quae non enumerare vacat.
Transeo, quae fuerat per Turcas edita strages
In plebem vel quot diruta templa iacent,
Milia quotve hominum fuerant abducta per Histrum,
Tendentes vinctas mente sub astra manus.
Collacrimare libet; plorantem cernere turbam
Me reor, ut durum fertur in exilium.
Perculerant tamen ista parum nos, ore professos
Christum, quem raro pectora nostra colunt.
Inde sed irrepsit regnandi dira cupido,
Pannonia motus dans in utraque novos,
Qui nuper totum traxere in proelia mundum,
Quorum tam subito, non puto, finis erit.
O miseram nostro, male quo sic vivitur, aevo
Pannoniam, cunctis quae data praeda gemis!
Hoc quod atrox hostis fecit, facit hoc et amicus;
Ex omni misere sic modo parte ruis.
Quos tu fecisti, te diripit impia regum
Ambitio, quorum saeva per arma peris.
Tertius accessit, qui proelia tanta diremit,
Et trux hostibus his hostis utrisque nocet.
Obsedit pulchram multa cum gente Viennam,
Austriacos late depopulatus agros.
Ante sed a victis vi sceptrum ceperat Hunnis
Quos nunc omnimoda sub dicione premit.
Aequavitque solo Budam, deiecit et arcem,
Liquerat intactam quam pietate prius.
Occidit tamen hic omnes, quos vivere novit;
Dicitur in multis hocque patrasse locis.
Non aetas pueris, sexus nec forma puellis
Profuit, hostili quin caderent gladio.
Sacra, sacerdotes, aedes divumque figurae,
Quidquid ibi nostrae religionis erat,
Interiere simul regno cum rege subacto;
Quae victor dederat, unde tributa capit.
Ad praesens hiberna sua cum gente petivit,
Non procul a nobis tempore veris erit.
Praesidiis abiit siquidem per castra relictis,
Quo cum maiori vi remeare queat.
Haec reputa laceri, Clemens, bone pastor ovilis,
Qui nunc cum magno caesare iunctus ades!
Haec perpende, precor, demittas cor et in altum,
Nam res officio convenit ista tuo!
Ex animis regum contracti tolle vicissim,
Si quid adhuc odii, quod reor, intus habent,
Corruptasque novo repara munimine caulas
Et duc palantes ad sata laeta greges!
Non lupus est tanti, modo sit gregis una voluntas:
Incidet in casses bestia crassa tuos.
Non desunt vires, animus nec ad ista profecto
Pontifici tanto dignus abesse potest.
Sit licet attritum Latium per bella luesque,
Succrevit pubes Itala multa tamen.
Haec cum magnanimis belli ductoribus ibit,
Quos tibi, si quaeres, Ausonis ora dabit.
Euganeosque patres, terraque marique potentes,
Pace prius facta sub tua signa trahes.
Magna dabit saevi Germania robora Martis,
Quae generat pronos semper ad arma viros.
Hoc etiam faciet florens Hispania claris
Militibus, quos haec bellica mater alit.
Et cataphractorum tibi mittet Gallia turmas;
Irarum fertur iam posuisse minas.
Arcubus extensis opulenta Britannia multos
Sponte viros ad tam nobile mittet opus.
Proceris Frisii iungent sua castra Batavis,
Belgarum ducet quos galeata cohors.
Scotus et arma feret cum Cimbro Danus, et hi, qui
Ad mare concretum iugera rara colunt.
Hunnus et oppressus duce te sua tela resumet
Inque sui regis iura redire volet.
Accurrent fortes, infracto corde Bohemi
Et prope quae gentes regna propinqua tenent
Non deerit bellax tibi Sarmata, trux et Alanus,
In levibus pugnans nec Lithuanus equis.
Hi iam cum Moscis toties Dacisque, Scythisque,
Cum Turcis etiam conseruere manus.
Isti nunc regis Sigismundi iussa sequuntur,
Quo nullum, qui te plus veneretur, habes.
Nil aliud petit hic, nihil est, quod crebrius optet,
Inter oves quam quod mens foret una tuas
Quodque sub unanimi consensu pectora regum
conciliata forent.
Hoc si perficies, nil pax remorabitur illum
Turcica; rescindi, sit pia causa, potest.
In longum non est tempus confecta; priusquam
Ibimus in Turcas, desinet illa prior.
Fac modo Christicolae concordes arma capessant,
In Byzantinis bella gerantur agris!
Gentibus instructi sint terra, per freta classe
Victum cum nervo sufficiente ferant!
Bosporus in primis capiatur Thracius et sic
Hostibus occlusis impediatur iter!
Hoc non unius bellum praesumitur anni,
Si debet iusta sedulitate geri.
Quod postquam fiet, rex Sarmata pacta remittet
Sponteque cum reliquis regibus hostis erit.
Interea sed cum nihil in commune moveri
Sentit, vult pacis commoditate frui
Nec se cum regnis, cum nemo iuvare procurat,
Perdere, solus enim ferre tot arma, nequit.
Iam licet a Turcis sit tutus, gens tamen illi
Taurica cum sociis, nescia pacis, obest.
Haec venit a tumidis toties Maeotidis undis
Et magno numero plurima damna facit.
Et quamvis aliquando fera cum gente pacisci
Cogitur, observat non tamen illa fidem.
Hinc conducticio fines custode tuetur
Et turmas equitum semper in aere fovet.
Sic infestatur crebris incursibus, unde
Tempora securae pauca quietis habet.
Nullius auxilium tamen umquam sensit et hostes
Numinis innumeros saepe cecidit ope.
Regibus hinc praestat multis prudentia et annis,
Usu quam longo tempora ferre solent.
Indeque praeteritam praeviderat ante ruinam
Et nisi succurras, iam graviora videt.
Quare per Christi tibi viscera supplicat, orbi
Ut modo languenti pharmaca tuta pares.
Nec mora te tardet! Iam limina possidet hostis;
Si non obsistes, in penetrale ruet.
Diversas igitur mentes odiisque vicissim
Flagrantes certo pacis amore fove!
Et reminiscaris, quod pacis amator et auctor,
Te Deus in terras hac ratione dedit!
Si quid restat adhuc irarum, bella quod ista,
Tempora vel quod idem prisca dedere tibi,
Si quid Gallus adhuc contra praetendit Hiberum,
Si quid in hos laesus forte Britannus habet,
Si quid inest aliis veterisve novive furoris,
Quo iacuit res, heu, publica pressa diu,
Tu, pater, in natos clemensque piusque resolve
Et sic concordes duc ad ovile tuum!
Caesar adest praesto; propere, quo iusseris, ibit,
Ante tuos et ob id procidit ille pedes.
Hesperiamque suam linquens traiecit ad istam,
Ut veniens faceret, quae tibi grata forent.
Hoc etiam reliqui facient ex ordine reges;
Tu modo ne dubita, promere signa iube!
Caesaris imperii sacra tempora cinge corona!
Quod si fit, refert, hic vel in Urbe, parum.
Tu tecum Romam, non te fert illa, quod aiunt,
Esseque dicitur haec hic, ubi papa manet.
Acrior hinc fiet diademate fretus in hostes,
Quo debetur ei, Turca quod omne tenet.
Conatus adeo sanctos successibus auge,
Ut coeptum fervens aggrediatur opus!
Quodsi perveniet Germanas sospes ad oras,
Nullus ibi, qui non sponte sequatur, erit;
Hostis ad Euphratis fugiet procul ostia magni,
Cum Graecis rursum Thrax sacra nostra colet.
Si tecum retro Tiberis transibit ad undas,
Hinc et ad Hispanos per mare carpet iter,
Hostis ad Eridanum furiosa mente feretur
Et sua firmabit forsan in Urbe sacra.
Haec prohibere potes, dum tempus et integra res est;
Vix umquam posthac copia talis erit.
Hoc etiam cum iam cognoscas, inclute caesar,
Ut bene perpendas, te tua iura monent.
Incultis igitur numeris innixa, seorsum
Ad te contendit flens Elegia loqui.
Da veniam! Durum est fervente dolore tacere.
Afflicto cordi quem bona causa facit.
Vera loquar, ter namque tua versatus in aula
Nunc hic Sarmatico missus ab orbe vagor.
Per mare, per terras, a Gadibus actus ad Eurum,
Te comitatus ad hoc sum procul usque solum,
Hic ubi sublimi populosa Bononia turri,
Iuncta suo Rheno tollit ad astra caput.
Venimus huc et iam bis cursum luna peregit,
In Turcas sed adhuc nulla statuta liquent;
Et quamvis iusto premitur Florentia bello,
Non minus in Turcas res ea digna foret.
Austriacis nuper dum grassarentur in oris,
Multa ferebantur, quae modo muta silent.
Ex re quam subito natus calor iste refrixit,
Effectus causa deficiente docet.
Non tamen ergo puta caesos vel forte fugatos,
Dicuntur subito quod retulisse pedem
Et quod quassatam propere liquere Viennam,
Innumeros quae tot pertulit icta globos!
O, utinam non sit, quod opinor! Vere redibunt;
Hic reditus magni causa timoris erit.
Aspera cum primum sua frigora bruma remittet
Cumque suum quaeret Daulias ales Itym,
Mox ex hibernis, quo concessere, reversi
Reliquias alia commoditate petent.
Iam didicere, prius quod forsan defuit illis,
Concita quid nostri militis arma valent
Et quibus illa modis tractent illisque fruantur;
Ordine quo pedites in statione manent,
Impete quoque solent extra procurrere vallum
Et qua defendunt moenia fracta manu;
Quid veles possit, quid eques gravis arma ferendo,
Quove struant acies insidiasve modo.
Haec cum iam noscant, ex omni parte cavebunt,
Aptius ad pugnam seque parare scient.
Nascitur ex usu rerum prudentia maior:
Non pallet visis nauta probatus aquis
Nec metuit vulpes, quem vidit saepe, leonem,
Ad notosque canes non timet ire lupus;
Praesertim quos affecit formidine quondam,
In tales versus plus feritatis habet.
Quam tuus impigre miles deiecerit hostem,
Libera iam tandem facta Vienna probat;
Intrepidi quicumque viri pro moenibus illis
Stabant, sunt omni laudis honore pares.
Non tamen hostilis vis inde repressa tepescit,
Sed vereor, ne sit forsitan aucta magis.
Abduxere tuos populos a finibus Aeni,
Qua magis Alpinas respicit ille nives.
His coniunxerunt habitantes undique pagos
Austriacos, quos mox igne cremasse ferunt.
Hunniacas et opes multa cum gente tulerunt,
Pro qua vis auri plurima cedet eis.
Sic dites spoliis redierunt nuper opimis,
Thracius hinc in nos saevior Isthmus erit.
Si pro! vere novo, quod opinor, forte redibunt,
Maior erit numerus, quam fuit iste prior.
Advenient magna praedae dulcedine capti
Ex Asiae vastis, ex Libyaeque iugis.
Iam sibi promittunt Europae totius orbem,
Quem nisi defendas, quod petiere, ferent.
Interea, quo ceperunt Taurunica castra
Et quo Phoebeam corripuere Rhodum,
Non poteras, aliis bellis intentus, adesse,
Cum te vicinus traxit ad arma furor.
Is pacem, tandem sopitus, fecit et hostes
Foedus amicitiae iussit inire tuae.
Haec pax te Latias properantem duxit ad urbes,
Ad quam iam pridem mens tibi prona fuit,
Utque tuos faceres inimicos rursus amicos,
Nil non tentasti, quod rationis erat.
Hoc cum successit nec te vicina morentur
Bella magis, quae sunt iam potiora, vide!
Turcarum rabies quo tandem, prospice, tendat,
Quae sic cotidie crescit et aucta viget!
Quam sit in angustis hic nunc, perpendito, rebus
Quem tibi germanum fecit uterque parens !
Huic nisi succurras, per te neglecta peribit
Austria, qua generis crevit origo tui.
Latius hocque malum serpet: vix Rhenus id ipsum
Sistet vel rapidis Albula priscus aquis.
Haec ne proveniant, o caesar, cum patre sancto
Provideas ! Spectant vos mala nostra duos.
Componas laceras modo temporis huius habenas
Contineasque tua lora remissa manu!
Suscipe, quod diadema tibi debetur, et Urbem
Ne cures ! Urbs est Felsina clara satis.
Rex cum Romanus non visa diceris esse
Roma, cur non sic caesar et esse potes?
Te modo, fac, propere Germanas confer ad oras,
Hostibus ut possis arma movere crucis!
Nam tua res agitur, domus ardet propria. Quam si
Liqueris ardentem, quid nisi pulvis erit?
Tolle moras igitur! Nec enim sine numine divum
In Latium ductus tempus ad istud ades.
Te Deus aeternus teneris protexit ab annis
Inque tuos hostes praevia signa tulit,
Et pro te pugnans te fecit in orbe monarcham
Imperiique dedit sceptra corusca tibi.
Quod praeter reliquas virtutes, quas geris, ingens
Promeruit sanctae religionis amor.
Victrices aquilas Christo duce profer in hostes!
Ille tuis coeptis vela secunda dabit.
Nec deerit Clemens, qui te, quo coepit, amore
Prosequitur patrio, cuius id acta docent,
Clarius hoc etiam doctura: iuvabit euntem
Aere sacro, fusa perque sacella prece.
Accedent alii reges, tibi sanguine iuncti
Et iunctos quos ex foedere nuper habes.
Foedera sed toties infecta refectaque rursum
Me terrent; nec enim suspicione carent.
In miserum sumus impacti, quod vivimus, aevum,
In quo rara avis est inviolata fides.
Tu tamen, in superis qui spem non ponis inanem,
Utere propositi dexteritate tui!
Scis, quibus ante modis desertis sit tibi pactis
Impositum; simili cautus ab arte cave!
Sunt consultores tibi, per quos omnia tractas,
Magna praestantes integritate viri.
Horum consilio, si quis latet anguis in herba,
Retia vel fuerint si tibi structa, scies.
Quidquid id est, superi cum te cepere regendum,
Insidiis poterit nemo nocere tibi.
His ducibus contra te nulla valebit aperta
Hostilis feritas, sed tibi terga dabit.
Non te detineat, quod Hiberia tam procul absit
Quodque tuum reditum vota per ampla petat!
Te poterit levius nunc, quam prius illa carere,
Cum natos habeat, pignora cara, duos.
Hos Deus ergo tibi viridi concessit in aevo,
Ut per te rabidi frangeret ora lupi.
Te nostris lacrimis tandem permotus adegit
Traicere indomiti per vada salsa freti.
Haec tibi de summo mens indita venit Olympo,
Unde nihil frustra pectora nostra subit.
Hinc ita firmatus recutitos ibis in hostes,
In multis statues clara tropaea locis.
I, decus, i, nostri spes orbis, maxime caesar,
Quo tempus, quo res et pia fata vocant!
Per te vult orbi Deus altam reddere pacem,
Quae iacuit per tot bella sepulta diu.
Per te vult animos fessos firmare suorum,
Funditus ut pereat gens inimica crucis.
Tu propere, quod coepisti, iam pectore toto
Perfice! Protectus numinis ibis ope.
Maiores agnosce tuos clarosque triumphos,
Quos atavi quondam promeruere tui!
Experiare tuam fausto sub sidere sortem,
Quae te victorem saepe probata facit!
Et faciet, coeptis ne desis ipse secundis:
Sub Iovis alitibus castra tremenda move!
Te felix Fortuna comes Virtusque sequentur,
Orbis et imperium sub tua iura dabunt.
Non monitoris eges nec opus currentibus esse
Fertur equis stimulo, tu tibi calcar eris.
Ibis ad hostiles Thracum per iugera terras
Et Syriae capies regna vetusta sacrae.
Unde triumphali te tunc Elegeia curru
Aspiciens sparsas colliget arte comas
Et pede coniuncto Sophocleum nacta cothurnum
Grandiloquis referet tot tua gesta modis.
Hos modo praecipites numeros ne sperne, quod atrum
Squalorem vultus temporis huius habent,
Sarmata vel Latios quod perstrepit inter olores
Sub gelido natus, qua riget Ursa, polo,
Hic ubi Sarmaticum vagus Istula fertur in aequor
Et tuta portum cum statione beat.
Nostrarum facies rerum miseranda coegit
Ex tristi faciles pectore versiculos.
Utque fluunt subito fervore, feruntur ab ore
In calamum nervo vix retinente pedes.
Non sunt in nonum, fieri quod debuit, annum
Pressi nec cura cum graviore dati.
Hoc fit victuris numeris, quos anxia multo
Cum studio vatum sollicitudo premit.
Hi nostri, modo conflati, cito claustra relinquunt
Et levibus pennis in sua fata volant.
Tempora noscantur gestis cum rebus in illis
Et moveant animos tot mala nostra pios;
Et quod per Turcas regi cecidere Polono
Hunnorum reges, patruus atque nepos,
Quodque per incursus ex omni parte coactus
Cum Turcis foedus pacis inire fuit!
Hoc mihi si dederint properantes dicere Musae,
Non est, cur illas plus superesse velim.
Summa Medusaei non ambio culmina montis,
Ungula quae tetigit Bellerophontis equi.
Aonios latices, quibus est sitis alta, requirant,
Me levis, in valles quae fluit, unda iuvat!