Correspondence between Dantiscus and Hieronim ŁASKI
List
Database
Full text
Results found: 7 preserved: 6 + lost: 1 1 | IDL 7034 | Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS, Innsbruck, 1531-11 Letter lost | Letter lost, mentioned in IDL 3470: Dum novissime in Insbrug fuissem cum serenissimo Romanorum rege constitutus dumque per illius maiestatem non eram ad caesaream celsitudinem, ad quam orator nomine principis mei serenissimi Hungariae regis proficiscebar, transmissus, scripseram Vestrae Reverendissimae Dominationi non adeo breviter neque ita inhumane, ut meritus essem tantum illius silentium | | | 2 | IDL 3470 | Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS, Rytwiany, 1532-02-25 | received Regensburg, [1532]-04-09
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BCz, 1595, p. 387-390
|
Prints: 1 | AT 14 No. 103, p. 170-172 (in extenso; Polish register) |
| Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BCz, 1596, p. 390
Reverendissimo Domino, domino ⌊Ioanni Dantisco⌋ episcopo Culmensi ac oratori serenissimi ⌊Poloniae regis⌋ apud ⌊caesaream et catholicam maiestatem⌋, amico carissimo
BCz, 1596, p. 387
Reverendissime Domine et amice observandissime.
Salutem et mei commendationem.
Dum novissime in ⌊Insbrug⌋ fuissem cum serenissimo ⌊Romanorum rege⌋ constitutus dumque per illius maiestatem non eram ad ⌊caesaream celsitudinem⌋, ad quam on the margin⌈quamquam on the margin⌉ orator nomine principis mei serenissimi ⌊Hungariae regis⌋ proficiscebar, transmissus, ⌊⌋ Vestrae Reverendissimae Dominationi non adeo breviter neque ita inhumane, ut meritus essem tantum illius silentium, mirorque vehementer, cur Vestra Reverendissima Dominatio ita mecum silere maluit, existimarem enim pro mutua nostra amicitia licuisse illi mecum scriptis agere on the margin⌈agereagere on the margin⌉, maxime autem hoc tam necessario tempore, ubi Vestra Reverendissima Dominatio publicam agens eo loci personam rebus orbi Christiano utilibus posset non deesse etc.
Quantum graviter tunc temporis consilium serenissimi ⌊Romanorum etc. regis⌋ tuli, dum me ibi, ut dixi, in ⌊Insbrug⌋ retinebat neque sinebat ad ⌊caesaream maiestatem⌋ proficisci, impossibile est me satis scribere vel dicere posse, vidi enim dixique ac inclamavi, immo et protestatus sum allaturam talem remorationem meam maximas concordiae difficultates ac impedimenta. Scripseram tunc quoque ⌊caesareae maiestati⌋ litteras, ad quas non ita cito mihi datum fuit responsum, ut non amplius exspectato coactus fuissem redire ad ⌊principem meum⌋, nam in ⌊Insbrug⌋ uno et medio mense in cassum absumpto steti, litterae autem caesareae maiestatis ⌊Posonii⌋ mihi redditae paenultima Decembris fuere,[1] ubi impossibile erat principi meo prius statutam diem dietae significare, quam ipsa dies praeteriisset, utpote tunc serenissimo rege meo in ⌊Transsilvania⌋ exsistente ac distante a Posonio plus centum miliaribus. Nihilominus suadebam ⌊principi meo⌋, ut non obstante temporis negligentia et etiam non obstante iniuria ista, qua contra indutiarum pacta non fueram permissus ad ⌊caesaream maiestatem⌋ proficisci, curaret oratores suos ad ⌊Pataviensem civitatem⌋ quam primum mittere, ipse autem recta eram ⌊Cracoviam⌋ profectus agendum, ut id idem serenissimus ⌊Poloniae rex⌋ facere dignaretur suosque illuc cum nostris oratores delegaret etc. Interim autem, dum me huic itineri accingo, allatae sunt mihi litterae ⌊principis mei⌋, quibus id sibi factu videbatur minus integrum, tum quia tempus statutum praeteriisset, tum quod litterae ⌊caesareae maiestatis⌋ publicae fidei non fuerunt missae, nec non maxime, quia absente caesarea maiestate negotium
BCz, 1596, p. 388
tractandum fuisset etc. Scripsitque ⌊princeps meus⌋ ea in re ad ⌊caesaream maiestatem⌋ litteras, quas per praesentium hidden by binding⌈[praesentium]praesentium hidden by binding⌉ latorem mitto ad sui iustam et veram excusationem etc.
Carissime mi Domine Episcope. Sane omnia, quae potui, propter istam benedictam concordiam, primum trime hidden by binding⌈[mum trime]mum trime hidden by binding⌉stres, deinde annuas indutias, confeci, bis fui ad serenissimum ⌊Romanorum regem⌋ et ad ⌊caesaream maiestatem⌋ profectus hidden by binding⌈[profectus]profectus hidden by binding⌉, sed nescio, quibus fatis invertatur negotium. Scirem fortassis, quis in causa fuerit, sed quia ego principes hidden by binding⌈[principes]principes hidden by binding⌉ ut aliqua numina observo, malo tacere, quam deberem mihi maiora concitare odia etc.
Quod superest, nisi affuerit ⌊caesareae maiestatis⌋ immensa bonitas et laudata ab universo orbe eius iustitia hidden by binding⌈[iustitia]iustitia hidden by binding⌉ et probitas, videbimus brevi multo maiora, quam antehac bella nec sperare ipse iam quippiam hidden by binding⌈[ippiam]ippiam hidden by binding⌉ boni potero, si sua maiestas suos ad serenissimum ⌊Poloniae regem⌋ oratores una cum fratre suo serenissimo hidden by binding⌈[erenissimo]erenissimo hidden by binding⌉ ⌊Romanorum rege⌋ mittere posthabebit, ad quem scio etiam missurum ⌊principem meum⌋ suos libenterque et hidden by binding⌈[et]et hidden by binding⌉ ex animo suscepturum iustas et aequas condiciones.
Quare amore Dei rogo, agat Vestra Reverendissima Dominatio apud hidden by binding⌈[apud]apud hidden by binding⌉ reverendissimum dominum ⌊cardinalem, legatum⌋ ⌊Sedis Apostolicae⌋ a latere et imprimis apud ⌊caesaream maiestatem hidden by binding⌈[em]em hidden by binding⌉⌋, ne hidden by binding⌈[ne]ne hidden by binding⌉ illius maiestas tantam universalis pacis occasionem abicere dignaretur, neve spernat ⌊principis mei hidden by binding⌈[mei]mei hidden by binding⌉⌋ ad pacem et concordiam propensionem et id maxime, quia ⌊Turcarum imperator⌋ sit contentus cum hidden by binding⌈[cum]cum hidden by binding⌉ illis omnibus principibus icere foedus, quicumque amici principi meo esse voluerint, nec debet hidden by binding⌈[bet]bet hidden by binding⌉ Vestrae Reverendissimae Dominationi officere, quia sit eius regis orator, qui neutralitatem observare diligenter statuit hidden by binding⌈[tuit]tuit hidden by binding⌉. Profecto in tam pia ac necessaria causa debet esse Vestra Reverendissima Dominatio advocatus, consultor et ad hidden by binding⌈[et ad]et ad hidden by binding⌉monitor, quod illi Deus Optimus rependet et multae regiones ac populi in valle miseriarum positi hidden by binding⌈[positi]positi hidden by binding⌉ demerebuntur.
Commendo cum his me gratiae et fraterno illius amori cupioque Vestram Reverendissimam Dominationem optime hidden by binding⌈[optime]optime hidden by binding⌉ et laetissime valere.
Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationis bonus frater ⌊Hieronimus de Lasko⌋ etc. manu propria
Postscript:
Ignoscet Vestra Dominatio, quia cito scribebam, si quid fuerit neglectum in grammatice etc.
BCz, 1596, p. 389
Praesentium autem latorem non dubito caesaream clementer atque cito expedituram ⌊maiestatem⌋, nam si talibus homunculis non esset tutum ad caesaream maiestatem proficisci, posset in posterum obesse alicui bono operi etc.
[1] Cf. letter from Hieronymus Łaski to Charles V Habsburg, Pressburg, December 29, 1531 (⌊⌋, No. 261, p. 648-649).
| | 3 | IDL 3529 | Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS, Gottorf, 1532-03-15 | received Regensburg, 1530(!)-04-08
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BCz, 1595, p. 395-398
|
Auxiliary sources: 1 | register in Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8247 (TK 9), f. 45
|
Prints: 1 | AT 14 No. 138, p. 212-214 (in extenso; Polish register) |
| Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BCz, 1596, p. 398
Reverendissimo Domino, domino ⌊Ioanni electo episcopo Culmensi⌋ ac apud ⌊caesaream maiestatem⌋ serenissimi ⌊Poloniae⌋ ⌊regis⌋ oratori et consiliario, amico carissimo
BCz, 1596, p. 395
Reverendissime et carissime mi Domine Praesul.
Officiosam mei commendationem.
Paucis ante diebus miseram meum primum nuntium ad ⌊caesaream et catholicam maiestatem⌋, cui etiam ad Vestram Reverendissimam Dominationem dederam ⌊⌋, quibus abunde declaravi tam illius maiestati, quam etiam Vestrae Reverendissimae Dominationi, in qua statera pendeant negotia. Quibus profecto nisi per ipsam solam ⌊caesaream celsitudinem⌋ consulatur, non video modum, ut quispiam alter medicorum hoc letale vulnus curare posset. Nam bis fui cum serenissimo ⌊Romanorum rege⌋, apud quem multa egi, omnia tamen frustra, nam tanta eius est industriae ac indolis vis, tanta animi magnitudo, ut propter hanc binam praeclaram dotem iuvenis princeps nesciat, ad quem finem sibi esset declinandum. Consulit enim partim honori suo, partim autem liberorum amore detinetur, quos exspectat pro iuventa sua futuros plures, ob idque advigilat, ut illis quanto maiores titulos et regna relinquat, et ob eam rem trahit negotium Hungaricum ad longiores moras. Quod an futurum sit suae maiestati utile, videbunt alii, mihi nihil perniciosius semper visum fuit, quam nectere moras, nam multi sunt, qui utroque oculo exitum rerum Hungaricalium prospiciunt, ut iuxta eventus sciant se accomodare tempori.
Quicquid tamen fuit, quod ad rem pertinebat, de omnibus intrepide ⌊regem Ferdinandum⌋ admonebam et praeponebam tam Germanicas simultates illius celsitudini, quam etiam inoblitam ⌊regis Franciae⌋ sortem eiusque liberorum tractationem etc., nec reliqui aliquid intactum etc. ⌊Cuius maiestati⌋, dum me ad ⌊caesaream maiestatem⌋ non sineret proficisci, protestabar futurum id deinceps magno ad concordiam impedimento. Et ita accidit, nam serenissimus dominus ⌊meus rex⌋, posteaquam non fuerim ad ⌊caesaream celsitudinem⌋ admissus, motus ista iniuria noluit suos oratores, ut statuerat, mittere ad caesaream maiestatem. Accessit etiam, quia ⌊caesar⌋ nullas suae fidei et salvi conductus litteras oratoribus nostris misit, et ita omnia stant in ancipiti.
⌊Turcarum imperator⌋, dum propensionem suam videt esse parum gratam principibus Christianis (nam inductus erat per ⌊principem meum⌋ ad ineundam cum Christianis principibus pacem) omnia in contrarium aget et molietur, et ista iam iam aestate maritima expeditione temptabit ⌊Italiam⌋, et solus omnia per terram turbabit. Quod si mihi patuisset ad ⌊caesarem⌋ iter, retinere eum domi potuissemus et tractassemus vel ⌊Veneciis⌋
BCz, 1596, p. 396
vel apud serenissimum ⌊Poloniae regem⌋ per communes oratores universalem et necessariam pacem, qui hidden by binding⌈[qui]qui hidden by binding⌉bus omnibus rebus, habita cum caesarea maiestate intelligentia, servire et consulere scivissem et potuissem hidden by binding⌈[sem]sem hidden by binding⌉.
Nam sub his indutiis eo omnem meam industriam locavi, ut me auctore et instrumento ⌊princeps hidden by binding⌈[eps]eps hidden by binding⌉ meus on the margin⌈meusmeus on the margin⌉⌋ reipublicae Christianae hoc beneficium reliquisset, sed cogitationes nostrae et studia Dei voluntate et non nostro hidden by binding⌈[ostro]ostro hidden by binding⌉ conceptu transiguntur.
Hic itaque, optime praesul, cogitabis et diligenter perpendes, quam prope iam fueri hidden by binding⌈[eri]eri hidden by binding⌉mus in portum reducti, nec dicere poteris defuisse in nobis aliquid, admonebis autem ⌊caesare hidden by binding⌈[sare]sare hidden by binding⌉am maiestatem⌋, ut suos oratores ⌊Poloniam⌋ mittere dignaretur, quod suae maiestati neque est factu indecorum hidden by binding⌈[corum]corum hidden by binding⌉ neque etiam durum, ut saltem ⌊Turcarum imperator⌋ videret, non penitus suam propensionem sperni etc.
Ego autem, quamquam numquam minus sperabam, quam sperem nunc, tamen omnia conabor et revolabo brevi hidden by binding⌈[brevi]brevi hidden by binding⌉ iterum ⌊Poloniam⌋, nam nunc sum brevi apud ⌊Daciae regem⌋ futurus, qui videtur indigere oper hidden by binding⌈[er]er hidden by binding⌉a mea et scripsit, ut ad eum venissem. Non me autem suis negotiis ita irretiam, ut non sim revola hidden by binding⌈[ola]ola hidden by binding⌉turus ad ⌊principem meum⌋, vel tractatum concordiam, vel denuo pugnatum. Conabor etiam apud hidden by binding⌈[pud]pud hidden by binding⌉ ⌊Daciae regem⌋, ut Olandinae naves ⌊Dantiscum⌋ transmitterentur, nam omnino cum reliquis mari hidden by binding⌈[ari]ari hidden by binding⌉nis ⌊Hensae⌋ civitatibus constituit prohibere Olandinis navigationem illam, inde autem Dantiscum vela hidden by binding⌈[ela]ela hidden by binding⌉ dabo. Rogo, velit Vestra Reverendissima Dominatio mittere illuc ad ⌊Cimerman⌋ litteras suas et scribat, quicquid hidden by binding⌈[quid]quid hidden by binding⌉ habuerit novi, ut post pertaesam navigationem illam litterae illius essent mihi oblectamento. ⌊Cristiernus hidden by binding⌈[nus]nus hidden by binding⌉⌋ cum suo exercitu fit saepius discors, timeo, ne ab illo deficiant. ⌊Rex Fridericus⌋ contulit se inde versus ⌊Coppenhagen⌋ cum 4000 peditum. Et cum his me Vestrae Reverendissimae Dominationis amori hidden by binding⌈[ri]ri hidden by binding⌉ et veteri familiaritati commendo.
Ex ⌊Gotdorff⌋, 15 Martii anno Domini 1532.
| | 4 | IDL 762 | Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS, Rouen, 1532-[04]-08 | received Regensburg, [1532]-05-08
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BCz, 247, p. 121-124
| 2 | register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 479
|
Auxiliary sources: 1 | register in Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8247 (TK 9), f. 40-41
|
Prints: 1 | Starożytności p. 74 (excerpt in Polish translation) | 2 | AT 14 No. 172, p. 266-268 (in extenso; Polish register) |
| Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BCz, 247, p. 121
Reverendissime ac carissime Domine, mihi episcope.
Mille praemissis salutationibus et commendationibus.
Transivi ⌊huc⌋ secure et bene sanus, Deus tribuat eundem reditum. Scio enim non defuturos aliquos stain⌈[s]s stain⌉, qui dicant me haec et illa tractatum fuisse ad ⌊Christianissimum regem⌋ profectum, qui profecto nihil apud suam maiestatem habui publicarum rerum negotii, sed privati solum. Scit enim Vestra Reverendissima Dominatio me iam diu ⌊illius maiestatis⌋ una cum fratre iuniore domino ⌊Stanislao⌋ servitorem esse habereque apud suam maiestatem honorificam condicionem etc., et quia iam quinquennio non dabatur mihi commoditas invisendi suam maiestatem, volui sub ista indutiarum occasione invisere illam, et pariter statum rerum Hungaricalium ac consilium iudiciumque meum de rebus illis declarare. ⌊Cuius maiestas⌋ libenter me vidit et audivit, et multis beneficiis ac inter alia ordine equestri Sancti Michaelis decoravit, et tractavit mecum multa ex re rei publicae Christianae, quae utinam ita succederent, commendavitque plurimum propensionem ⌊principis mei⌋ ad pacem, et eandem pro ⌊meo rege⌋ me suadet ineundam. Quare, carissime Domine Episcope, ego omnino constituar ⌊Cracoviae⌋ ad festa Pentecosten.
Rogo, velit me Vestra Dominatio reddere certiorem, an ⌊maiestas caesarea⌋ sit missura ⌊Poloniam⌋ suos oratores, an etiam esset iturus illuc reverendissimus dominus ⌊Sedis Apostolicae⌋ ⌊legatus⌋, nam ⌊princeps meus⌋, posteaquam ego non fuerim ibi proficisci permissus, ubi tunc caesar erat in Decembre, nullo pacto mittet suos oratores in ⌊Germaniam⌋.
Dominatio etiam Vestra Reverendissima curare deberet, ut haec concordia per ⌊regem⌋ ⌊Poloniae⌋ transigatur,
cf. Hor. Epist. 1.18.84 nam tua res agitur, paries cum proximus ardet ⌊nam sua res agitur, proximus dum paries ardetcf. Hor. Epist. 1.18.84 nam tua res agitur, paries cum proximus ardet ⌋
et sunt multa alia, propter quae quaerere debemus, ut per regem Poloniae fieret concordia. Scripsi ad eundem reverendissimum dominum ⌊legatum⌋ de hac materia, cum quo Vestra Dominatio Reverendissima deberet habere mutuam intelligentiam, nam ⌊suae sanctitatis⌋ etiam est negotium. Nisi enim fiet concordia omnino in ⌊Italia⌋, nova rerum facies orietur et orietur brevi, et nos certe propter ⌊Sedem Apostolicam⌋ doleremus ex animo, qua de re plura non licet, prudenti satis etc.
Rogo scribat mihi Vestra Dominatio cito, multum enim intererit et proderit concordiae, si cito rem intelligam, nam multa sunt, quae nisi cito sciam, concordiam in toto impedire possunt, nam non dormimus, consulimus rebus {rebus} nostris superinscribed⌈nostrisnostris superinscribed⌉ aliter, quam aliquis stain⌈[is]is stain⌉ existimat et sicuti multis
BCz, 247, p. 122
visum fuit impossibile exulantem ⌊principem meum⌋ in ⌊Polonia⌋ redire ad eam rerum condicionem, sic etiam viderentur quaedam impossibilia, etiam si dicantur, quae, si erumpent, videbuntur possibilia et dicent hidden by binding⌈[ent]ent hidden by binding⌉: quis dixisset? quis cogitasset? Nam non deerit nobis alius etiam modus nocendi hostibus illo priore hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉, quo uti fuimus coacti, et priorem non obmittemus, et aliis modis sciemus Dei auxilio uti, si propensio principis mei non fuerit hostibus grata, quam habet ad pacem et concordiam sinceram. Scimus autem belli genus, scimus hostium vires et apparatus, non enim sumus nobis ⌊Aethiopes⌋, et opes et vires, situs, loca, montes et fluvios novimus. Videbunt illi, qui in cartis proelia fingunt aciesque instruunt, bombardas locant, hic velites illic equites, hic triarios hidden by binding⌈[os]os hidden by binding⌉ ibi cathaphractos sistunt, novam conceptus eorum metamorphosim, quos scio esse optimos et rei bellicae peritissimos viros, qui talia pingunt et loquuntur, tum(?) alii etiam sunt homines ha hidden by binding⌈[ha]ha hidden by binding⌉bentes caput, manus et ferrum, et scientes modos stratagemataque tam bellorum, quibus Christiani inter se hucusque sua viscera discerpebant et modum, quo ⌊Turcae⌋ confligere hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉ solent, et in quo summam rerum suarum ponunt etc.
Et cum his me Vestrae Dominationi commendo, quam, dum ex ⌊Colonia⌋ per ⌊Renum⌋ ascendebat, alloqui potuissem, si non timuissem inducere Vestram Dominationem Reverendissimam ad suspicionem apud hanc gentem, quae maxime laborat suspicionibus.
Ex ⌊Rotomago⌋, 8 Martii(!) anno 1532.
Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationis bonus frater et amicus ⌊Hieronymus
de Lasko⌋ etc. manu propria
| | 5 | IDL 817 | Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS, Käsmark, 1532-08-14 |
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BCz, 247, p. 151-152
|
Auxiliary sources: 1 | register in English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 486
|
Prints: 1 | AT 14 No. 390, p. 585-586 (in extenso; Polish register) |
| Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BCz, 247, p. 151
Reverendissime domine et amice observandissime. Salutem et servitiorum meorum commendationem.
Binas postquam e ⌊Gallia⌋ reversus sum accepi Vestrae Reverendissimae Dominationis litteras, unas iam ante aliquos dies allatas per dominum Maczeowsky, alteras vero 1532-08-10⌊die huius mensis 101532-08-10⌋. Illis scripsit se Vestra Dominatio Reverendissima trinas ad me dedisse, his autem queritur de taciturnitate mea et quod nihil respondissem accusat etc. Atque ita ago imprimis et habeo Vestrae Reverendissimae Dominationi gratias, quae memor nostrae mutuae veterisque benevolentiae ac consuetudinis toties ad me scripsit illicque apud caesaream maiestatem habuerit rationem mei ac fecerit satis desiderio meo, quod vicissim ego omni obsequio atque servitiis rependere volo illi et promitto. Quod vero tacuerim usque huc, fuit in causa primum, quia in his, quae mihi exhibitae fuere, litteris nihil adeo fuit magnum, ut opus esset maturiore festinatione, secundo quia in dies exspectabam Vestrae Reverendissimae Dominationis exoptatum et certe desideratissimum apud me adventum, quae [...] stain⌈[...][...] stain⌉dum ita sospes et omnibus acceptissima reversa est, ex animo gratulor, erat autem animus etiam ⌊Cracoviam⌋ usque visendum Vestram Reverendissimam Dominationem proficisci, ut cum illa veterem et caram amicitiam renovarem saturaremque animum meum de his et illis agendo ac disputando utque explorarem iudicium illius, quomodo sperandum esset nobis de pace et sopiendo isto Hungarico dissidio etc., quod ut fuisset bene compositum, feci quicquid potui, et licet non modicum laboris et impendii in id absumpserim, nollem tamen adhuc deesse concordiae promoveremque illam omni fide et studio diligenter, si scirem, quo pacto huic tanto operi manus applicandae essent. Nam ut ingenue fatear, multum apud me est pertaesa illa mea apud serenissimum Bohemiae regem tragoedia, cuius maiestas licet me habuerit et tenuerit gratiose, liberaliter ac humanissime, tamen quia non sinebat ad caesaream maiestatem proficisci, non modice offendit et articulos pactaque indutiarum ac praestitit his nunc malis occasionem, quibus de rebus et aliis multis, quia decrevi cum Vestra Reverendissima Dominatione esse praesens, tunc commodius disputabo. Nunc rogo, habeat me sibi commendatum et scribat, quanto tempore sit ⌊Cracoviae⌋ dimoratura.
Ex ⌊Kezmark⌋, 14 Augusti anno 1532.
Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationis bonus frater et servitor ⌊Hieronymus
de Lasko⌋ etc. manu propria
| | 6 | IDL 1334 | Hieronim ŁASKI to Ioannes DANTISCUS, Hohenstein (Olsztynek), 1535-07-18 | received [1535]-07-19
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BCz, 247, p. 241-244
| 2 | copy in Latin, 20th-century, B. PAU-PAN, 8243 (TK 5), a.1535, f. 56-57
|
Auxiliary sources: 1 | register in English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 501
|
Prints: 1 | AT 17 No. 413, p. 518-520 (in extenso; Polish register) |
| Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BCz, 247, p. 241
Reverendissime Domine, Domine mihi colendissime.
Salutem et servitiorum meorum commendationem.
Statueram apud me in hoc meo itineris tractu Vestram Reverendissimam Dominationem invisere atque ad saturitatem cum eadem de his et illis rebus disserere, maxime autem eis, quibus nunc capita orbis implicata exsistunt, sed ecce eadem die, qua ad illustrissimum dominum Prussiae ducem veni, allatae mihi sunt litterae sacrae ⌊regiae Romanorum etc. maiestatis⌋, litterae pariterque et aliorum ex illa curia amicorum, praesertim vero reverendissimi domini ⌊archiepiscopi Lundensis⌋, caesarei in illa aula oratoris, unaque cum his salvus etiam conductus, quae res on the margin⌈resres on the margin⌉ coegit me et illustrissimum principem subito relinquere et magna festinatione diu noctuque iter persequi. Doleo autem vehementer et ex animo, quod sic excidit mihi optata invisendi Vestram Reverendissimam superinscribed⌈ReverendissimamReverendissimam superinscribed⌉ Dominationem occasio atque de novo commendandi personam illi et servitia mea, id itaque cum solus praestare non possum, volui saltem praesentibus visitare salutareque illam atque illius prosperae valetudini (quam sollicite quaerendo a Reverendissimo ⌊domino Warmiensi⌋ hodie optimam esse intellexi) co<n>gratulari, cupio enim totoque desiderio opto, ut diu felix et incolumis Vestra Reverendissima Dominatio mihi maneat et me si umquam antehac, ut nunc maxime ut amare velit, qui Vestram Reverendissimam Dominationem semper uti patronum meum et maiorem amicum propense colere et observare contendam.
Porro sciat Vestra Reverendissima Dominatio me ad serenissimum ⌊Romanorum etc. regem⌋ subito proficisci, si itaque Vestra Reverendissima Dominatio dignabitur litteras ad amicos scribere, habebit me certum tabellionem. Rogo autem si quid scribet, commendare me non obmittat amicis suis, maxime autem soli ⌊regi⌋, cui Vestra Reverendissima Dominatio laudare factum hoc potest, quod me in suam receperit gratiam et poterit illi polliceri pro me, si uti voluerit opera mea ad aliquid, quod serviam probe et fideliter et quod enitar offensas, quibus illius, celsitudinem plus nimio laesi, utilibus servitiis meis rependere et superare. Faciet mihi Vestra Reverendissima Dominatio in eo rem utilem et quae numquam cedet in illius et meum dedecus.
⌊Dominus Lundensis⌋ vellet me pertrahere ad servitia ⌊caesareae maiestatis⌋, ad quam rem iam diu ipse aspiro, et licet sit dubium adhuc apud me, an sub hoc eodem itineBCz, 247, p. 242ris tractu sim iam illuc profecturus, tamen etiam rogo in omnem eventum commendet me quoque Vestra Reverendissima Dominatio superinscribed⌈Reverendissima DominatioReverendissima Dominatio superinscribed⌉ maiestas ibi ⌊illius maiestati⌋ et ⌊domino Cavos⌋ ac aliis suis amicis hidden by binding⌈[s]s hidden by binding⌉.
Ah, dii boni, quam ex re me fuisset coram apud Vestram Reverendissimam Dominationem constitui, sed non possum, sum enim hic sine equis meis cum XII nobilibus et aliis etiam, ubi sine praesentia servitoribus nulli provideretur sine modo de vectura, etiam hidden by binding⌈[iam]iam hidden by binding⌉ ultra hoc festinare cogor ⌊Viennam⌋, nam diligenter ⌊rex⌋ ille urget, ut advolem.
⌊Caesar⌋ est ⌊Sardiniae⌋, habet secum ⌊Lusitaniae regis⌋ ⌊fratrem⌋ et infinitum marchionum, ducum et procerum numerum, vadit personaliter ad ⌊Tunis⌋ contra ⌊Barbarossam⌋, qui in illo portu iecit anchoras et classem hidden by binding⌈[em]em hidden by binding⌉ suam puppibus ad pugnam disposuit. Habet ⌊caesar⌋ secum expeditorum militum hidden by binding⌈[itum]itum hidden by binding⌉ 35 millia, inter quos sunt 2000 equitum. ⌊Caesar Turcarum⌋ est in veteri Assyriae hidden by binding⌈[riae]riae hidden by binding⌉ Babilonia, quam ⌊Persae⌋ eripuit. Accepit in aliqua sui exercitus parte cladem hidden by binding⌈[m]m hidden by binding⌉, sed non adeo, uti fama currit.
Dominus ⌊Tarnoviensis⌋ iam ⌊Boristhenem⌋ transivit cum omnibus suis copiis, arces in ducatu Seweriensi expugnaturus, sed mihi ratio istius belli prorsus displicet et vehementer doleo dominum Tarnoviensem, dominum et benefactorem meum, has aerumnas humeris suis imposuisse hidden by binding⌈[se]se hidden by binding⌉. Alia non sunt.
Commendo me iterum Vestrae Reverendissimae Dominationis gratiae.
Ex ⌊Hochstein⌋, 18 Iulii anno 1535.
⌊Hieronimus de Lasko⌋ etc. manu propria scripsit
| | 7 | IDL 6234 | Hieronim ŁASKI to [Ioannes DANTISCUS], [Cracow (Kraków)], [1535-09-01 — 1535-09-19 or 1536-12-07 — 1537-02-15] | received Cracow (Kraków), [1535-09-01 — 1535-09-19 or 1536-12-07 — 1537-02-15]
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BCz, 1643, p. 383-384
|
| | |
Texts regarding Hieronim ŁASKI
List
Database
Full text
Results found: 1 preserved: 1 + lost: 0 1 | IDT 558 | Hieronim ŁASKI to his friends Buda 1534-09-12 | Manuscript sources: 1 | excerpt in Latin, 16th-century, GStA PK, XX. HA Hist. StA Königsberg, HBA, C 2, No. 84 (enclosure)
|
Prints: 1 | HIRSCHBERG p. 213-215 (excerpt in Polish translation) | 2 | AT 16/2 (Hieronimus Łaski palatinus Siradiensis amicis suis) No. 466, p. 158-161 (excerpt) | 3 | BENNINGHOVEN No. 84, p. 45-46 (German register) |
| |
Texts where mentioned Hieronim ŁASKI Results found: 71 IDL, 0 IDP, 1 IDT 1 | IDL 237 | Jan ZAMBOCKI to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1525-03-14 | 2 | IDL 261 | Jan ZAMBOCKI to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1525-08-25 | 3 | IDL 281 | Ioannes DANTISCUS to Sigismund I Jagiellon, Toledo, 1526-02-24 | 4 | IDL 354 | Bona Sforza to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1527-06-26 | 5 | IDL 385 | Ioannes DANTISCUS to Sigismund I Jagiellon, Burgos, 1527-11-15 | 6 | IDL 390 | Ioannes DANTISCUS to Sigismund I Jagiellon, Burgos, 1528-01-11 | 7 | IDL 464 | Ioannes DANTISCUS to [Jan LEWICKI], Bologna, 1530-01-25 | 8 | IDL 476 | Ioannes DANTISCUS to Bernhard von HÖFEN (FLACHSBINDER), Bologna, 1530-03-17 | 9 | IDL 492 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Innsbruck, 1530-05-09 | 10 | IDL 530 | [Piotr TOMICKI] to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1530-08-20 | 11 | IDL 3699 | Georg von LOGSCHAU (LOXANUS) to Ioannes DANTISCUS, Prague, 1531-05-21 | 12 | IDL 640 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Regensburg, 1531-06-11 | 13 | IDL 667 | Sigmund von HERBERSTEIN to Ioannes DANTISCUS, Klamm, 1531-08-10 | 14 | IDL 692 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Luxembourg, 1531-10-04 | 15 | IDL 693 | Georg von LOGSCHAU (LOXANUS) to Ioannes DANTISCUS, Speyer, 1531-10-06 | 16 | IDL 700 | Ioannes DANTISCUS to Sigismund I Jagiellon, Brussels, 1531-10-22 | 17 | IDL 751 | Seweryn BONER to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1532-02-18 | 18 | IDL 752 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Brussels, 1532-02-18 | 19 | IDL 755 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Brussels, 1532-02-21 | 20 | IDL 767 | Ioannes DANTISCUS to Piotr TOMICKI, Regensburg, 1532-04-12 | 21 | IDL 769 | Ioannes DANTISCUS to Sigismund I Jagiellon, Regensburg, 1532-04-16 | 22 | IDL 458 | Alfonso de VALDÉS to Ioannes DANTISCUS, [Regensburg], [ca. 1532-04-16] | 23 | IDL 772 | Ioannes DANTISCUS to Piotr TOMICKI, Regensburg, 1532-04-17 | 24 | IDL 94 | Claude DODIEU de Vély to [Ioannes DANTISCUS?], [Regensburg?], [probably 1532-04 — 1532-06] | 25 | IDL 19 | [Claude DODIEU de Vély] to [Ioannes DANTISCUS?], [perhaps Regensburg or its surroundings], [probably 1532-04 — 1532-06] | 26 | IDL 916 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Vienna, 1533-03-18 | 27 | IDL 922 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Vienna, 1533-03-27 | 28 | IDL 1015 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Vienna, 1533-10-08 | 29 | IDL 1043 | Johan WEZE to Ioannes DANTISCUS, Vienna, 1533-11-15 | 30 | IDL 1171 | Mikołaj WOLSKI to Ioannes DANTISCUS, Vilnius, 1534-06-04 | 31 | IDL 1242 | Mauritius FERBER to Ioannes DANTISCUS, Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1534-11-24 | 32 | IDL 1246 | Piotr TOMICKI to Ioannes DANTISCUS, Kielce, 1534-12-11 | 33 | IDL 5412 | Ioannes DANTISCUS to Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach, Löbau (Lubawa), 1534-12-22 | 34 | IDL 1250 | Maciej DRZEWICKI to Ioannes DANTISCUS, Tum near Łęczyca, 1534-12-24 | 35 | IDL 1256 | Piotr TOMICKI to Ioannes DANTISCUS, Kielce, 1535-01-01 | 36 | IDL 1270 | Maciej DRZEWICKI to Ioannes DANTISCUS, Opatów, 1535-01-27 | 37 | IDL 1067 | UNKNOWN to [Ioannes DANTISCUS?], s.l., [1534/1535] | 38 | IDL 1356 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Bruges, 1535-09-16 | 39 | IDL 1365 | Johan WEZE to Ioannes DANTISCUS, Vienna, 1535-10-15 | 40 | IDL 1385 | [Ioannes DANTISCUS] to Cornelis [DE SCHEPPER] & Godschalk ERICKSEN (SASSENKERLE), Löbau (Lubawa), 1535-12-23 | 41 | IDL 5505 | Johan WEZE to Ioannes DANTISCUS, Nagyvarad (Varadinum), 1536-08-02 | 42 | IDL 1601 | [Ioannes DANTISCUS] to [Johan WEZE], Friedeck (Wąbrzeźno), 1537, shortly before March [16] | 43 | IDL 1689 | Seweryn BONER to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1537-08-22 | 44 | IDL 1693 | Jan LATALSKI to Ioannes DANTISCUS, Kielce, 1537-08-27 | 45 | IDL 1794 | Mikołaj RUSSOCKI to [Ioannes DANTISCUS], Borysławice, 1537-11-19 | 46 | IDL 1805 | [Ioannes DANTISCUS] to [Mikołaj RUSSOCKI], Löbau (Lubawa), 1537-11-28 | 47 | IDL 1816 | Iustus Lodvicus DECIUS (DECJUSZ, DIETZ) to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1537-12-05 | 48 | IDL 3610 | Seweryn BONER to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1537-12-06 | 49 | IDL 3619 | Paweł PŁOTOWSKI to Ioannes DANTISCUS, Piotrków, 1538-02-15 | 50 | IDL 3627 | Paweł PŁOTOWSKI to Ioannes DANTISCUS, Frauenburg (Frombork), 1538-03-09 | 51 | IDL 3786 | Nikolaus NIBSCHITZ (NIPSZYC) to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1538-03-24 | 52 | IDL 1918 | Stanisław AICHLER to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1538-09-13 | 53 | IDL 2108 | Fabian WOJANOWSKI (DAMERAU) to Ioannes DANTISCUS, Christburg (Dzierzgoń), 1539-03-15 | 54 | IDL 2119 | Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE, Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1539-03-19 | 55 | IDL 5209 | Ioannes DANTISCUS to Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach, Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1539-03-19 | 56 | IDL 5232 | Ioannes DANTISCUS to Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach, Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1540-01-19 | 57 | IDL 4977 | Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach to Ioannes DANTISCUS, Königsberg (Królewiec), 1540-01-21 | 58 | IDL 2280 | Samuel MACIEJOWSKI to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1540-03-04 | 59 | IDL 2281 | Jan LATALSKI to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1540-03-08 | 60 | IDL 2284 | Paweł DUNIN-WOLSKI to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1540-03-09 | 61 | IDL 2288 | Stanisław HOZJUSZ (HOSIUS) to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1540-03-10 | 62 | IDL 5474 | Ioannes DANTISCUS to Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach, Schmolainen (Smolajny), 1540-03-11 | 63 | IDL 4987 | Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach to Ioannes DANTISCUS, Königsberg (Królewiec), 1540-03-24 | 64 | IDL 2334 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Vienna, 1540-08-18 | 65 | IDL 2340 | Seweryn BONER to Ioannes DANTISCUS, Cracow (Kraków), 1540-09-04 | 66 | IDL 5010 | Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach to Ioannes DANTISCUS, Königsberg (Królewiec), 1540-09-19 | 67 | IDL 5248 | Ioannes DANTISCUS to Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach, Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1540-09-22 | 68 | IDL 2413 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Binche, 1541-04-12 | 69 | IDL 2513 | Stanisław HOZJUSZ (HOSIUS) to Ioannes DANTISCUS, Vilnius, 1541-11-18 | 70 | IDL 2974 | Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUS, Binche, 1546-06-12* |
1 | IDT 356 | Ioannes DANTISCUS to Charles V of Habsburg Brussels 1531-02-18 |
|