» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #2911

Kaspar HANNAU to Ioannes DANTISCUS
Rome, 1546-02-13
            received Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1546-04-10

Manuscript sources:
1fair copy in Latin, autograph, AAWO, AB, D. 6, f. 84-86 + f. [1] missed in numbering after 86

Auxiliary sources:
1register in Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8250 (TK 12), f. 270
2register in English, 20th-century, CBKUL, R.III, 31, No. 363

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

AAWO, AB, D.6, f. 84r

Reverendissime Praesul, clementissime Domine.

Plurimam salutem et uberrimam omnis felicitatis accessionem Reverendissimae Amplitudini Tuae ex animo precor ad humillimam servitiorum meorum commendationem.

Scripsi duodecima Decembris futurum, ut Π in carcerem retruderetur encrypted Π in carcerem retrudereturΠ in carcerem retruderetur encrypted . Qui cum captus encrypted captuscaptus encrypted superiore die prius duceretur ante iudices encrypted duceretur ante iudicesduceretur ante iudices encrypted , inde ducendus in carcerem encrypted ducendus in carceremducendus in carcerem encrypted , tot tantosque reperit defensores et vades encrypted defensores et vadesdefensores et vades encrypted , ut nullo pacto prohibere potuerimus, quominus sub eorum sponsione dimitteretur encrypted dimittereturdimitteretur encrypted tantisper, dum disputationibus ultro citroque habitis decideretur, num in custodiam reducendus et torquendus encrypted in custodiam reducendus et torquendusin custodiam reducendus et torquendus encrypted sit. Ac mox, cum edidisset Chronologiam quandam suam, opus et parvi ingenii, et non magni laboris, utpote ex aliorum monimentis descriptum, eamque Q dedicasset encrypted Q dedicassetQ dedicasset encrypted , tantam nihilominus sibi apud illum et alios nonnullos denuo gratiam comparavit encrypted denuo gratiam comparavitdenuo gratiam comparavit encrypted , ut opera eorum et progressum, et finem litis hactenus impedierit.

Quin et eundem Q encrypted QQ encrypted occultissime induxit, ut et ipse ei per litteras a F . petere encrypted F . petereF . petere encrypted instituerit. Cur modo Π encrypted ΠΠ encrypted tantopere . encrypted .. encrypted istum urgeat, scripsi ante eius rei causas aliquot, quibus nunc accessit, quod frandulenter a ǂ encrypted ǂǂ encrypted in coadiutorem adoptatus encrypted coadiutorem adoptatuscoadiutorem adoptatus encrypted etiamsi bonis et beneficiis encrypted bonis et beneficiisbonis et beneficiis encrypted prioribus privatus encrypted privatusprivatus encrypted manserit, sperat se nihilominus post ǂ mortem in Σ ecclesia regnaturum encrypted ǂ mortem in Σ ecclesia regnaturumǂ mortem in Σ ecclesia regnaturum encrypted . Sed adest hic perquam opportune E orator Nicolaus Miscovski encrypted E orator Nicolaus MiscovskiE orator Nicolaus Miscovski encrypted , cuius opera facile efficiemus, confido, ut Q encrypted QQ encrypted a petitione . encrypted .. encrypted desistens, potius E sententiam confirmandam litemque iam tandem terminandam encrypted E sententiam confirmandam litemque iam tandem terminandamE sententiam confirmandam litemque iam tandem terminandam encrypted curet. Nam ad hoc se idem orator encrypted oratororator encrypted promptum offert, quamvis ei a F nihil mandatum encrypted F nihil mandatumF nihil mandatum encrypted sit, et cum nudius tertius hac de re cum Q encrypted QQ encrypted locutus fuisset, illud de . encrypted .. encrypted ab ipso intellexit mecumque communicavit. Scripsit praeterea ad me M encrypted MM encrypted prohibuisse F encrypted FF encrypted in utraque cancellaria encrypted cancellariacancellaria encrypted ne superinscribednene superinscribed . encrypted .. encrypted ad petitionem cardinalis Cortesii Π daretur encrypted cardinalis Cortesii Π dareturcardinalis Cortesii Π daretur encrypted , quod postea etiam Σ encrypted ΣΣ encrypted litterae prima Decembris datae mihique 27 praeteriti redditae confirmarunt. Itaque non dubito, quin novas istas fraudes et, ut ego existimo, ultimas Π encrypted ΠΠ encrypted divina ope facile etiam subvertemus totique causae desideratissimus finis iam vel hoc septimo tandem anno imponetur.

In negotio . encrypted .. encrypted cum mihi idem Π encrypted ΠΠ encrypted procuratorio nomine suis calumniis motestus esse pergeret, ego ab his me vindicaturus novam, secundum me latam, sententiam obtinui, cuius exemplum mitto, ut videant aemuli illi, quam verum sit . encrypted .. encrypted fuisse revocatum etc.

Libellos redditos esse et placuisse Reverendissimae Amplitudini Tuae gaudeo. Nec mihi quidem displicet ad eum modum negotium R encrypted RR encrypted , cum X encrypted XX encrypted transactum esse. Nam AAWO, AB, D.6, f. 84v ex hac concordia + encrypted ++ encrypted observantiorem Reverendissimae Amplitudini Tuae et aequiorem erga me futurum cum ceteris confratribus mihi persuadeo atque inde etiam factum, quod S encrypted SS encrypted ex . encrypted .. encrypted numeraverit Σ encrypted ΣΣ encrypted 20 marcas. Si illis coniunctus fuerit R encrypted RR encrypted praesensque apud ecclesiam residerit, insuper et V encrypted VV encrypted pro quo dudum supplicationem cessionis Ψ encrypted ΨΨ encrypted ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam misi, id rem nostram non poterit non vehementer iuvare et nihil mihi fuerit iucundius, ne veterani encrypted veteraniveterani encrypted illi perpetuo omnia pro sua libidine soli administrent nobisque simul magis innotescat, quid ab unoquoque eorum apud eeclesiam encrypted ab unoquoque eorum apud eeclesiamab unoquoque eorum apud eeclesiam encrypted et in P fiat et dicatur. encrypted P fiat et dicatur.P fiat et dicatur. encrypted

R encrypted RR encrypted ad me superiore hebdomada Patavio scripsit sibi a O encrypted OO encrypted litteras redditas fuisse, quibus domum revocaretur. Quare, si quid vellem ad Reverendissima Amplitudine Tua litterarum dare, eas ad se illuc statim mitterem. Arbitror hoc Reverendissimae Amplitudinis Tuae hortatu contigisse laudoque. Ad eum igitur has litteras misi.

Quomodo res cum V encrypted VV encrypted successerit, etiam avidissime exspecto. Cum id . encrypted .. encrypted et + encrypted ++ encrypted et S encrypted SS encrypted et Ferber encrypted FerberFerber encrypted amicos habemus et ǂ encrypted ǂǂ encrypted abest aeger, haud scio, quis contradixerit, quominus in mei canonicatus possessionem V encrypted VV encrypted admittatur me consentiente etiam ex sola supplicatione cessionis. De quo brevi spero laetas Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras me lecturum. ǂ encrypted ǂǂ encrypted si quid in quocumque mense humanitus acciderit, omnino agendum est, quod ante scripsi, maxime nunc propter istum adeo subdolum et perniciosissimum novum coadiutorem encrypted coadiutoremcoadiutorem encrypted .

Si Langhannius encrypted LanghanniusLanghannius encrypted formidaverit hoc subire nec ad id induci poterit. Supponatur alia, potens et idonea, persona. Ѧ encrypted ѦѦ encrypted admodum frequentes litteras Tridento ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam se dedisse mihi scripsit, et cum illis iampridem rescriptum apostolicum ad accipiendam or umamam or um suo nomine Lubecensis canonicatus possessionem misisse, ut quoniam mortui iam essent illi, quos ipse Lubecae habebat amicos, Reverendissima Amplitudo Tua per suos ibidem curaret hoc rescriptum exequi, quo tum eo exsecuto fieret i written over ccii written over cstius canonicatus cessio [...] hidden by binding[...][...] hidden by binding vel Y encrypted YY encrypted , vel Lemanno, verum quoniam hactenus nullum a Reverendissima Amplitudine Tua accepit responsum suspectam habere coepit domini Antonii Fugger fidem, ad quem eas litteras suas Augustam miserat. Ego vero illi respondi, ut deinceps litteras ad quendam L encrypted LL encrypted familiarem Patavium mitteret, qui eas fidelius atque certius curaturus esset, sicque faciet. Porro si tamen aliquando hidden by binding[do]do hidden by binding rescriptum adhuc Reverendissimae Amplitudini Tuae reddetur, idque ut Lubecae exsequatur per amicos et notos aliquos ecclesiasticos viros effici poteAAWO, AB, D.6, f. 85rrit, conducet non mediocriter. Sin vero, dabitur a me hic opera, ut postquam procuratorium ad consentiendum Lemanni nomine in annuam pensionem et regressum, quale nuper sub V encrypted VV encrypted et Y encrypted YY encrypted nomine conscriptum cum iisdem proturatoribus Reverendissima Amplitudo Tua ad me misit, accepero, de quo prius iam semel atque iterum scripsi, resignatio istius canonicatus Lemanno fiat, in eamque necessaria diplomata expediantur et ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam mittantur, ut his instructus Lemannus Lubecum possessionis capiendae causa proficiscatur.

In Wladislaviensem ecclesiam intellexi neminem admitti, nisi ex utroque parente nobili natum, vel doctorem. Quod si sic est, non carebit difficultate Y encrypted YY encrypted ingressus. Investigabo tamen hoc, si potero, melius, alioqui ego eum canonicatum in me recipiam (deliberatum enim habeo iuxta Reverendissimae Amplitudinis Tuae voluntatem et in varios rerum eventus hinc absque doctoris gradu seu titulo non discedere), quo postea cum et Y encrypted YY encrypted hunc titulum consecutus fuerit semper paratum apud me habeat eundem Wladislaviensem canonicatum, quem comperi residenti amplius trecentos ducatos tribuere quotannis.

Kielcensem decanatum iam parva habeo in spe, respondit enim mihi L encrypted LL encrypted se eum cuidam Conarski Cracoviensi canonico conferendum curasse. Id, quamvis, ut ingenue fatear, iustum non sit, nec sine magno praeiudicio Ѧ encrypted ѦѦ encrypted factum, tamen opportet me diligentissime accommodem L encrypted LL encrypted voluntati. Praeterea in Posnaniensem ecclesiam comperi solis etiam nobilibus, qui genus suum quattuor stemmatibus probare possent, aditum patere. Quae res si Hartowski obstabit, curabo, ut permutatio fiat Posnaniensis canonicatus cum alio quopiam sacerdotio, quod a plebeis quoque consuetum sit possideri. A quo adhoc procuratorium exspecto etc.

Calculum accepti et expensi licet conscriptum habeam, quemadmodum postea aliquando Reverendissima Amplitudo Tua videbit, tamen Deum testor, quod hucusque nullum mihi fuerit otium ad eum describendum. Unde non absque summo dolore etiam Reverendissimae Amplitudini Tuae aliisque amicis et minus frequenter, et brevius solito scribere coactus sum. Res fidem excedit, habeo tamen testem Deum et conscientiam meam, et quotquot me hic noverunt, quantopere distinear variis plurimisque et arduis negotiis, tum reverendissimi domini vicecancellarii, tum domini doctoris Hosii et multorum aliorum ex Polonia, maxime AAWO, AB, D.6, f. 85v nunc praesente domino oratore, qui mihi plurimas ex Polonia hidden by binding[nia]nia hidden by binding secum attulit litteras de variis hic curandis et expediendis rebus. Quin et post illius adventum aliae recentes superadve hidden by binding[dve]dve hidden by bindingnerunt, quibus etiam singulis mihi respondendum est, ut inte hidden by binding[te]te hidden by bindingrim lites illas cum Π encrypted ΠΠ encrypted taceam, quae vel solae plusquam totum hominem sibi vendicant. In Polonicis illis negotiis parum hidden by binding[um]um hidden by binding est lucri, tamen quantulumcumque est, in calculum quoque Reverendissima hidden by binding[everendissima]everendissima hidden by binding Amplitudo Tua relatum videbit.

Magis a me attenditur, ut mul hidden by binding[ul]ul hidden by bindingtorum hominum et praelatorum gratiam et amicitiam mihi conciliem, quae mihi in reditu meo in Poloniam aliquando non potest hidden by binding[st]st hidden by binding non prodesse. L encrypted LL encrypted viginti ducatos mihi dono misit per familiarem suum, qui cum domino oratore venit, commisitque curae hidden by binding[ae]ae hidden by binding meae non solum suae Cracoviensis ecclesiae ad quam translatus est encrypted Cracoviensis ecclesiae ad quam translatus estCracoviensis ecclesiae ad quam translatus est encrypted , sed et multarum aliarum rerum expeditionem. Quae et expe hidden by binding[e]e hidden by bindingdientur, spero, pro illius desiderio. . encrypted .. encrypted item in suo negotio super quodam canonicatu Cracoviensi ad me studiosissime et magnis cum promissis scripsit, cui etiam satisfeci.

Litteras vero J encrypted JJ encrypted quinta huius demum accepi cum alteris Reverendissimae Amplitudinis Tuae 2 Novembris datis. Res satis ardua est, de qua ille scribit, ut igitur plus auctoritatis accederet, rogavi dominum oratorem, ut ipse de ea me praesente cum reverendissimo domino protectore loqueretur. Quod et fecit, et data est spes satis bona, cum iam illi melius cum Σ encrypted ΣΣ encrypted convenit, impendam omnem operam, ut quod postulat, expeditum ferat et causam habeat, cur Σ encrypted ΣΣ encrypted maximas agat gratias. Intellexit procul dubio Σ encrypted ΣΣ encrypted qui hidden by binding[i]i hidden by bindingbus de rebus hic orator a E ad B missus sit encrypted orator a E ad B missus sitorator a E ad B missus sit encrypted . Qui licet in sextam iam hebdomadam Romae moretur, nullum tamen responsum illi datum est adhuc, sed tantum optima spes ostensa encrypted Romae moretur, nullum tamen respon hidden by binding[n]n hidden by bindingsum illi datum est adhuc, sed tantum optima spes ostensaRomae moretur, nullum tamen responsum illi datum est adhuc, sed tantum optima spes ostensa encrypted . Postea, cum quid certius erit, hoc etiam Σ encrypted ΣΣ encrypted sciat.

. encrypted .. encrypted satis male fert hidden by binding[ert]ert hidden by binding, quod ei promissum debitumque non solvitur a P encrypted PP encrypted . Iam secundus erit am[...] hidden by binding[...][...] hidden by binding et principium tertii cum hoc proximum praeterierit Pascha. Ex quo hidden by binding[uo]uo hidden by binding ab ecclesia profectus est, trium igitur annorum stipendium 60 marcarum hidden by binding[arum]arum hidden by binding tum ei debebitur. Nam id non in fine, sed principio cuiusque anni solvi consuevit. De qua summa si centum mutuo datae marcae detrahentur, supererunt utique 80. De qua re nunc iterum . encrypted .. encrypted scribit et ad . encrypted .. encrypted , et ad patrem suum, atque utinam iam tandem aliquid impetret, qui alioqui, quo se Romae in tanta hidden by binding[anta]anta hidden by binding AAWO, AB, D.6, f. 86r rerum caritate sustentet, non habebit. Nam, ut diutius inter laterones pontificis manens, eo stipendio fruatur, id iam neque decens, neque tutum amplius est. Ebriosorum enim, furientium et perditissimorum hominum colluvies est, ex qua constat lateronum istorum contubernium, inter quos exigua me<r>cede in necem vel mutilationem, vel aliam quamptiam perniciem hominis alicuius on the marginhominis alicuiushominis alicuius on the margin multi subornantur. Unde accidit, ut parum abfuerit, quin nuper ab illis superinscribednuper ab illisnuper ab illis superinscribed occisus sit aut gravissime laesus Plemienczki, nisi ferientis gladium nuda manu protinus apprehendisset . encrypted .. encrypted ictumque derivasset, quam et sauciam retraxit, sed curatam iterum habet optime. Cetera de se ipsemet scribit.

Convenit inter me et Ѧ encrypted ѦѦ encrypted , ut si quam ego pecuniam indiguero ad res meas, de eius accipiam, quae illi singulis mensibus hic a pontifice et cardinalium collegio solvitur, me procuratorio nomine suscipiente usque ad centum ducatos, et amplius, si necesse fuerit, eamque pecuniam illi, cum sospes in Prussiam rediero dissolvam. Et hac commoditate deinceps sane utar. Lucri enim nobis cedent in summa centum ducatorum septem coronati et maius, qui cambii seu interesse nomine Fuggaris hactenus consueti erant solvi. Etsi namque centum ducati de camera veteris or veteresveterisveteris or veteres(?) a Fuggaris mihi numerabantur, tamen singuli istiusmodi ducati tribus grossis Prutenicis atque solido unico minus valent Hungaricis, quos Reverendissima Amplitudo Tua illis solvere solita est. Quod autem iterum ad eosdem scripserit de aliis centum pro reditu meo, illos usque ad id tempus apud ipsos relinquam in eum evetum, si tum forte iis opus habebo, gratias simul agens immortales Reverendissimae Amplitudini Tuae, quae tantam mei curam in septimum iam annum, ex quo Romae sum, mei curam gessit, ut me egere numquam sinerit.

Sed faxit pientissimus Dominus Iesus pro sua infinita potentia et misericordia, in hoc septimo saltem anno, litibus istis omnibus feliciter terminatis, tanta pecunia opus non sit amplius, sed ea in meliora converti possit. In quam curam pergam et ego optima semper spe incumbere. + encrypted ++ encrypted et S encrypted SS encrypted , ceterique confratres mei cessarunt iam ad me scribere. Quo fit, ut et ipsi vicissim rariores a me accipiant litteras, quas tamen ego mitterem crebriores, nisi supra modum assidue occuparer. Magis autem miror, quod post constitutam AAWO, AB, D.6, f. 86v concordiam ... illegible...... illegibleter R encrypted RR encrypted et X encrypted XX encrypted nihil + encrypted ++ encrypted scripserit. Nisi fortassis id cum proximis Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteris facturus est, quod mihi gratum accidet et ut cognoscere cupiens, quemadmodum etiam nunc erga me sit affectus.

Nova pauca sunt. Senis oborta civium seditione hac hebdomada tam crudeliter se mutuo tractarunt, ut eorum amplius octuaginta occisi sint, inter quos primarii cives circiter viginti numerantur. Res adeo recens est, ut adhuc certum non sciatur, quae fuerint causae quique auctores istius seditionis. Caesarea maiestas ante dies quattuor Aureum Vellus Octavio, pontificis nepoti, qui eiusdem caesarei maiestatis naturalem filiam uxorem habet, dono misit. Tridenti concilium satis equidem diligenter prosequitur, ubi iam duae sessiones habitae sunt, altera septima Ianuarii, altera quarta huius. Quid in illis conclusum est, abunde ex litteris reverendissimi domini archiepiscopi Upsalensis Reverendissima Amplitudo Tua intelligat. Nobis id Romae nondum satis compertum est. Illud autem scio pontificem vehementer admirari, quod ad hoc concilium hucusque nemo a serenissimo rege nostro ex Polonia missus sit. Hinc illuc circiter triginta episcopi profecti sunt.

Conservet Deus perpetuo in optima et felicissima valetudine Reverendissimam Amplitudinem Tuam.

Cui me humil hidden by binding[il]il hidden by bindinglime ac studiosissime iterum atque iterum commendo.

Ex urbe Roma, XIII Februarii MDXLVI-o.

Reverendissimae Amplitudinis Tuae clientum nepotumque omnium infimus et deditissimus Gaspar Hannovius

Postscript:

ω encrypted ωω encrypted cum poterit Reverendissima Amplitudo Tua scribere, non praetermittat, est enim hoc, quamdiu . encrypted .. encrypted coram illo inchoata pendet, maxime necessarium.