AAWO, AB, D. 6, f. 76v

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino paper damaged⌈[domino]domino paper damaged⌉ Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi paper damaged⌈[Warmiensi]Warmiensi paper damaged⌉ etc., domino clementissimo

AAWO, AB, D. 6, f. 71r

Reverendissime Praesul, clementissime domine stain⌈[ine]ine stain⌉. Salutem summamque felicitatem Reverendissimae Amplitudini Tuae ex animo precor ... illegible⌈...... illegible⌉ humilimam servitiorum meorum commendationem.

Cum longissimas Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras 27 Aprilis datas sexto demum Augusti accepissem ac mox deinde 13 eiusdem alteras breviores, quae principem diem Maii asscriptum habeba paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉nt paper damaged⌈[t]t paper damaged⌉, itemque privatas eodem ipso die a domino Hosio, quibus paper damaged⌈[us]us paper damaged⌉ me de Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ salvi conductus fraudulenta petitione cer paper damaged⌈[cer]cer paper damaged⌉tiorem fecerunt, post biduum statim videns rem moram paper damaged⌈[ram]ram paper damaged⌉ nullam pati copiosissime domino Hosio respondi, Reverendissimae autem Amplitudini Tuae vix tribus verbis constrictus summa temporis brevitate additoque tantum exemplo litterarum, quas ad dominum Hosium scripseram. Postea vero plus spatii aucupatus vix illud hucusque brevissimum etiam sum consecutus, cum propter . encrypted ⌈.. encrypted ⌉, quae sub ω encrypted ⌈ωω encrypted ⌉ iudice continuis curis et instructionibus diligentissime tractatur brevique tandem prospero fine iam terminabitur, tum etiam, quod poenitentiarii morte vacua facta sacerdotia plurimum mihi facesserint negotii. Cum enim me frustra meo nomine laboraturum vidi, omnem impendi operam, ut Ѧ encrypted ⌈ѦѦ encrypted ⌉ nomine aliquid impetrarem. Nec in cassum cessit labor, duo etenim impetravi: decanatum scilicet Kielcensem Cracoviensis diocesis, cuius reditus ad 130 ducatos ascendunt, et canonicatum Wladislaviensem, qui itidem opimos habet reditus. Utrumque hoc saecerdotium in nostra est potestate futurum, modo amicorum opera in aula regia obtentum fuerit, ut amborum possessionem Ѧ encrypted ⌈ѦѦ encrypted ⌉ prior assequatur, de quo plura deinceps.

Dum haec agerentur, redditae mihi sunt interea tertiae copiosissimae paper damaged⌈[mae]mae paper damaged⌉ a Reverendissima Amplitudine Tua ms. ae(!) ⌈aa ms. ae(!) ⌉ litterae 14 Iulii datae, quas secutae sunt paper damaged⌈[unt]unt paper damaged⌉ ante biduum recentes etiam domini Hosii litterae postride feri[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ di paper damaged⌈[di]di paper damaged⌉vi Bartholomei scriptae de illis, qui pro obtinendo salvo con paper damaged⌈[on]on paper damaged⌉ductu apud F encrypted ⌈FF encrypted ⌉ patrocinium suum Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ impendunt. His omnibus litteris mihi nunc est respondendum. Sed dabit veniam Reverendissima Amplitudo Tua, si in hoc exiguo otio, quod nactus sum, non ad singulas quasque res, sed maxime necessarias tantum respondero. Quibus de causis omnibus modis contendendum sit, ne is AAWO, AB, D. 6, f. 71v salvus conductus (hoc signo . deinceps notandus) Π detur encrypted ⌈s stain⌈[s]s stain⌉alvus co superinscribed⌈oo superinscribed⌉nduc paper damaged⌈[uc]uc paper damaged⌉tus (hoc signo . superinscribed⌈. encrypted ⌈.. encrypted ⌉. superinscribed⌉ deinceps notandus) Π detursalvus conductus (hoc signo . deinceps notandus) Π detur encrypted ⌉, ab exemplo litterarum mearum ad M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ datarum pridem iam Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ Amplitudo Tua intellexit. Quae, si in aula encrypted ⌈aulaaula encrypted ⌉ suum quoque pondus non obtinuerint, plane perdita sunt in ea omnia, sed omnium maxime ipsa encrypted ⌈ipsaipsa encrypted ⌉ X, quae encrypted ⌈X, quaeX, quae encrypted ⌉ studio curare videtur, ne nihil non invertat reno stain⌈[o]o stain⌉vetque(?), quod a F encrypted ⌈FF encrypted ⌉ aliquando sit decretum, quamq[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉ iam ceteris fortius patrocinium Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ suscepisse M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ scribit. O miseram Poloniam tali regina encrypted ⌈Poloniam tali reginaPoloniam tali regina encrypted ⌉.

Addit idem magnam vim habuisse sententiam encrypted ⌈sententiamsententiam encrypted ⌉ secundum Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ ante quadriennium Romae latam encrypted ⌈Romae latamRomae latam encrypted ⌉, postquam una cum litteris Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ coram F encrypted ⌈FF encrypted ⌉ aliisque nonnullis lecta encrypted ⌈lectalecta encrypted ⌉ fuisset. Hoc quidem apud imperitos et causae, et morum Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ in urbe vero hic, quia iam dudum evictum est in iudicio multis legibus et apud ipsos quoque cardinales encrypted ⌈cardinalescardinales encrypted ⌉ esse non iniquissimam encrypted ⌈mammam encrypted ⌉ solum, sed etiam insanabilis erroris plenam encrypted ⌈erroris plenamerroris plenam encrypted ⌉, pro(ce)ssus nostrae causae nihil officit et e contrario nunc adversarium magis gravat, adeo quippe, ut etiam ipsemet iudex, qui hganc tulit encrypted ⌈h ms. g(!) ⌈hh ms. g(!) ⌉anc tulithganc tulit encrypted ⌉ graviter sit ante paucos dies a doctissimo quodam cardinale encrypted ⌈cardinalecardinale encrypted ⌉, qui ceteris nuper accessit processumque diligenter inspexit, hac de re reprehensus. Quod verum et non a me confictum esse brevi iam omnes (Deo favente) cognoscent, modo hoc rerum optimo statu istisque modernis iudicibus Romae encrypted ⌈RomaeRomae encrypted ⌉ per . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ aliasque litteras encrypted ⌈litteraslitteras encrypted ⌉ F encrypted ⌈FF encrypted ⌉ et X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ non fuerit Π ereptus encrypted ⌈Π ereptusΠ ereptus encrypted ⌉ et maximae cum levitatis nota revocatus encrypted ⌈levitatis nota revocatuslevitatis nota revocatus encrypted ⌉.

Atqui longe certe minus valere debuit et facilius falsa agnosci in aula F encrypted ⌈aula Faula F encrypted ⌉ tam prava cum suo encrypted ⌈prava cum suoprava cum suo encrypted ⌉ auctore sententia encrypted ⌈sententiasententia encrypted ⌉ . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ (cui hoc signum ξ tribuere encrypted ⌈hoc signum hidden by binding⌈[m]m hidden by binding⌉ ξ tribuerehoc signum ξ tribuere encrypted ⌉ placuit), ubi praeter iuratos homines, quorum testimo hidden by binding⌈[o]o hidden by binding⌉nia ibidem producta sunt etiam ceteris omnibus mortalibus, quotquot umquam Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ noverunt, vel saltem vulgi de eo sermo hidden by binding⌈[o]o hidden by binding⌉nes audierunt, multo certius clariusque constat eundem hidden by binding⌈[m]m hidden by binding⌉ Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ non innocentem esse quemadmodum in ξ encrypted ⌈ξξ encrypted ⌉ falso pronunciatu[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉(?), sed quamdiu apud ecclesia resedit encrypted ⌈apud ecclesia reseditapud ecclesia resedit encrypted ⌉, foedissime, scandalosissime hidden by binding⌈[me]me hidden by binding⌉, nefandissime, impiissime totam suam exegisse vitam. Intole hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉rabilius adhuc istud fit inde ac inusitatae stupiditatis eorum, de quibus hoc ad me M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ scripsit iudicium, quod post recitatam ξ encrypted ⌈recitatam ξrecitatam ξ encrypted ⌉ cre[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉ coeptum est hunc Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ non modo insontem esse, sed etiam a Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ magna hidden by binding⌈[a]a hidden by binding⌉ inimicitia affectum, quasi vero vel Balaam sacerdotes a... illegible⌈...... illegible⌉[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉ AAWO, AB, D. 6, f. 72r fidelis quispiam gregis Christi episcopus amare posset, adeo impium et pestiferum hominem aut privatum(?) quoque ullum odium quicquam excusaret, tam varia grandiaque, et manifesta illius flagitia.

Quin etiam isti legant saltem paulo attentius hanc eandem ξ encrypted ⌈ξξ encrypted ⌉ et reperient in ea nihil derogari regiae sententiae, ne dicam eandem revocari nec quidem etiam mentionem paper damaged⌈[em]em paper damaged⌉ eius ullam fieri, minus, quoque ad ullam confiscatam rem contra paper damaged⌈[ra]ra paper damaged⌉ ipsam proscriptum restitui. Sed hanc et firmam adhuc manere paper damaged⌈[re]re paper damaged⌉ et illaesam una cum toto processu adversus proscriptum coram regiam paper damaged⌈[iam]iam paper damaged⌉ maiestatem habito reperient praeterea ibi proscriptum non ab inoboe paper damaged⌈[boe]boe paper damaged⌉dientia sui ordinar stain⌈[r]r stain⌉ii, a contumacia in regio iudicio commissa, non a mendaciis et fraude, qua primum eluserat . encrypted ⌈.. encrypted ⌉, non a fugae delicto, non a plagio, non a publico et inveterato concubinatu, non ab infinitis prope scandalis cum sua lupa decem et septem annis apud ecclesiam perpetratis, non ab interdicta clericis mercatura, non a scripturarum et litterarum furtis ceterisque non modicis damnis, quibus ecclesiam affecit, non a censurarum ecclesiasticarum contemptu, quae erant in lupam promulgatae, non ab irrisione sacrarum missarum, non alectione haereticorum librorum, non a poenis, quibus Leonis papae diploma hoc vetitum facinus extra episcopos et theologos paper damaged⌈[os]os paper damaged⌉ in omnibus plectit, non denique ab ipsa haeresi sacramentaria, qua imbutum esse proscriptum nemo, cui in Prussia et alibi satis notus est, ambigit, sed quam ob corrupti iudicis improbitatem et nondum allatos libellos cum regiis litteris ceterisque processus scripturis pontificii fisci procurator sat tunc probare non poterat, quibus pestem allatis et re melius comperta fuit tum statim idem proscriptus in carcerem contrusus, quod utique fieri non potuisset, si quid innocentiae hanc ξ encrypted ⌈ξξ encrypted ⌉ proscripto tribuere, au[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ per se validam et non iniustam esse iudicatum fuisset, vel cri[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ praesertim cum e carcere missus factus non sit, donec post d[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ annorum et semestre tempus Stanislai poenitentiarii (qui [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ et istius facinoris in altero saeculo iustam haud dubie mercedem a Deo accepit) et aliorum quorundam assecta<to>rum non falsis tantum paper damaged⌈[m]m paper damaged⌉, sed etiam contumeliosis in regiam maiestatem eiusque consiliarios commentis perfectum est, non tamen ut absolveretur vel in integrum restitueretur, AAWO, AB, D. 6, f. 72v sed tantum ... illegible⌈...... illegible⌉ datis vadibus foris carcerem sese intra muros urbis contineret iudicioque sisteret, quoties vocaretur, re tota cum illa adhuc integra manente.

Quae cum ita se habeant hidden by binding⌈[t]t hidden by binding⌉, quae perversitas est per Deum immortalem, quod non potius [...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉tius, honestius regia etiamnunc illaesa firmaque, et Romae ma hidden by binding⌈[a]a hidden by binding⌉nens iustissima sententia apud suos, ... superinscribed⌈... illegible⌈...... illegible⌉... superinscribed⌉ in ipsa regiae maiestatis au hidden by binding⌈[u]u hidden by binding⌉la, vim suam et auctoritatem obtinet, quam haec peregrina ... illegible⌈...... illegible⌉ ini hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉quissima et falsissima ξ, quaeque in ipsa urbe, ubi promulga hidden by binding⌈[ga]ga hidden by binding⌉ta per summam et evidentem iniuriam nullius est prorsus momen hidden by binding⌈[men]men hidden by binding⌉ti, sed vituperata cum suo auctore ab omnibus sanae mentis homi hidden by binding⌈[mi]mi hidden by binding⌉nibus et illo cardinale encrypted ⌈cardinalecardinale encrypted ⌉, cuius supra memini. Quid multo hidden by binding⌈[o]o hidden by binding⌉ rumpor dolore talia cognoscens, ut vix iam calamum et mentem regam. Semper tamen hoc timui, cum eousque . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ protraheba hidden by binding⌈[eba]eba hidden by binding⌉tur. Scit enim . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ atque adeo totus orbis iam novit apud encrypted ⌈apudapud encrypted ⌉ X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ ni hidden by binding⌈[ni]ni hidden by binding⌉hil non esse venale encrypted ⌈esse venaleesse venale encrypted ⌉.

Apud nos . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ in optimo certe statu mo[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉ est et proxima desideratissimo fine, nam et legit iam acta, dicta testium ceteraque huiusmodi, quae ad hanc causam pertinent, fere omnia reverendissimus Sancti Sepulcri, et privatim, qua vivis verbis, qua scriptis instructus est bene, et libros, quoniam illi satis prolixi sunt, ipse vero multis aliis negotiis non ... illegible⌈...... illegible⌉itor distinetur, magistro sacri palatii, theologo insigni, ad quem hidden by binding⌈[uem]uem hidden by binding⌉ hoc ex officio pertinet, evolvendos dedit, ut quos in illis haere hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉ticos damnatosque articulos reppererit, eos annotatos in iudicio hidden by binding⌈[io]io hidden by binding⌉ referat et commissionem, quam pontifici Perusium (eo enim hoc hidden by binding⌈[oc]oc hidden by binding⌉ mense paululum digressus est, reversurus mox sub finem ) hidden by binding⌈[)]) hidden by binding⌉, procurator fisci pontificii subsignandum misit, in horas exspectamus. Qua accepta confestim . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ in carcerem reducetur encrypted ⌈carcerem reducetur hidden by binding⌈[r]r hidden by binding⌉carcerem reducetur encrypted ⌉ et torqueotur encrypted ⌈torque(!) instead of o⌈e(!)e(!) instead of o⌉turtorqueotur encrypted ⌉ et interrogabitur encrypted ⌈interrogabiturinterrogabitur encrypted ⌉ singulis de rebus multo quam a[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉ hac umquam diligentius et severius encrypted ⌈severiusseverius encrypted ⌉.

Post quae, lata tum sententia hidden by binding⌈[a]a hidden by binding⌉, mox universae huic tragoedia<e> finis prosperrimus imponetur hidden by binding⌈[ur]ur hidden by binding⌉, modo a novis X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ machinationibus et . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ negotium hic aliquot mensibus salvum manserit et constans in sua sententia F hidden by binding⌈[F]F hidden by binding⌉ perseveraverit. Quod utique vere regium est et aequissimum nec aliud citra culpam sinunt tot superiores F hidden by binding⌈[F]F hidden by binding⌉ litterae. Dolo extorserat N hidden by binding⌈[N]N hidden by binding⌉ priorem . hidden by binding⌈[.]. hidden by binding⌉, dolo petit et hunc alterum, cum f[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉tus iam hic et superatus existit, quaerens extremum remedium. AAWO, AB, D.6, f. 73r Prior omnium istarum turbarum causa fuit. Alter iste, si concedetur, perniciosior erit iis de causis, quas copiose 15 Augusti per litteras Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ et M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ demonstravi. Scribit idem M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ se una cum L encrypted ⌈LL encrypted ⌉ pro virili obsistere, ne impetretur, et ea de re Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ atque P encrypted ⌈PP encrypted ⌉ suos etiam nuntios ad F encrypted ⌈FF encrypted ⌉ misisse responsumque esse Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉, quod F encrypted ⌈FF encrypted ⌉ permissurus non esset, ut eius . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ illuc rediret, nisi ad ea, quae scripserat Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉, prius Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ respondisset. Ad quam, si tempori meae litterae 15 Augusti datae perferentur, multum his iuvabitur. Istae v[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ non nisi tarde reddi poterunt. Quodsi tamen imprimis Domini Iesu praesenti auxilio, quo mihi hic itidem presto semper fuit, et hac Σ, L, M encrypted ⌈Σ, L, MΣ, L, M encrypted ⌉que diligentia praecisus fuerit Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ apud F . encrypted ⌈F .F . encrypted ⌉ id, quod omnino futurum confido, Reverendissima Amplitudo Tua dubitare cum ceteris non debebit, quin hic intra pauculos dies . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ felicissime transigetur, ipse(?) Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ ita tractabitur, ut omnes cognoscent eum innocentem non esse nec fuisse umquam, sed suis et asseclarum suarum precibus, donis, datis, promissis, calumniis, mendaciis et sescentis aliis fraudulentissimis machinationibus condemnationem tamdiu vitasse. Habet istis meis adiunctas ipsiusmet ω encrypted ⌈ωω encrypted ⌉ litteras, de quo quid sibi promittendum sit, Reverendissima Amplitudo Tua ex illis non obscure intelliget. Dedi eidem et encrypted ⌈Dedi eidem etDedi eidem et encrypted ⌉ novissimum illud Σ argenteum simulacrum encrypted ⌈Σ argenteum simulacrumΣ argenteum simulacrum encrypted ⌉, quod mire gratum habuit encrypted ⌈gratum habuitgratum habuit encrypted ⌉. Exspecto igitur avidissime Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ vel M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ novas litteras de iis, quae fuerint in aula conclusa, pergens nihilominus velis remisque in hoc praesenti optimo statu prosequi . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ et, quicquid peractum fuerit, celerrime Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ et M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ denuntiabo.

. encrypted ⌈.. encrypted ⌉ itidem irrevocatum firmumque manet et rectissime quoad canonicatum exsecutum est, et exsequetur etiam quoad expensarum litis et quattuor annorum fructuum recuperationem, quicquid blaterent apud vos inimici, quemadmodum Reverendissima Amplitudo Tua ex litteris meis, quas ad dominum custodem dedi, fuse cognoscet paper damaged⌈[cet]cet paper damaged⌉, eas enim apertas cum clausula, cui impressum signum est, ad paper damaged⌈[ad]ad paper damaged⌉ illam mitto, ut iis lectis et ab amanuensi transcriptis ca[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ factaque paulum ad ignem cera a Reverendissima Amplitudine Tua facile obsignari queant, earum enim exemplum per temporis angustiam describere non potui. Apte illi responsum puto et, quorsum oratio mea de . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ tendat, Reverendissima Amplitudo Tua facile assequetur AAWO, AB, D.6, f. 73v simul et illud, non modo inanissimum vel ficticium esse ius ϽI encrypted ⌈ϽIϽI encrypted ⌉, sed etiam ridiculum et stultum ipsummet + encrypted ⌈++ encrypted ⌉, qui de hoc ausus sit ad nos Romam scribere.

Intrepide igitur pergat Reverendissima Amplitudo Tua secundum late descriptam a me in litteris instructionem apostolica diplomata R encrypted ⌈RR encrypted ⌉ nomine expedita et pridem ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam missa exsequi written over ...⌈... illegible⌈...... illegible⌉ii written over ...⌉. Tum si quid + encrypted ⌈++ encrypted ⌉ de isto futili iure ϽI encrypted ⌈ϽIϽI encrypted ⌉ obiecerit, idipsum, quod ego illi scribo, respondeat, nec tamen ante necessarium erit respondere on the margin⌈respondererespondere on the margin⌉, quam per similia apostolica diplomata in tutum expedita ius ϽI encrypted ⌈ϽIϽI encrypted ⌉ et translationem eius in X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ legitime et sufficienter + encrypted ⌈++ encrypted ⌉ vel ipsemet X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ ibidem in P encrypted ⌈PP encrypted ⌉ probaverit, qualia sunt R encrypted ⌈RR encrypted ⌉ transmissa diplomata. Ubi haec una tantum bis terque iam a me repetita cautio perpetuo adhibeatur, ut a Reverendissima Amplitudine Tua ordinaria auctoritate omnia fiant, a procuratoribus autem R encrypted ⌈RR encrypted ⌉, non nisi diplomata exhibeantur et possessio modestis verbis petatur, sicque curata erunt bene, ut frustra postea se spoliatum hic X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ questus fuerit.

Misissem iam et ea, quae ad resignationem Suchtenii canonicatus V encrypted ⌈VV encrypted ⌉ faciendam requiruntur, sed cum ad illum regressum habet dominus Snopec me cedente vel decedente haudquaquam tuto fieret ea resignatio. Quare nunc duorum instrumentorum notas prius mittendas putavi, quo secundum eas procuratores Romae dominus Snopec constituat, qui eius nomine vel consentiant suspensioni regressus, vel penitus ei regressui renuncient hidden by binding⌈[t]t hidden by binding⌉ hac tantum condicione, ut semper illi 10 marcarum Prutenicalium pensio annua salva maneat. Si postremum, ut sumat, a Reverendissima Amplitudine Tua inducetur, duobus ducatis hic resignatio transigi poterit, reservato etiam mihi regressu in quosvis eventus V encrypted ⌈VV encrypted ⌉. Sin primum arripuerit mordicusque tenuerit nolens perdere regressum suum, 40 ducatis opus erit ad hanc resignationem. Duplex enim compositio solvenda, altera primi regressus, quae nondum soluta est, solvi autem quandocumque libuerit, poterit, altera suspensionis eiusdem primi regressus. Atqui tum, ut tanti evitentur sumptus, in Ψ encrypted ⌈ΨΨ encrypted ⌉ potius V encrypted ⌈VV encrypted ⌉ admittam. Cuius resignatio si solam supplicationem absque suo diplomate P encrypted ⌈PP encrypted ⌉ susceperit (quod spero), non amplius etiam duobus ducatis constabit. Qua in re vix sum Reverendissimae Amplitudini AAWO, AB, D.6, f. 74r Tuae responsum moraturus, sed quamprimum ϽI encrypted ⌈ϽIϽI encrypted ⌉ responderit . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ cesseritque iuri, liti et causae, quod futurum cotidie exspectamus, resignationem Ψ encrypted ⌈ΨΨ encrypted ⌉ sine mora curabo, siquidem tunc validius et tutius potero, ut et iis, quas Reverendissima Amplitudo Tua demonstravit et multis etiam aliis de caussis V encrypted ⌈VV encrypted ⌉ in P encrypted ⌈PP encrypted ⌉ praesentem habeat.

Praeterea, cum impetraverim iam . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ nomine duo illa valde certe opima et honorifica sacerdatia, idem . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ dudum iam post obitum Felicis Naropinski Romae olim defuncti firmissimum quoque ius et minime perplexum ad Posnaniensem canonicatum impetratum, ac nuper ad alterum etiam Lubecensem habet superinscribed⌈habethabet superinscribed⌉, de quo pridem Reverendissimam Amplitudinem Tuam certiorem feci, in hanc incubui curam, ut efficiam, quo ipse . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ Wladislaviensem, V encrypted ⌈VV encrypted ⌉ Posnaniensem, Ioanni de Curiis Hartowski Lubecensem, Lemanno resignet, qui secundum Reverendissimae Amplitudinis Tuae consilium, quod mihi vehementer probatur, in locum meum aliquando Romam missus in itinere Lubecum deflectens, ipsemet ibi eius canonicatus possessionem ingrediatur. Interea nunc datur a . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ consulto opera, ut ipse prior possessionem quotquot istorum sacerdotiorum stain⌈[orum]orum stain⌉ potest, acquirat, tumque validius resignet. Lubecae non repelletur et, ut in Polonia idem illi praestetur cum suis, tum cardinalis protectoris aliorumque nonnullas, et ipsius quoque pontificis ad regiam maiestatem et Cracoviensem, Wladislaviensem, Posnaniensemque episcopos datis omni diligentia et quoad eius fieri quibit, ceterius curabit.

Ad quos singulos non abs re et Reverendissimae Amplitudinis Tuae accesserint litterae. Ego quidem etiam hac de re ad L encrypted ⌈LL encrypted ⌉ et M encrypted ⌈MM encrypted ⌉ scribam. Commonebo insuper Ioannem Hartowski, ut suo nomine conscriptum procuratorium ad me mittat paper damaged⌈[t]t paper damaged⌉, cuiusmodi a V encrypted ⌈VV encrypted ⌉ et Y encrypted ⌈YY encrypted ⌉ Reverendissima Amplitudo Tua ad me cum antepe[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉timis suis misit, tale mittat sine mora et Lemannus. A me hic unicuique mea opera diligentissime praestabitur summa voluntate. Kielcensis decanatus, si eum . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ semper possidere vel noluerit, vel commode non poterit, mihi (favente Deo) cedet, sub pensionibus tamen mediocribus haec omnia, postulat enim istud illius paupertas etc.

Quamquam vero alii centum ducati haud ita pridem mihi a Fuggeris soluti sint, AAWO, AB, D.6, f. 74v tamen ad istarum rerum expeditionem litesque ipsas prosequendas, quibus . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ maximis nunc agitur sumptibus, vereor, ne non diu suffecerint. Reddetur a me cuiusque nummi iusta ratio. Impraesentia hidden by binding⌈[ntia]ntia hidden by binding⌉rum vero expensi tabulas descriptas mittere propter tot occupa hidden by binding⌈[pa]pa hidden by binding⌉tiones meas non potui, nam et L encrypted ⌈LL encrypted ⌉ non levibus negotiis onera hidden by binding⌈[ra]ra hidden by binding⌉tus sum. Scribunt praeterea ad me multi de suis rebus ex Polonia, Patavio, Bononia. Quin etiam Lovaniensis gymnasii professo hidden by binding⌈[so]so hidden by binding⌉res obnixe a me per litteras contenderunt, ut defendendi privile hidden by binding⌈[ile]ile hidden by binding⌉gia eorum contra certos adversarios onus superinscribed⌈onusonus superinscribed⌉ susciperem. Praesto omnibus hidden by binding⌈[us]us hidden by binding⌉, quod commode valeo, ut vel conservem amicitiam eorum, vel mihi conciliam, sperans hoc aliquando profuturum. Creberrime hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉ suis litteris me interpellat . encrypted ⌈.. encrypted ⌉. Committit negotia varia, obsequi hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉ et responderi necesse est.

Dies cursionibus absumitur, cum soli mihi subeunda variisque in locis tractanda sint omnia, noctis hidden by binding⌈[tis]tis hidden by binding⌉ bona pars vel responsis, vel instructionibus scribendis tribuitur hidden by binding⌈[tur]tur hidden by binding⌉. Postea tamen, quam primum potero, conficiam rationaria et privata hidden by binding⌈[a]a hidden by binding⌉ de P encrypted ⌈PP encrypted ⌉ pecunia, prout hactenus semper a me est factum, 30 ve hidden by binding⌈[ve]ve hidden by binding⌉ro ducati Nicolai Fridwalt, cum nondum nova comissio sub meo nomine Venecias vel Augustam ad Fuggeros a domino Geor hidden by binding⌈[eor]eor hidden by binding⌉gio Hegel et inde Romam missa est, solvi mihi hactenus non potuerunt. Operepretium est igitur, ut ea de re superinscribed⌈rere superinscribed⌉ Reverendissima Amplitudo Tua domino Georgio Hegel scribat eique fidem faciat, quod voluntas hidden by binding⌈[tas]tas hidden by binding⌉ sit Fridwalt patris, ut defuncto iam eius filio mihi hoc aurum hic solvatur. Cui tum de eo, quam petit, perscribam rationem.

Pro decanatu Gutstatensi, quas possum, Reverendissimae Amplitudinis Tuae ago gratias, est enim istud mihi gratissimum sacer hidden by binding⌈[r]r hidden by binding⌉dotium. Faxit Omnipotens Deus, ut hoc cum gloria nominis sui a me et possideatur, et administretur, cumque curam annu hidden by binding⌈[nu]nu hidden by binding⌉am habet animarum, provisum maxime velim, ne quid in hidden by binding⌈[n]n hidden by binding⌉ ea me absente negligatur, sed ibidem a ceteris confratribus ex ordine fiant singula. Quod etiam Reverendissimae Amplitudini Tuae curae hidden by binding⌈[ae]ae hidden by binding⌉ futurum non dubito atque, ut sit, quo valeo impensius et humilius obsecro.

. encrypted ⌈.. encrypted ⌉ hinc cum pontifice discedens dedit ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam alteras litteras. Is, quantum inter huiusmodi sociis hidden by binding⌈[iis]iis hidden by binding⌉ licet, satis quidem honeste se gerit et commodus iam, atque frugi [...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉. AAWO, AB, D.6, f. 75r Cum illo mihi tanta tamque insperata P encrypted ⌈PP encrypted ⌉ ingratitudo et impudens rusticitas usque ad reditum ferenda, dum mutari nequit.

Plemienczki magnas stultitiae poenas pendit, quandoquidem hic a Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ omnibus cavillationibus prohibetur, quominus litem obtinere et Culmensem canonicatum possit. Mecum quamvis in gratiam redierit, tamen quoniam nondum illi quicquam fido, Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras ei reddere non sum ausus, verum salutare illum tantum, ob id, quia reprehenditur in illis, quod secundum Π encrypted ⌈ΠΠ encrypted ⌉ testimonia paper damaged⌈[nia]nia paper damaged⌉ dixerit, quod hic licitum omnibus esse volunt et iniquum eum, qui vetaverit. Abest itidem cum pontifice, quo fit, ut nec patris eius litteras redderim, habiturus eas postquam redierit, vel, qui ad illum eas feret, occurrerit certus homo.

Quod α encrypted ⌈αα encrypted ⌉ attinet, opportunius fortassis curabitur cum Φ encrypted ⌈ΦΦ encrypted ⌉ domi, Lemmanus encrypted ⌈LemmanusLemmanus encrypted ⌉ Romae fuerit. In X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ casu satis evidens exemplum edididisse. Deus videtur ceteris gentilibus nostris, ne filios suos in tam pravas et haereticas scholas amandent. Ac doleo certe hanc impiam scholam Gdanensi primum sanguine consecratam, seu potius exsecratam esse. Si quid et . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ humanitus nunc acciderit, liber stain⌈[er]er stain⌉rimus erit Langhannio nostro locus, cui ne vel me, vel ullum alium Reverendissima Amplitudo Tua praeferat, quantis maximis precibus possum, precor. Nam et ipsa sacerdotia, et tam insignis ecclesia tutum virum insigniter efflagitat, et ipse de me aliisque meis hoc ita meritus est. Valeat + encrypted ⌈++ encrypted ⌉ cum X encrypted ⌈XX encrypted ⌉, qui sese Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ et Φ encrypted ⌈ΦΦ encrypted ⌉ adeo leviter et inimice opponere maluerunt, quam meliorem occasionem paulo diutius manere, nec quicquam etiam in iustissima et debita fructuum Ψ encrypted ⌈ΨΨ encrypted ⌉ petitione et . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ exsecutione me iuvare.

De X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ haud scio, quid privatim exspectandum fuerit, qui in Lutheranorum scholis tot annis versatus, nunc etiam vix apud meliores parentes degit. De Accipitre alias plura. Sanequam ga paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉visus sum, quod sospes celerque ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam re[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ tulit salva exhiberit eaque omnia Reverendissimae Amplitudini Tuae tantopere placuerint. Nunc iterum per Stanislaum Dombrowski mitto paper damaged⌈[o]o paper damaged⌉ libellum de episcopo, tandem hic ven(umdato) or ven(ante)⌈ven(umdato)ven(umdato) or ven(ante)⌉(?) repertum, et alterum defensionis iudicii universitatis cleri Coloniensis adversus Martinum Bucerum, Philippum Melanchtonem, Ioannem Oldendorpium et ceteros eorum asseclas. AAWO, AB, D.6, f. 75v Cui a tergo assutum est novum etiam opusculum Winton(iensis) episcopi Angli contra eundem Bucerum. Plura mittam contra has sectas, cum iterum, qui ferre volent, nuntios accepero. Sunt enim hic non pauca, quamvis cariora. Sed pretium superat utilitas eaque desiderandum hidden by binding⌈[ndum]ndum hidden by binding⌉ munus Reverendissimae Amplitudini Tuae et locus, in quo haereticis undique saepta moratur et moderna tempora.

De morte G encrypted ⌈GG encrypted ⌉ statim hic auditum est, quam Marsupinus O+ encrypted ⌈Marsupinus O+Marsupinus O+ encrypted ⌉ nuntius ipsum O+ encrypted ⌈O+O+ encrypted ⌉ vehementer dolere dixit et non sine suspicione. Timenda sunt qui hidden by binding⌈[ui]ui hidden by binding⌉dem ea, quae Σ encrypted ⌈ΣΣ encrypted ⌉ vix ullo cum errore ominatur. Avertat tamen illa Dominus Iesus. Pasquillum de remisso tonsore cum legisset protector hidden by binding⌈[r]r hidden by binding⌉ Bembus et alii nonnulli Romae, ad . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ in concilium Tridentum misi et eas quoque schaedas, quas de factis a se et vicinis Lutheranis G encrypted ⌈GG encrypted ⌉ iustis exsequiorum ad me misit, adiunctas Reverendissimae Amplitudinis Tuae ad . encrypted ⌈.. encrypted ⌉ privatis litteris. Qui inde copiose respondens, quicquid praeterea in eo concilio agatur et futurum sperandum sit, Reverendissimam Amplitudinem Tuam non celabit, quod et ultro saepius se iam fecisse mihi scripsit.

Respondi copiosis litteris S encrypted ⌈SS encrypted ⌉ ad eum modum, quo Reverendissima Amplitudo Tua consuluit et ego semper faciendum existimavi. Rectius omnia coram aliquando agentur, cum iis turbis pro paper damaged⌈[ro]ro paper damaged⌉ sua misericordia Deus prosperum concesserit finem. De qua etia nunc minime despero, quantumvis insaniat on the margin⌈insaniat encrypted ⌈insaniatinsaniat encrypted ⌉insaniat on the margin⌉ ... illegible⌈...... illegible⌉ X quo si ab encrypted ⌈X quo si ab X quo si ab encrypted ⌉ homine nullo, nec ab honestate encrypted ⌈ab honestateab honestate encrypted ⌉, nec ab aequitate encrypted ⌈ab aequitateab aequitate encrypted ⌉ vinci se patietur, a potenti tamen dextera Dei tandem vincetur, qui maxime desperatis in rebus ab ope humana praesens suo divino auxilio adest adiutor. Sat quidem ego putabam esse discessionem a nobis multorum hominum et amicorum et totius P encrypted ⌈PP encrypted ⌉. Nunc vero, si et X encrypted ⌈XX encrypted ⌉ et ipsam aulam encrypted ⌈aulamaulam encrypted ⌉ a nobis discedere Deus permiserit, quo nemo sit, qui iuvare possit velitque reliquis, quam ipse solus ad demostrandam clarius potentiam suam et misericordiam erga nos, non tantum non repulsos longius esse nos on the margin⌈esse nosesse nos on the margin⌉ ab optata victoria, sed ipsam victoriam tum maxime nobis concessurum credam secundum aeternam suam ordinationem, ut benedicamus Dominum in omni tempore, et semper sit laus eius in ore nostro. Amen. Ad cetera, quae supersunt, paulo post in maiore otio rescribam, veniam impraesentiarum petens.

AAWO, AB, D.6, f. 76r In novis vero quoniam paucula habemus, ea non praetermittam. Margareta, naturalis caesaris filia, pontificis nepoti Octavio nupta, post vinginti duorum annorum sterilitatem his diebus geminos peperit praeter omnium opinionem. Baptissimus(!) puerorum in quartum diem Octobris prorogatus est. Alteri caesaris nomen imponetur, alteri pontificis. In Gallia dux Aurelianensis, qui secundogenitus erat regis, vita functus est. Ubi et pestem grassari ferunt. Formidatur item novum inter caesarem et Gallum bellum ob non servatas condiciones pacis. Ad Renum conscribitur miles, nulla certa fama adversus quem. Suspicatur reverendissimus dominus Upsalensis in Coloniensiem. Sciemus postea. Id orandum, ut cuncta ita temperet Deus, ne concilio obsint. Qui etiamnum Reverendissimam Amplitudinem Tuam ecclesiae suae et nobis omnibus iugiter incolumem felicemque tueatur.

Romae, 26 Septembris anno Domini MDXXXXV-o.

Reverendissimae Amplitudinis Tuae clientum nepotumque omnium infimus ac deditissimus Gaspar Hannovius