Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino amico et fratri observatissimo

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine amice et frater observatissime.

Officiosam obsequiorum meorum commendationem.

Quem animum in me perspicio Reverendissimae Dominationis Vestrae, non est mihi dubium, quin suis non magis quam meis fortunarum accessionibus laetetur neque mediocrem ex eo voluptatem capiat, quod sacra maiestas regia, Deo cor eius inclinante, me Plocensem episcopum renuntiavit. Modo Deus vitam praestet incolumem et eam diuturnam, est iam illius benignitate, unde me pro dignitate sustentare queam. De reliquo, quod volent, constituant, neque enim desunt variae machinationes, mihi tamen sors haec mea non displicet.

Theodorici de Rheden nomine nihil hic est, quod quidem ego sciam actum per quemquam. Si quid erit, dabitur a me opera, prius ut ad Vestram Reverendissimam Dominationem referatur, quam hic aliquae litterae concedantur. Cum palatino Culmensi expostulat per litteras sacra maiestas regia, cum propter edictorum contemptum, tum propter caedes, quae in territorio eius fieri dicuntur. Quas litteras et earum una exemplum Reverendissimae Dominationi Vestrae mitto.

De domino Holstein aliud fieri non potuit, quam quod factum est. Abhorrebat altera pars a concordia neque visum est sacrae maiestati regiae eam cogere. Porro in ea causa, quam habet cum Gedanensi senatu, obtinuit a me omnia, quae postulavit. Scripsi praeterea litteras ad senatum, singillatim etiam ad dominum Ioannem Stutte, Ioannem Werden, Georgium Schewka. Quarum exempla mitto Reverendissimae Dominationi Vestrae et erit arbitrii illius iubere illas reddi aut non reddi. Cum potente negat sapiens litigandum. Vellem, si fieri posset, citra lites negotium hoc componi. Qua in re mea opera Reverendissimae Dominationi Vestrae defutura non est, si quid modo profici hac ratione posse putaverit.

Gnapheum sicubi dudum aperuisse cognoverit Reverendissima Dominatio Vestra, faciet me certiorem. Curae mihi futurum est, ut scribantur edicta regia.

Domino reverendissimo Culmensi mittitur scripta denuo et regiae maiestatis manu subscripta declaratio. Quod me scripsisse scribit Reverendissima Dominatio Vestra modos bona ratione fultos inventos iri, quibus ad contribuendum inducantur in proximis comitiis, id ego me scribere non memini neque modos ullos scio, nisi fortasse Vestram Reverendissimam Dominationem eos esse inventuram, scripsissem, quin potius fore puto, ut in proximis comitiis nulla fiat contributionis mentio, quod unus aut alter dies indicabit.

Bartholomeus Vogt ipse quidem huc non venit, sed civi cuidam iura sua misit, quae etsi legenda curavi, non prius tamen appellationem ei prosequi licebit, quam idem suis quoque licere voluerit illustris dominus Prussiae dux, ut ab sententia per eum lata appellent. Ad quem ita, ut voluit Reverendissima Dominatio Vestra, scripsi litteras de bonis ab intestato, sed earum usum non video. Nam si bona ista hereditaria fuerunt, nequaquam cadere videntur in loci ordinarii dispositionem, ad quem ea sola perveniunt, quae sunt ecclesiastica. Deinde vero, an habuerit sacerdotium aliquod in diocesi Reverendissimae Dominationis Vestrae, nescio, sed si mortuus est in Monte Regio, videtur extra illius iurisdictionem fuisse. Ego nihilominus litteras mitto, quibus uti velit nec ne Reverendissima Dominatio Vestra, illius erit arbitrii. Illustri domino duci nihil scripsi neque enim ex eo tempore in suis ullis ad me litteris mentionem aliquam eius rei fecit, neque facturum arbitror. Itaque silentio transactum iri negotium confido. Quod si videtur nihilominus Reverendissimae Dominationi Vestrae, ut scribam, faciam non invitus.

De moneta non improbatur quidem consilium Reverendissimae Dominationis Vestrae, sed periculosum videtur. Quod tamen in comitiis decretum fuerit, sacra maiestas regia est factura.

Quod superest, opto, ut Reverendissima Dominatio Vestra diu sit felix et incolumis. Cuius amori et benevolentiae fraternae me commendo.

Datae Vilnae, XV-a Augusti anno Domini M-o D-o XLI-o.

Eiusdem Paternitatis Vestrae Reverendissimae servitor Samuel episcopus Chelmensis, nominatus Plocensis et vicecancellarius subscripsit