AAWO, AB, D. 70, f; 98v

Reverendissimo et excellentissimo Praesuli orig. Presuli⌈PraesuliPraesuli orig. Presuli⌉ et Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Varmiensi etc., domino et patri ex animo honorandissimo et observandissimo

In Prussia

Zu Heylsberg

AAWO, AB, D. 70, f. 97r

Reverendissime et excellentissime Praesul orig. Presul⌈PraesulPraesul orig. Presul⌉, Domine et Pater honorandissime et observandissime.

Non dubito, quin, qui istic orig. isthic⌈isticistic orig. isthic⌉ estis viri boni atque amatores reipublicae Christianae, omnes magno studio teneamini intelligendi ea, quae vel Ratisbonae pro stabilienda domi pace, vel Budae pro depellendo omnium hoste immanissimo Thurca aguntur aut acta sunt, et sane non minore nos desiderio orig. desyderio⌈desideriodesiderio orig. desyderio⌉ tenemur cupidissime exspectantes, si quid exspectationi nostrae consonum et conveniens nuntietur orig. nuncietur⌈nuntieturnuntietur orig. nuncietur⌉. Neque tamen hactenus quicquam rescire licuit certi, nisi quod omnium vocibus celebrari audimus caesaris nostri summam diligentiam in ambiendis singulis, ut tandem a privatis amicitiis inimicitiisve sese vertant ad rempublicam, qua sine frustra sunt omnia. Et fama quidem fert in hoc tam pio opere promovendo eos sese praestare orig. prestare⌈praestarepraestare orig. prestare⌉ tepidos, quos maxime oporteret secus facere. Id si ita est, taedere nos potest temporum istorum, in quibus tam corrupta videmus esse iudicia hominum, aut accersendus est angulus aliquis, ubi procul a strepitu talium nuntiorum orig. nunciorum⌈nuntiorumnuntiorum orig. nunciorum⌉ liceat exspectare vocem tubae. Sed quid facias? Deplorare quidem hunc statum rerum possumus, in melius reformare non possumus.

Iamque caesar non diu Ratisbonae haesurus et Thurcae propediem ad Budam futuri nuntiantur orig. nunciantur⌈nuntianturnuntiantur orig. nunciantur⌉, utrumque nostro magno cum incommodo, nam et praesentis caesaris auctoritas orig. authoritas⌈auctoritasauctoritas orig. authoritas⌉ ad plerorumque animos confirmandos multum habet momenti, et Thurcarum adventus exercitui nostro nondum praesidiis Germanici imperii adaucto metuendus, forte etiam et periculosus erit. Pestis enim valida saevire dicitur in castris, quam militaris petulantia accedente aestu ferventioris sideris orig. syderis⌈siderissideris orig. syderis⌉ non videtur esse imminutura. Deus pro sua clementia orig. claementia⌈clementiaclementia orig. claementia⌉ det principibus Christianis in animum consilia, quae utilissima sunt, atque eadem adimat e mentibus adversariorum ch crucis.

AAWO, AB., D. 70, f. 97v

Quae hic geruntur, breviter accipe. Superiori hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉ mense celebratae sunt hic nuptiae inter Franciscum ducem Bari filium seniorem ducis Lothoringiae et paper damaged⌈[t]t paper damaged⌉ dominam Christinam filiam Christierni regis, viduam Francisci Sphortiae ducis Mediolani. Neque multo post, postquam invisisset Bredam urbem principis Auriacensis, abierunt coniuges in Lothoringiam. Post eorum abitionem, princeps ille Auriacensis concessit in Hollandiam, cuius est institutus gubernator, et dominus Maximilianus comes de Buren hidden by binding⌈[en]en hidden by binding⌉ in Frysiam.

Circa eadem tempora, Guilielmus dux Iuliaci et Cliviae versatus est in aula Francorum. Cui desponsa est filia sororis regis Christianissimi et Henrici de Labrecht, qui se vocat regem Navarrae. De quo matrimonio variant plerique. Alii in aliam partem interpretantur, sed non desunt, qui negent matrimonium consummatum iri, quod virgo nondum viripotens et rex consilium ex tempore capturus videtur. Quicquid id est, videntur hidden by binding⌈[ur]ur hidden by binding⌉ haec adversus caesarem cudi, quemadmodum et revera orig. re vaera⌈reverarevera orig. re vaera⌉ fiunt, sed non deerit maiestati ipsius caesareae hidden by binding⌈[ae]ae hidden by binding⌉ Deus, qui novit, qua intentione hactenus bonum publicum procuraverit. Sunt, qui statim ab eodem rege bellum nobis illatum iri credunt. Sunt, qui existimant illum dependere ab occasione, quod verosimilius orig. vaerosimilius⌈verosimiliusverosimilius orig. vaerosimilius⌉ est.

Dominus de Vely, qui anno hidden by binding⌈[o]o hidden by binding⌉ tricesimo secundo orator fuit prae(fa)ti or prae(dic)ti⌈prae(fa)tiprae(fa)ti or prae(dic)ti⌉ regis Francorum, adhuc apud caesarem agit. Est item apud ipsius maiestatem illustris dominus a Prato, ex aulicis baro de Montfalconnet et novitii plerique, nostro tempore pueri. Superest adhuc apud principem Auriacensem, Rosey et Hourron praefectus domus ill(ustris) or ill(ustrissimi)⌈ill(ustris)ill(ustris) or ill(ustrissimi)⌉ quondam domini Henrici de Nassaw, neque multo plures. In hanc exiguitatem re AAWO, AB., D. 70, f. 98r dactus est ordo noster.

Caesar parat ingentem expeditionem maritimam traiecturus in Aphricam, uti videtur, nam Hispaniae ingentem numerum navium parant et miles ex Germania Italiaque satis numerosus conscribitur. Initium profectionis aiunt fore circa Kalendas Augusti, quamquam sunt, qui citius futurum credunt, quod mihi non videtur factu possibile. Interea praestolabimur nuntium orig. nuncium⌈nuntiumnuntium orig. nuncium⌉ de Thurcis et de conclusione conventus imperialis.

Ego, ut de me aliquid audias, haereo orig. hereo⌈haereohaereo orig. hereo⌉ in hac aula apud serenissimam reginam Mariam, rarus domi, frequens peraegre orig. peregre⌈peraegreperaegre orig. peregre⌉, quod incipit displicere. De domino Iacobo a Barthem nihil iampridem audio, precor tamen illi felicia orig. foelicia⌈feliciafelicia orig. foelicia⌉ omnia pro candore ingenii ipsius. Sed paene orig. pene⌈paenepaene orig. pene⌉ oblitus eram, quod frequenter scriptum ad te volebam. Missa est per eundem orig. eumdem⌈eundemeundem orig. eumdem⌉ Iacobum a Barthem ad me introductio quaedam orig. quedam⌈quaedamquaedam orig. quedam⌉ per iuvenem, ut videtur, mathematicarum artium non ignarum, in opus doctoris Nicolai Copernici Torunnei, canonici Varmiensis. Ea introductio sive praegustatio effecit, ut celebre factum sit nomen prae(fa)ti or prae(dic)ti⌈prae(fa)tiprae(fa)ti or prae(dic)ti⌉ Copernici, utque plerique viri boni interque eos Gemma tuus magnopere anhelent ad evulgationem operis principalis, si quae aliquando futura est, quo de, ut ad nos rescribas, etiam atque etiam precor.

Interea felicissime orig. foelicissime⌈felicissimefelicissime orig. foelicissime⌉ vale et me meaque habe tibi commendatissima.

Bruxellae, decima quinta Iulii anno Domini MDXLI.

Eiusdem Reverendissimae et Excellentissimae Dominationis Vestrae humilis inservitor et filius Cornelius Scepperus