» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #1678

Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE
Löbau (Lubawa), 1537-07-30

English register: Dantiscus is replying to Giese’s letter. He is pleased that Giese accepts the instruction issued to the envoy of the Warmia Chapter (Aleksander Sculteti), who will present the issue of the Warmia bishop’s election at the royal court. Dantiscus expects that if the route of the king’s journey to Lvov prevents the Warmia Chapter’s envoy from meeting him, the Płock bishop (Jan Chojeński) will keep the envoy in Cracow until a reply is received. Dantiscus states his strong intention to defend the privileges of the Church in Prussia. He has no intention of allowing the rights of the Warmia bishopric to be made equal to the rights of bishoprics in Crown lands. He goes on to discuss the technical details of the election. He expects advice from the Płock bishop on this matter. He tries to pacify Giese’s anger caused by the lies (spread by Leonard Niederhoff and Paweł Płotowski). He believes they are not very harmful. He intends to curb his opponents after a successful election. He assures Giese that he is taking care of his affairs at the royal court and in Rome just as conscientiously as of his own.


Manuscript sources:
1fair copy in Latin, autograph, address in secretary's hand, BCz, 244, p. 215-218
2register, 20th-century, B. PAU-PAN, 8248 (TK 10), f. 520
3register with excerpt in Latin, Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8243 (TK 5), a.1537, f. 35r-v

Prints:
1CEID 1/1 No. 28, p. 209-214 (in extenso; English register)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

BCz, 244, p. 218

Eximio et Venerabili Domino Tidemanno Gise, custodi et canonico Warmiensi, Amico et Fratri carissimo et honoran(do) or honoran(dissimo)honoran(do)honoran(do) or honoran(dissimo)

BCz, 244, p. 215

Eximie et Venerabilis Domine Frater et Amice carissime et honoran(de) or honoran(dissime)honoran(de)honoran(de) or honoran(dissime). Salutem et omnis felicitatis accessum.

Pridie amicas et benevolentiae in me Dominationis Vestrae refertas accepi litteras non potuique mihi temperare, quin responderem de menteque mea Dominationem Vestram clarius certiorem facerem. Instructionem prius a Dominatione Vestra formatam, qua nuntio capituli a maiestate regia responderi debet, probari per Dominationem Vestram libenter legi, mihique persuadeo reverendissimum dominum Plocensem, si maiestas regia recta versus Leopolim solvit, nuntium capituli Cracoviae retenturum, quousque in iis maiestas regia voluntatem suam significaverit; qui si cum hoc responso, ut conceptum est, ad capitulum redibit, existimo, quod ante praefixum electioni diem capitulum maiestati regiae vel rescribet, vel, quomodo postulationi sit affectum, renuntiabit; quod si votis maiestatis regiae annuet, ut nuntius ad diem statutum mittatur, non erit necesse, respondere enim, antequam adveniat dies, ut opinor, maiestati regiae cogetur. Postulatio quidem, nec it(?)em electio ante diem praefixum fieri potest, de utrisque tamen interea potest consultari, ut, cum tempus aderit, sciatur, qua illarum sit conficiendum negotium. Post nuntii reditum dictumque responsum, si postulatio male audiet et a capitulo forsan non recipietur, opus erit omnino, ut rationes suas capitulum maiestati regiae declaret, ad quas per nuntium suum pro statuto die mittendum maiestas regia haud dubie respondebit suamque certam et immutabilem voluntatem significabit. Esset itaque capitulo et libertati ecclesiae longe commodius, ut primo paper damaged[o]o paper damaged responso maiestatis regiae quantum ad postulationem capitulum non reluctaretur. Quid velim, Dominatio Vestra liquido intelligit. Ego profecto quantum paper damaged[tum]tum paper damaged possum in hoc intendo, ut iuribus et immunitatibus ecclesiae ne hilum paper damaged[um]um paper damaged quidem derogaretur, sed, ut nunc sunt tempora, subverendum est, ne paper damaged[e]e paper damaged, si principis animo non satisfieret, durius in eo quippiam conciperet. Scio equidem molimina in Regno praelatorum, quae ad hoc tendunt, ut hanc nostram ecclesiam suis aliquando facerent similem, quod dominus Deus quam diutissime prohibeat! Mea iam subiit iugum, ut igitur nostra communis in idem non incidat, omni opera et viribus est adnitendum. Haec non ob id, ut terrorem, sed ut nobis prudentiam intutiam, scribo, et scribo sane sincere et ad fratrem. De pactis, quod prius scripsi, non est, quod metuamus, ne per postulationem fiant inclinatiora, nam in eo, qui mecum est, casu nihil eis superinscribedeiseis superinscribed penitus detrahitur, relinquitur etiam ius electionis semper salvum. Estque de raris contingentibus, quod mecum accidit. Si praeterea accedet regia declaratio, ut in forma responsi habetur, non est, quod adeo a postulatione sit abhorrendum. Ceterum, cum illa primum Dominationi Vestrae visa est expedire et ex re nostra esse, non ambigo, quin interea, quo dies constitutus adveniat, Dominatio Vestra cum aliis nostris bonis fratribus sic rem moderabitur, ne gravius aliquid subnascatur aut ne quid praeter spem incidere possit, quod omnibus nobis novas adferret difficultates etc.

BCz, 244, p. 216 Si sic – in omnem eventum – res ceciderit, quod maiestas regia nuntium paper damaged[m]m paper damaged in paper damaged[in]in paper damaged tempus praefixum mittere debeat, curabo, quod temporius adveniat paper damaged[niat]niat paper damaged ac nominatos ore et non scripto proferat, quamvis iam nomina in paper damaged[in]in paper damaged litteris regiis apud me habeantur, quos maiestas regia non mutabit paper damaged[bit]bit paper damaged. Habiturus etiam sum, ut spero, brevi in iis reverendissimi domini Plocensis paper damaged[Plocensis]Plocensis paper damaged consilium per eum nuntium, quem ante domini Alexandri praemissum paper damaged[sum]sum paper damaged adven paper damaged[adven]adven paper damagedtum post paucos dies exspecto. Quod cumprimum ms. cum primum(!) cumprimumcumprimum ms. cum primum(!) accepero, Dominationem paper damaged[Dominationem]Dominationem paper damaged Vestram non latebit, indeque quid agendum certius sciemus. Non paper damaged[on]on paper damaged minus pro Dominatione Vestra quam pro me ipso tum maiestati regiae paper damaged[egiae]egiae paper damaged, tum etiam paper damaged[tiam]tiam paper damaged ipsi reverendissimo domino Plocensi scripsi, hocque sibi de me Dominatio Vestra per paper damaged[er]er paper damagedsuadeat me non secus rebus Dominationis Vestrae intendere et favere paper damaged[vere]vere paper damaged atque meis propriis. Quod autem hanc meam solicitudinem et propensionem paper damaged[nem]nem paper damaged non exhibeo vel verbosius in litteris meis Dominationi Vestrae describo, magis paper damaged[magis]magis paper damaged pudore quam ex officio omittitur. Mens et studium meum (ut verbo complectar) erga Dominationem Vestram rectum est et integrum, quod <de> me sine multis usu receptis oblationibus Dominatio Vestra semper experie paper damaged[ie]ie paper damagedtur etc.

Praeter alia magnam mihi impraesentiarum tam copiose paper damaged[e]e paper damaged ad Dominationem Vestram scribendi ansam dedit offensus Dominationis Vestrae animus paper damaged[nimus]nimus paper damaged ex iis, quae communis frater noster dominus Achacius a Trenka retulit ...(?) paper damaged[...(?)]...(?) paper damaged me accepisse, de quibus iustum revera Dominationis Vestrae dolorem admit paper damaged[dmit]dmit paper damagedto, sed sic admitto, ne aequo sit gravior. Si omnia Dominatio Vestra, quae paper damaged[ae]ae paper damaged Pirgopolinices ille impudenter effutiuit, audivisset, doleret paper damaged[eret]eret paper damaged quidem gravius, immo et superinscribedetet superinscribed hominis petulantiam arrog paper damaged[rrog]rrog paper damagedantemque stultitiam paper damaged[iam]iam paper damaged rideret impensius. Neminem hucusque novi ne paper damaged[e]e paper damagedc vidi, qui et re paper damaged[e]e paper damaged et paper damaged[et]et paper damaged nomine perfrictioris esset frontis, cuius stigma omnium columbarum fi paper damaged[i]i paper damagedmus non delebit, qui, cum eo tumore ac virulentia insanoque paper damaged[oque]oque paper damaged mentis livore sit inflammatus, ut sibi omnia licere putet, tantae paper damaged[tae]tae paper damaged confidentiae sit et impuritatis, ut nihil non audeat. Et hoc [...] paper damaged[...][...] paper damaged quicquam nihil est, quod ab eiusmodi belua sit aegrius ferendum paper damaged[m]m paper damaged, sed ipse paper damaged[sed ipse]sed ipse paper damaged suis reliquendus est stolidis moribus et contaminatissimis, quibus paper damaged[s]s paper damaged aliquando et fortassis brevi impinget<ur>. Quod si res cepta Deo du paper damaged[du]du paper damagedce successerit, invenietur modus, quod – etiam invitus – in ordinem paper damaged[em]em paper damaged redigi et a petulantia in bonos viros comprimi possit. Appri paper damaged[pri]pri paper damagedme, cum mihi dudum intus et in cute notus sit, nihil effe paper damaged[fe]fe paper damagedcit aliud, quam quod iis, quibus fidem adimere conabatur, eam longe paper damaged[ge]ge paper damaged reddidit auctiorem, suamque, quae prius admodum fuit tenuis, pe paper damaged[e]e paper damagednitus amisit. Proinde Dominatio Vestra quicquid ob eius insaniam accepit paper damaged[it]it paper damaged affectionis, libere exuat, hominisque pertusam frontem ac spurci paper damaged[i]i paper damaged, spinosi, sicophanticique ingenii mores animose et fortiter contem paper damaged[m]m paper damagednat. Alter Thraso ab isto misere dependet, et totus ex eius paper damaged[eius]eius paper damaged vivit arbitrio. Is nuper cum nuntio hoc expostulavit, quod nihil an paper damaged[n]n paper damagedsae litterarum dedissem, cui ad praesens scripsi, si forte quid ab illo paper damaged[illo]illo paper damaged BCz, 244, p. 217 expiscari possem, quid Marienburgi egerit. Solet enim interdicere per imprudentiam, vel inscitiam potius, neque ea obticere, quae sibi nocumento futura.

Quemadmodum Dominatio Vestra de canonicatu et ecclesia mea in Regno responderi maiestati regiae consuluit, iam sic quadam ex parte a me factum est, et fiet id, quod reliquum. Quod autem Dominatio Vestra scire cupit, num quid de negotio Dominationis Vestrae apud reverendissimum dominum Plocensem per me sit actum, non est, cur Dominatio Vestra nimium debeat esse solicita, quandoquidem eodem modo et meae et Dominationis Vestrae res a me geruntur atque curantur, neque vnum esse potest sine reliquo. Misique exemplum litterarum, quibus pro utrisque nobis a maiestate regia ad pontificem scribi debeat, reverendissimo domino Plocensi, qui eas brevi – ut spero – signatas et subscriptas manu regia ad me remittet, postulationi, ut voluit Dominatio Vestra, et non electioni inservientes. Quas cum habuero, ex re cum Dominatione Vestra capiemus consilium, eandemque Dominationem Vestram tum, ut huc ad me non gravate concedat, rogabo ac invitabo. Quam interim felicissime valere toto et sincero animo cupio.

Ex castro meo Lubaviensi, XXX Iulii MDXXXVII

Ioannes episcopus Culmensis etc. scripsit