Letter #1588
[Ioannes DANTISCUS] to [Georg von BAYSEN (BAŻYŃSKI)]Löbau (Lubawa), 1537-03-12
English register: Dantiscus is replying to three letters from Bażyński. The tense atmosphere at the royal court makes it impossible for Dantiscus to attend to the matters that Bażyński entrusted to him in Cracow; they will have to wait for better times. The place and time of the upcoming assembly depend on Maurycy Ferber’s decision; his poor health will probably not allow him to participate in the assembly, unless it is held in Malbork. During Dantiscus’ stay in Cracow, the Płock bishop (Jan Chojeński) proposed Toruń as the venue for the assembly, for the convenience of the royal commissioners. If, however, Ferber decides to come to Malbork, it would be best not to have the sessions elsewhere, as Ferber’s absence means less strength in the voting. If Ferber is unable to come, he will send two Warmia canons in his place. Dantiscus will let Bażyński know as soon as a decision is reached. Dantiscus complains about the financial and moral losses he has sustained in connection with his being at the Diet in Cracow, and about the rebuke given him by his friend (Maurycy Ferber) for complaining. Dantiscus asks Bażyński to reprimand parish priest Ioannes (Staer), who – leaving the parish – has been taking or selling movable property belonging to the parish without the bishop’s knowledge. News of the Turkish threat has been coming from Hungary and the Austrian borderland.
Manuscript sources:
Prints:
| ||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Magnifice Domine, Amice carissime et honorande. Salutem et omnem felicitatem.
Accepi a Magnificentia Vestra Cracoviae binas easque copiosas veterisque in me amoris ac fiduciae plenas, et novissimas VI-a huius ad me datas. De prioribus quod non responderim, excusavi me per generosum dominum castellanum Gdanensem nuper, cum apud ecclesiam meam una essemus, Magnificentiae Vestrae. Quam meam excusationem pro communi nostra amicitia non dubito quin Magnificentia Vestra admiserit. Per me certe, si quid in rebus Magnificentiae Vestrae Cracoviae, cum tota in turbis esset aula, agi potuisset, nihil fuisset omissum. Commoditas expectanda est oportunior, in qua, si Magnificentia Vestra opera mea uti voluerit et ego quippiam ex usu Magnificentiae Vestrae praestare potuero, omne id, quod in facultate mea est, offero etc.
Ea, quae Magnificentia Vestra scripsit de loco et tempore futuri conventus, ad eundem ferme modum pauloante ad reverendissimum dominum Varmiensem retuli. Sic enim inter nos cum domino castellano et capitaneo Novensi in Colmense conventum erat, verum reverendissimus dominus Varmiensis, quemadmodum ex litteris eius accepi, longe aliud sentit. Siquidem censet locum in Marienburgo et solitum tempus non esse transferendum, eo quod putat se posse curru in Elbingum et inde aqua ad conventum duci. Quod si secus, ut in novissimo conventu, eveniret, iterum luderemus operam, possentque nobis se eo in loco ab hominibus inibi imperiosis offerre incommoda et molestiae plurimae. Si certum haberemus reverendissimum dominum Varmiensem in Marienburgum venturum, non displiceret consilium, cum autem in dubio res haereat, scripturus sum iis diebus per proprium nuntium reverendissimo domino magno cancellario episcopo Plocensi id, quod Magnificentiae Vestrae mihique et aliis dominis visum est esse magis expediens, neque idipsum latere ipsam serenissimam maiestatem regiam patiar. De loco, ut Thoroniam transferretur, prius cum domino Plocensi Cracoviae sumus collocuti, cui commodus propter dominos ex Regno videbatur. Quod si eo reverendissimus dominus Varmiensis conferre se non poterit, adhortandus erit, ut duos ex capitulo mittat, quo suffragia nostra fiant angustiora. Scribam praeterea et ea, quae in litteris Magnificentia Vestra suggessit. Quicquid respondebitur, cum primum nuntius redierit, Magnificentia Vestra sine longa mora sciet, ut nos temporius ad omnia accommodare possimus etc.
Velim conqueri ut amico, verum, ne mihi accidat ut pauloante ab amico, vereor, cui cum graves a me duobus iam annis sese subsequentibus expensas pro patria factas nihil petens vel sperans descripsissem, responsum fuit Germanico adagio: “Was dw kanst das thw”. Adversarii mei dicunt, quod Gdanensium stipendio conductus adeo splendide Cracoviae convivia struxerim et totam profectionem confecerim. Sic et ab amicis atque inimicis nullam sum nactus gratiam. Durum quidem est tacere (quod Cicero dicit pro Plancio(!) ), cum doleas. Si quid in eo pecco, utique venia indignus non sum. Hoc tamen cum damno meo sum in hoc itinere, et tot taediis, quae devoravi, assecutus, quod postea futurus sum cautior, neque adeo facile mihi sinam persuaderi in posterum, ut cum meo incommodo parum gratis sim commodo etc.
Fuit heri apud me olim domini Bistram relicta vidua. Quae mihi de domino Ioanne eius paulo ante parrocho conquesta est, quibus modis domum et curiam plebanalem, ut vocant, cum pecorum abductione frumentorumque, quae reliqua sunt, venditione extenuat et expilat, quod quidem sine episcopi scientia, cuius est debitum modum in iis praescribere, fieri non deberet. Idque igitur scribo, quo commoneatur, ne quid in ea transmigratione praeter phas et aequum faciat. De rebus novis nihil est, quod scribam ad praesens, praeter atroces minas, quae de Turcis ex Hungaria et prope Austriam ad nos perferuntur. Dominus Deus, qui Magnificentiam Vestram nobis quam diutissime sospitem et incolumem conservet, tantorum malorum auctores castigabit.
Ex Lubavia, XII Martii anno Domini 1537