Letter #1489
[Ioannes DANTISCUS] to [Matthias, Abbot of the Cistercian monastery in Koronowo]Löbau (Lubawa), 1536-06-21
English register:
Dantiscus urges Abbot Matthias to keep to the truth of his earlier statements on the drastic circumstances of the death of Matthias, guardian [of the Franciscans] in Kulm. He quotes those testimonies as well as the words of the deceased man’s confessor, uttered in the addressee’s presence when the two of them visited Dantiscus, that the deceased had entrusted vengeance on the murderer and his associates to God.
Based on those statements, Dantiscus launched proceedings for murder. Dantiscus warns Abbot Matthias that he will appeal to the authority of the primate of the Kingdom of Poland. In Dantiscus’ view the new testimony, stating that the guardian’s death was allegedly caused by a fall into a ditch near the furnace before the baths, is a lie. He warns the Abbot about sinning against the Holy Spirit and about divine punishment for lying. He demands a reply, because he does not want to act too hastily.
Manuscript sources:
| ||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Reverende etc.,
Ex litteris Dominationis Vestrae heri longe aliud, quam sperabamus, accepimus. Occasionem mortis guardiani Culmensis se ignorasse Dominatio Vestra scribit, cum nobis proprio ore fassa sit, quod ex percussionibus, livoribus et tumoribus admodum infirmus et aeger ad monasterium Vestrum Sabato ante Palmarum veniens in eadem infirmitate in festo Pascae mortuus est totumque eius corpus ex livoribus et tumoribus ut carbo nigrum fuerit et foetidum, quod sine sepultura diutius retineri non potuit. Neque umquam novi istius commenti coram nobis meminit ipsum guardianum flammea illa signa habuisse ex casu in fossam fornacis ante balneum, quod a veritate longe esse diversissimum arbitramur, immo in extremis Dominatio Vestra et prior ille confessor eius, qui cum Dominatione Vestra fuit apud nos in Starigrod, guardianum proclamasse in occisorem et adiutores eius vindictam Deo commitens nob[is] retulerunt, unde permoti nos processus nostros pro officio et debito nostro ecclesiastico dedimus. Utque Dominatio Vestra sciat, qu[ae] nobis scripsit, iussimus quaedam ex litteris vestris per modum instru[men]ti a notario publico colligi, quae ob id mittimus, ne veritati et verbis suis coram nobis prolatis adversetur. Reliq[ua] in omnem eventum servamus, cum res ad forum venerit cogemurque, nisi Dominatio Vestra firma in priori instructione no[bis] facta manserit, cum primis contra Dominationem Vestram, quemadmodum in novissimis scripsimus, apud reverendissimum dominum archiepiscopum regni primatem et legatum natum nobis consulere ecclesiasticamque auctoritatem et istius crudelissimae mortis, sicut illam nobis Dominatio Vestra exposuit, historiam et veritate<m> tueri.
Velimus praeterea, ut nobis Dominatio Vestra liquidius declareret, quis casus iste in fossam fornacis ante balneum fuerit, de quo nobis Dominatio Vestra neque quispiam alius vel minimum umquam verbum retulit, planeque confictum esse putamus.
Qua de re Dominationem Vestram iterum amice commonemus et rogamus, ne litteris et verbis suis, quibus nos de huius rei serie certiores reddidit, reluctari praesumat Deumque meminerit et veritatem esse et veritatis defensorem, acriterque veritatis adversarios et impugnatores, qui ea in parte in Spiritum Sanctum peccant, divinam maiestatem castigare solere illa, quae ab ea plaga et animadversione Dominationem Vestram custodiat atque in viam veritatis reducat .
Exspectamus in his Dominationis Vestrae responsum, ne quid vid<e>amur in hac causa non satis considerate fecisse.
Eandemque Dominationem Vestram bene valere optamus.
Ex castro nostro Lubaviensi, XXI Iunii M D XXXVI.