» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #2820

Kaspar HANNAU do Ioannes DANTISCUS
Rome, 1545-04-26, PS 1545-04-27
            odebrano Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1545-06-23

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, autograf, BCz, 1599, s. 503-514

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

BCz, 1599, p. 514

Reverendissimo in Christo Patri Domino, d paper damaged[d]d paper damagedomino Ioanni Dei gratia episcopo paper damaged[episcopo]episcopo paper damaged Varmiensi etc. av paper damaged[av]av paper damagedunculo meo clementissimo

BCz, 1599, p. 503

Reverendissime Praesul, clementissime domine.

Plurimam salutem atque rerum omnium summam felicitatem a Domino Iesu Reverendissimae Amplitudini tuae usqe in sempiternum precor.

Ad humillimam servitiorum meorum commendationem.

Nihil non promptius usu fieri vel hic Franciscus Habicht argumento fuerit, qui quoniam saepe Romanum ante triverat iter, ad decimum octavum huius in Urbem sospes venit, id est quinquagesimo secundo die, quo a Reverendissima Amplitudine Tua discesserat. Gavisus sum in hominis adventu vehementer, non solum ob munera litterasque, quas attulit, sed etiam multo magis, quod Reverendissimam Amplitudinem Tuam cum omnibus suis recte valentem idem ipse tam brevi viderat. Ex quo insuper et alia non pauca cognovi, de quibus dicam inferius.

Nunc ad utrasque Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras eidem nuntio ad me datas paucis respondebo, quandoquidem haud ita pridem, nempe ad vicesimumoctavum diem Martii copiosissime ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam de omnibus rebus scripsi. Ego quidem etiam divina benignitate sum incolumis, et hactenus semper fui. Quod autem post meas septima Septembris datas tardius alteras miserim, indicavi postea causas. Quae quoniam Reverendissimae Amplitudini Tuae adeo non satifsecerunt, ut potius me feriatum crediderit, omissis excusationibus eius silentii, iam veniam peto. Novit tamen Deus ferias meas, qui cotidianis precibus nec paucis lacrimis rogatus, adhuc tamen in votis, me has tamen habere vult, quam in re, desideratas, non ad inhonestum aliquod otium, sed studia meliora.

Figuratum argentum et mihi fuit supramodum gratum, et reverendissimo domino ω encrypted ωω encrypted . Cui passionis Christi, Adae et Evae in uno ac figurarum ex Apocalypsi simulacra in altero numo Reverendissimae Amplitudinis Tuae nomine dedi, non expiscatis iis litteris, quas ipsa BCz, 1599, p. 504 de oratione pacis ad illum paulo post huius nuntii egressum se dare constituisse scribit. Cum inspexisset argentum, laeto plane vultu egit hidden by binding[it]it hidden by binding magnas gratias Reverendissimae Amplitudini Tuae, cui et vicissim hidden by binding[im]im hidden by binding egregium aliquod monumentum istorum artificum se missurum altero nuntio dixit, et mihi primu hidden by binding[u]u hidden by bindingm omnem benevolentiam promisit. Multum is Ro hidden by binding[o]o hidden by bindingmae potest, et quoniam vicarium quoque summi pontificis agit, cum litterae novae F encrypted FF encrypted allatae fuerint, de quibus iam per hunc nuntium M encrypted MM encrypted ad me scripsit hidden by binding[sit]sit hidden by binding, omnibus modis curabo, ut in * encrypted ** encrypted iudex encrypted iudexiudex encrypted adiungi hidden by binding[i]i hidden by bindingtur. Quo quid fuerit conducibilius? Respondebit hidden by binding[it]it hidden by binding, cum Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras acceperit, quas dixit hidden by binding[it]it hidden by binding iam in itinere esse. Eo tempore et ego de illo pau hidden by binding[au]au hidden by bindingca(?) scribam.

Nuntium hunc ad illum non adduxi hidden by binding[xi]xi hidden by binding, veritus, ne per eum de hac Σ encrypted ΣΣ encrypted cum ω encrypted ωω encrypted familiaritate Π encrypted ΠΠ encrypted ceterique certiores fierent. Atqui Davidis hidden by binding[s]s hidden by binding pugnam cum Golia procuratori meo Gaspari Paga[...] hidden by binding[...][...] hidden by bindingno, cuius cotidiana opera utor, et immolationem Isaac reverendissimo domino Ennio titulo Sancti Angeli cardinali Verulano dare statui. Cui praesens a Ѧ encrypted ѦѦ encrypted , antequam hidden by binding[quam]quam hidden by binding hinc proficisceretur, diligenter sum commendatus hidden by binding[us]us hidden by binding. De quo non parva spes est, ut aliquando B encrypted BB encrypted succedat. Ѧ encrypted suc hidden by binding[c]c hidden by bindingcedat. Ѧsuccedat. Ѧ encrypted autem adeo diligit, ut eum non sine lacri hidden by binding[i]i hidden by bindingmis a se dimiserit. Si successionem illam encrypted successionem illamsuccessionem illam encrypted Deus concesserit, alius proculdubio erit Ѧ encrypted ѦѦ encrypted color eiusque hidden by binding[que]que hidden by binding omnium rerum status.

Imaginem vero Reverendissimae Amplitudinis Tuae hidden by binding[uae]uae hidden by binding solum mihi reservabo eamque etiam in gemmam sculpendam curabo ad eum modum, quo signa solent hidden by binding[nt]nt hidden by binding, demptis tantum coloribus, quo in annulum cum gemma inclusa subinde in cera reddi possit. Non tamen ad meum usum, sed perfectam statim ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam mittam, quo si placuerit, plures BCz, 1599, p. 507 huiusce generis cum aliorum quoque imaginibus, quas vel fusas itidem, vel depictas Romam mittendas putaverit, ut hic fiant, per me curare queat.

Stemma suum mihi condonatum iam sculptum et annulo inclusum habeo, quo et usus sum in obsignandis superioribus novissimis litteris meis. Nihilominus et argenteum alterum, quod ad me Reverendissima Amplitudo Tua misit, gratissimum mihi fuit. Est enim profecto scite etiam sculptum et utriusque mihi erit commodus et necessarius usus. Quare pro hac tanta Reverendissimae Amplitudinis Tuae benevolentia atque his ipsis muneribus, quas potest, poteritque umquam mea tenuitas, ago gratias. Porro, cur nullum ex his argenteis figuratis orbibus vel dederim, vel dare constituerim H encrypted HH encrypted , ea est causa, ob quam me nec litteras Σ encrypted ΣΣ encrypted ei reddidisse, in posterioribus meis scripsi. Idque mihi cavendum arbitror, quamdiu Z encrypted ZZ encrypted Romae manserit, praesertim cum iuxta consilium meum illi quoque per F encrypted FF encrypted litteras tum R. encrypted R.R. encrypted , tum * encrypted ** encrypted mecum tractando committetur, quemadmodum per hunc nuntium M encrypted hunc nuntium Mhunc nuntium M encrypted ad me scripsit. Si quid autem aliter Reverendissimae Amplitudini Tuae videbitur, scire cupio.

Breviarium et libellum de episcopo etsi iam dudum miserim, tamen quoniam nondum ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam venerant, veritus, ne interciderint, alterum breviarium huic nuntio ferendum dedi. Cui adiunxi Novum Testamentum veteris translationis ex postrema pulchrerrima editione cum satis commodis et eruditis annotationibus. Ad haec praxin criminalem iuriscanonici. Quam etsi iam semel quoque ante miserim cum aliis nonnullis libellis inclusis in capsulam peristromatam or peristromatumperistromatamperistromatam or peristromatum reverendissimi domini Plocensis, tamen quoniam timeo, ne itidem tardius reddatur, prior illa, quae minutioribus characteribus, sicque non perinde commodis, Reverendissimae Amplitudinis Tuae caligantibus oculis edita BCz, 1599, p. 508 est, iterum eandem mittendam putavi, in spem ve hidden by binding[ve]ve hidden by bindingniens, quod non argumento tantum, sed etiam ipso charac hidden by binding[ac]ac hidden by bindingtere Reverendissimae Amplitudini Tuae valde placebit, quamvis hidden by binding[s]s hidden by binding iam aliquamdiu in alterius cuiusdam fuerit usu hidden by binding[u]u hidden by binding. Nanam or NavamNanamNanam or Navam enim huiusmodi editionis non reperi. Eo accessit et libellus regularum cancellariae. Quarum iam aliquoties in meis litteris mentionem feci et postea quoque facturus sum. Ut igitur Reverendissima Amplitudo Tua cognoscat, cuiusmodi sint, eas nunc ad se mittendas iudicavi. Novi Testamenti character tenuis est, maxime vero annotationum. Quare si Reverendissimae Amplitudinis Tuae oculis non servierit, quaeso illum hidden by binding[m]m hidden by binding suo oeconomo, domino Ioanni Langhannio, donare ve hidden by binding[e]e hidden by bindinglit. Cui ea de re scripsi.

Mitto praeterea procuratorium ad accipiendam possessionem decanatus et canonicatus atque praebendae Reverendissimae Amplitudinis Tuae collegiatae ecclesiae in Gutstat hidden by binding[at]at hidden by binding, quemadmodum fieri voluit, quod et generalius con hidden by binding[n]n hidden by bindingscribendum curavi, extensum ad quaecumque alia etiam hidden by binding[am]am hidden by binding sacerdotia. Pro his iam, utut possum, immortales Reverendissimae Amplitudini Tuae ago gratias. Sunt enim nequaquam contemnenda et mihi pror ms. s(!) rr ms. s(!) sus gratissima. Multa enim de hac collegiata ecclesiae ex hoc nuntio didici, qui ni hidden by binding[i]i hidden by bindinghil non novit referre. Is sane talis est, qualem Reverendissima Amplitudo Tua scribit, nempe minus technites. Ego omni hidden by binding[ni]ni hidden by binding mea diligentia et per subornatos etiam homines indagare non potui, soliusne voti causa Romam iverit, an potius a proscripti fautoribus missus esset.

Multa quidem ipse coram multis, nedum me hidden by binding[e]e hidden by binding solum, de proscripti turpissime apud ecclesiam cum scor hidden by binding[or]or hidden by bindingto suo exacta vita pro paper damaged[ro]ro paper damagedfessus est. Quae si testimonia hidden by binding[ia]ia hidden by binding comprobar paper damaged[r]r paper damagedentur, reum proscriptum peragerent citra hidden by binding[a]a hidden by binding ullam disputationem. Cum et hoc addidit, quod ab hidden by binding[b]b hidden by binding eo tempore, quo apud ecclesiam ipse nuntius vixit et hidden by binding[t]t hidden by binding proscripto atque decano Nidderhoff famulatus est BCz, 1599, p. 509 ipsumque proscriptum novit, quod esse, dicit, amplius decem annorum tempus, numquam viderit eundem proscriptum sacrificantem aut ad sacram accedentem sinaxim. Deliberaram igitur cum meis procuratoribus in testem hunc latorem producere. Sed cum nec ab aliorum quorundam apud ecclesiam maledictis temperaret, et a Reverendissima Amplitudine Tua esset carcere aliquamdiu afflictus, nec satis adhuc comperissem anne certis de causis ab adversariis ita loqui instructus esset, satius postea nobis visum est citra iudicialem interrogationem illum dimittere, ne forte in testem productus, mutatis verbis, ut est versipellis, nostram potius causam, quam adversarii, deteriorem faceret.

Et haec altera fuit causa, cur illum in nonum usque diem penes me in hospitio tenuerim victumque ei gratuito praebuerim. Altera erat, quod interim recentiores illas litteras Reverendissimae Amplitudinis Tuae, de quibus scribit superventuras, speraverim, quo ad eas simul mox respondissem. Maxime vero propter negotium domini R encrypted RR encrypted , in quem iam translatio encrypted encrypted facta est, et in hanc rem supplicatio expedita, ita ut supersit tantum citationis encrypted citationiscitationis encrypted expeditio contra X encrypted contra Xcontra X encrypted , quae in duorum dierum spatio expediri poterit, nondum tamen expediendam putavi, cum non nisi publice queat, donec cognovero, quem successum brachii s(aecularis) executio habuerit, ac quomodo sese in eo + encrypted ++ encrypted cum ceteris gesserit. Hoc enim promittit Reverendissima Amplitudo Tua se mihi celeriter scripturam. Si tardaverit, ego nihilominus omnia huius rei ad se mittam, ne quid morae amplius interponatur.

De centum ducatis mihi sine illis triginta a Fuggaris solutis, qui Fridwalt missi erant, ante iam non semel scripsi et de ** encrypted **** encrypted atque * encrypted ** encrypted , quarum or quorumquarumquarum or quorum adhuc idem est omnino status, quem in posterioribus meis pridie BCz, 1599, p. 510 Dominicae Palmarum descripsi superinscribeddescripsidescripsi superinscribed, nisi quod Π encrypted ΠΠ encrypted dominum Loca encrypted LocaLoca encrypted iam in iudicium vocaverat encrypted iudicium vocaveratiudicium vocaverat encrypted ob id, ne cum adhuc in * encrypted ** encrypted non hidden by binding[on]on hidden by bindingdum pronuntiatum sit, sed propter defensorum suorum inter hidden by binding[r]r hidden by bindingcessionem in sententiae termina inchoata pendeat, se victum palam fateatur. Atqui utinam mo hidden by binding[o]o hidden by bindingdo celeriter adsint novae F encrypted FF encrypted litterae, facile spero iudicium iterum impellemus, quo, lata tandem secundum P encrypted PP encrypted sententia, cunctis simul aliis omnium litibus ** encrypted **** encrypted pendentibus optatus finis imponatur. Domino M encrypted MM encrypted iterum scribo ilius respodens, privatim et L I encrypted L or ILL or I L I encrypted . Quibus et dominus Loca encrypted LocaLoca encrypted scribit, itemque Reverendissimae Amplitudini Tuae. Cui et Ѧ encrypted ѦѦ encrypted , verum brevissime, propterea quod iam iam erat impensurus equos, tenui admodum a B et cardinalibus viatico encrypted B et cardinalibus viaticoB et cardinalibus viatico encrypted adiutus, quemadmodum postea ipse latius ex itinere scribet. Difficile est, quanto me dolore affecerit eius discessus, cum praeter ipsum tam commodus et sincerus ami hidden by binding[mi]mi hidden by bindingcus Romae nullus mihi reliquus manserit. Perferendum tamen erat, quod Deo placuit.

Paucis diebus anteque(!) instead of antequamanteque(!)anteque(!) instead of antequam hinc profectus est, acceperat a duce Prussiae Σ encrypted duce Prussiae Σduce Prussiae Σ encrypted vicino subdolas et fucatissimas litteras. Cardinalis Bembus cupiens eius opera confirmatorium diploma impiae scholae, quam ex sacrilegiis aedificat, a sede apostolica obtinere, missis in eius expeditionem trecentis ducatis encrypted lit hidden by binding[it]it hidden by bindingteras. Cardinalis Bembus cupiens eius opera confirmatorium diploma impiae scholae, quam ex sacrilegiis <a>edi hidden by binding[i]i hidden by bindingficat, a sede apostolica obtinere, missis in eius expeditio hidden by binding[o]o hidden by bindingnem trecentis ducatislitteras. Cardinalis Bembus cupiens eius opera confirmatorium diploma impiae scholae, quam ex sacrilegiis aedificat, a sede apostolica obtinere, missis in eius expeditionem trecentis ducatis encrypted . Et paratus erat is cardinalis encrypted is cardinalis hidden by binding[s]s hidden by bindingis cardinalis encrypted de eo statim cum B encrypted BB encrypted agere expeditumque suo cum responso ad ducem encrypted expeditumque suo cum res hidden by binding[s]s hidden by bindingponso ad ducemexpeditumque suo cum responso ad ducem encrypted mittere, nisi quodam divino instinc hidden by binding[c]c hidden by bindingtu prius Ѧ encrypted ѦѦ encrypted ad se vocasset recordatus, quod quodam tempore (id erat cum invitatoriarum litterarum encrypted litterarumlitterarum encrypted ad hanc scholam exemplar tipis excusum Σ Romam encrypted hanc scholam exemplar tipis excusum Σ Romamhanc scholam exemplar tipis excusum Σ Romam encrypted mise hidden by binding[e]e hidden by bindingrat) multa de eadem ista schola et ipso duce encrypted schola et ipso duceschola et ipso duce encrypted lo hidden by binding[o]o hidden by bindingcutus secum fuisset. Qui, veniens, cum iterum ei hidden by binding[i]i hidden by binding copiosius clariusque omnia explicasset, facile istius frafradulenter et in perniciem totius Prussiae petiti diplomatis encrypted istius frafra hidden by binding[fra]fra hidden by bindingdulenter et in perniciem totius Prussiae petiti diplomatis hidden by binding[tis]tis hidden by bindingistius frafradulenter et in perniciem totius Prussiae petiti diplomatis encrypted BCz, 1599, p. 511 concessionem impedivit encrypted concessionem impedivitconcessionem impedivit encrypted , ita ut ei idem cardinalis encrypted idem cardinalisidem cardinalis encrypted maximas etiam gratias ageret. De quo procul dubio plura ex itinere scribet Ѧ encrypted ѦѦ encrypted , et ego fortassis quoque postea, per nuntium minus suspectum.

Novi, quod hinc scribam, nescio. Praeter Ѧ encrypted ѦѦ encrypted complures alii adhuc cotidie hinc sese ad concilium conferunt serenissimi domini nostri mandato. Quo ante pauculos dies quartus quoque Sedis Apostolicae legatus, Reginaldus Polus Anglus, cardinalis, profectus est on the marginprofectus estprofectus est on the margin. Hispani et Galli adhuc in itinere esse feruntur. Quid sperandum, hucusque sane incertum. Sunt, qui arbitrantur, concilium hoc ioco quidem coeptum, sed tamen serio prosecutum iri. B encrypted BB encrypted in timore esse videtur, nam et auxit custodias, et vigilantiores esse iussit, et nepotem suum modernum Regni Poloniae protectorem encrypted Regni Poloniae protectoremRegni Poloniae protectorem encrypted per equos dispositos ad A encrypted AA encrypted misit. Aliud nihil est.

De perspiciliis fere oblitus sum scribere. Nasalium mitto paria quattuordecim, selecta a viro quodam, qui Reverendissimam Amplitudinem Tuam uno atque altero tantum anno superat. An placebunt, nescio. Meliora certe reperiri nunc Romae non poterant. Atqui ex eo genere perspiciliorum, quae manu ob oculos ponuntur, nulla prorsus hoc anno apud nos venalia inveniuntur. Cum enim ex Gallia afferri soleant, bella obstitere, quominus allata ... illegible...... illegible sint. Operae pretium igitur fuerit ea alibi quaerere et, si postea aliquando Romam quoque adferentur, coëmam.

Cetera de me aliisque nonnullis rebus Reverendissima Amplitudo Tua ex hoc latore intelliget, qui si re vera ab adversariis Romam missus non est, sed tantum religionis ergo huc venit, quemadmodum simulat, omniaque illi a me tradita salva pertulerit in Prussiam usque, erit utique benevotentia Reverendissimae Amplitudinis Tuae non indignus. Cui et utilis aliquando fuerit, si quae res celerem nuntium Romam desideraverit. Petiit a me ultra victum coronatum mutuo, quem illi dedi BCz, 1599, p. 512 ea lege, ut in Prussiam veniens omnino reddentur hidden by binding[tur]tur hidden by binding, si id voluerit Reverendissima Amplitudo Tua.

Quam cum omnibus n(ost)ris hidden by binding[is]is hidden by binding a Deo in optima valetudine, ac summae felicitatis hidden by binding[s]s hidden by binding flore perpetuo conservari exopto.

Romae, postridie Natalis Marci Evangelistae, anno 1545.

Reverendissimae Ampliudinis Tuae clientum nepotumque omnium infimus ac deditissimus hidden by binding[us]us hidden by binding Gaspar Hannovius hidden by binding[ius]ius hidden by binding

Postscript:

BCz, 1599, p. 505

Velim quidem etiam, Reverendissime Praesul, ut si ex argenteis illis fusilibus orbibus plures Reverendissima Amplitudo Tua habuerit hisque commode carere posset, aliquot adhuc per aliu<m> quendam nuntium mitteret ad me Romam ad demerendum illis et alios nonnullos homines, qui utiles et necessarii mihi fuerint. Est enim res elegans et honesta, nec magni admodum pretii. Exiturus erat heri a nobis hic tabellarius, sed quoniam Dominica erat dies, non poterant parari et confici omnia. Nec satis felix esse fere solet iter, quod eo die inchoatur et carpitur.

Iterum iterumque prosperrime valeat Reverendissima Amplitudo Tua.

Romae, 27 Aprilis 1545.