» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #2810

Piotr KMITA Sobieński do Ioannes DANTISCUS
Cracow, 1545-03-27
            odebrano Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1545-04-06

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, ręką pisarza, podpis własnoręczny, BCz, 1599, s. 579-582

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

Reverendissime Domine, domine amice longe mihi carissime ac honorandissime.

Salutem unaque omnium fortunarum felicem successum Vestrae Reverendissimae Paternitati precor ab animo.

Nihil miror Vestram Reverendissimam Paternitatem tanto studio melius in vicinia gerendarum rerum teneri, cum enim multa se serenissimo nostro Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of AustriaprincipiSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria Poland (Kingdom of Poland, Polonia)reique publicaePoland (Kingdom of Poland, Polonia) omnium nostrum debere ingenue agnoscit, tum vero illa multifaria indignitas, quae oculis et auribus Vestrae Reverendissimae Paternitati frequentius quam nobis inseritur, dolorem illi singularem incutit et, ut iam tandem corrigeretur, desiderium magnum excitat. Ne autem id taedium solam se decoquere existimet, sciat Vestra Reverendissima Paternitas nos eiusce etiam rei cura, ut oportet, magna fluctuare.

Nihilominus tamen quia Diet of Poland comitiaDiet of Poland nescio quo fato (quod autem avaritia ac fastu nonnullarum partium scio) citra etiam ullam rationem tuendorum finium Poland (Kingdom of Poland, Polonia)RegniPoland (Kingdom of Poland, Polonia) constitutam dissipata sunt, hoc die usque ratio tractandi illius vicini a nobis agitari inirique coepit. Quominus enim id in Diet of Poland comitiisDiet of Poland constitueretur cum valetudo adversa Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austriaregiae maiestatisSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria, quae sola propemodum tantae insolentiae fenestras aperit, tum vero multae contentiones ac verius aestus multiformes, uti solet fieri, sine nauclero prohibuere.

Ut autem uno saltu duo venarentur apri, nunc primum etiam Gedanensium causa cognosci coepit. Ad quam non minus tortuosum mandatum quam patronos partibus suis favorabiles admoverunt. Et tamen, ut tempore defervesceret ad feriam tertiam post festos dies Paschae, illam extrahi differrique curarunt. Faxit itaque Deus optimus maximus, ut ita utrorumque ingenia et molimina dispiceremus de eisque statueremus, ne per licentiam ad quidvis iam sumant sibi potestatem et ne studio privatae rei impediant pu..., hisce praesertim temporibus, quibus sola concordia et omnium pa[x] summo consensu coniunctioneque contra vim nobis imminentem m... atque adeo tecti esse debebamus.

Quia tamen plerumque male eius... negotia creduntur chartis, alia ipsi domino Stanisław Kostka (*1487 – †1555), as a leader of the so-called nobles' party active in Royal Prussia since 1536, Kostka stood in opposition to most of the members of the Council of Royal Prussia, who wanted to maintain the autonomy of the province and a "balance of power" in terms of governance. The tension between the Prussian Subtreasurer and the Council had been increasing since the Diet in Graudenz (Grudziądz) in 1533. Kostka, connected with the royal court since his youth, was sent to Graudenz as the King's deputy and, contrary to custom, decided to take part in the proceedings. In response to such a step, the Council members stopped the meeting. Kostka accused them of hostility towards the Poles and intervened on this matter at the court. In the absence of the then Bishop of Ermland (Mauritius Ferber) it was Dantiscus who chaired the Graudenz Diet. The incident badly harmed his future relationships with Kostka; 1531-1555 Treasurer of the Prussian lands and Treasurer of Marienburg (Malbork); 1544-1545 Castellan of Elbing (Elbląg), 1545-1546 Castellan of Kulm (Chełmno); 1546-1549 Vice-Voivode of Kulm; 1546-1551 Voivode of Pomerania; 1551-1555 Voivode of Kulm (PSB 14, p. 356; Urzędnicy 5/2, p. 216; MAŁŁEK 1976, p. 119-123)castellano Elbingen[si]Stanisław Kostka (*1487 – †1555), as a leader of the so-called nobles' party active in Royal Prussia since 1536, Kostka stood in opposition to most of the members of the Council of Royal Prussia, who wanted to maintain the autonomy of the province and a "balance of power" in terms of governance. The tension between the Prussian Subtreasurer and the Council had been increasing since the Diet in Graudenz (Grudziądz) in 1533. Kostka, connected with the royal court since his youth, was sent to Graudenz as the King's deputy and, contrary to custom, decided to take part in the proceedings. In response to such a step, the Council members stopped the meeting. Kostka accused them of hostility towards the Poles and intervened on this matter at the court. In the absence of the then Bishop of Ermland (Mauritius Ferber) it was Dantiscus who chaired the Graudenz Diet. The incident badly harmed his future relationships with Kostka; 1531-1555 Treasurer of the Prussian lands and Treasurer of Marienburg (Malbork); 1544-1545 Castellan of Elbing (Elbląg), 1545-1546 Castellan of Kulm (Chełmno); 1546-1549 Vice-Voivode of Kulm; 1546-1551 Voivode of Pomerania; 1551-1555 Voivode of Kulm (PSB 14, p. 356; Urzędnicy 5/2, p. 216; MAŁŁEK 1976, p. 119-123) communicavi, alia item Vestrae Reverendissimae Paternitati conicienda pro illius pr[uden]tia ex praecedentibus reliqui. Nam ut praesentem Vestram Reverendissimam Paternitatem his de rebus alloqui cito possem, magis mihi optare quam sperar[e] licet. Quare quod in Vestra Reverendissima Paternitate sitt est, rogo eam sollicitu[dinem] tam de politice quam de fidei avitae integritate istic ser[vanda] pro sua virili non deponat, sed porro mihi inter alios etiam significare velit saepe, qua harmonia utrique procedent deinc[eps]. Ne si malum dormitantibus cunctis altius etiam radices aga[t et] perniciosius fiat. Ipsa vero me solito redamet, namque ego r... cupido animo cum ea suscepi amicitiam, ita illius non minu[s] constans sum quam sincerus servator.

Ut itaque Vestram Reverendissimam [Paternitatem] Christus Iesus incolumem servet diutissime, cupio ex animo.