List #2787
Marco de la TORRE do Ioannes DANTISCUSCracow, 1545-01-26
Regest polski:
Marco de la Torre usprawiedliwia się, że stan zdrowia nie pozwala mu obszerniej odpowiedzieć na otrzymany list i w pełni wyrazić swoje myśli. Najchętniej uczyniłby to w bezpośredniej rozmowie. Przed trzema dniami gwałtowny atak kataru omal nie pozbawił go życia, które nadal pozostaje zagrożone.
Uprzednio przesłane Dantyszkowi proszki były jedynie skromnym wyrazem wdzięczności za doznane dobrodziejstwa; Marco de la Torre ma nadzieję przesłać wkrótce świeższe i lepszej jakości.
Jeszcze raz dziękuje za muszkat - tym bardziej, że spożywa obecnie więcej lekarstw, niż zwykłych potraw.
Przed dwoma dniami rozmawiał w swojej komnacie z królową [Boną] o bezbożnych nowinkarzach oraz o napływie godnych potępienia ksiąg na Litwę. Królowa była oburzona. Co gorsza, herezjarcha i jego poplecznicy podobno zdobyli poparcie niektórych książąt dla swojej działalności kaznodziejskiej w Wilnie. Nie ma tam niestety nikogo, kto potrafiłby stawić czoła ich pokrętnym sofistycznym wywodom. Marco de la Torre wezwał listownie [młodego] króla [Zygmunta II Augusta], aby trwał przy religii ojca i matki i wygnał odszczepieńców ze swego księstwa [Wielkiego Księstwa Litewskiego].
Pozostawia innym korespondentom Dantyszka zawiadomienie go o wydarzeniach w Krakowie. Informuje tylko o pogłoskach, jakoby cesarzowi brakowało pieniędzy na działania wojenne, więc w najbliższym roku nie będzie ich prowadził, co na tyle wzmocni wroga Chrześcijan [Turcję], że zajmie Węgry i Wiedeń i bezpośrednio zagrozi Niemcom. Marco de la Torre obawia się, że może to być zaplanowana kara boża za bezczeszczenie relikwii, plądrowanie świątyń i inne świętokradztwa.
| odebrano Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1545-02-16 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
| ||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
AAWO, AB, D.6, f. [1v] missed in numbering after f. 67
Reverendissimo in Christo Patri, Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi, domino et amico observandissimo
AAWO, AB, D.6, f. 67rReverendissime in Christo Pater et Domine, domine observandissime.
Post animi mei singularem devotionem et perpetuam felicitatem etc.
Quia longe plura intellectus intelligit, quam vox exprimere et manus scribere possit, ideo, ut de meis conceptibus facilius Paternitatem Vestram Reverendissimam participem reddere possem, viva voce et oretenus cum Vestra Reverendissima Paternitate de emergentibus conferre optarem, praesertim quod aegritudo mea catharralis ita impetuose me invasit, ut vix naturae debitum nudius quartus non solverim. Neque etiam nunc a periculo prorsus me reperio, sed adhuc impetuosis fluctibus et furiosis ventis in alto agitor mari. Quid autem futurum sit, novit ille, qui per absentiam, potentiam et praesentiam rebus omnibus adest.
Non mirabitur ergo Vestra Reverendissima Paternitas, si suis humanissimis litteris non satisfecero. Etenim qui vult, si ad velle sequi debeat effectus, necessum est, ut possit. Boni ergo consulat Vestra Reverendissima Paternitas, quaeso, si in rescribendo parcus ero.
Primum enim, quo ad pulveres: tantum abest, quod Vestra Reverendissima Paternitas mihi actura sit gratias, cum loco magni beneficii acceperim hanc occasionem mihi oblatam, quod utique aliqua in re eidem gratificari valuissem, quamquam res se offerat ita vilis, quae neque memoria Paternitatis Vestrae Reverendissimae digna possit censeri. Est tamen animus adhuc alios mittendi pulveres recentiores et forte melius praeparatos.
De muschato autem magnas habeo gratias Paternitati Vestrae Reverendissimae, quod instituerit tempore veris me eo consolatum reddere, nam ad praesens certe magis apotheca orig. apotecha⌈apothecaapotheca orig. apotecha⌉ quam coquina vivo, cum meus stomachus admodum sit deiectus et disgratiatus orig. disgrasiatus⌈disgratiatusdisgratiatus orig. disgrasiatus⌉.
De impiis novatoribus cum serenissima reginali maiestate nudius tertius abunde in meo cubiculo sum commentatus. Nec defuit inter loquendum mentio exsecrandorum libellorum transmissorum in Lythuaniam, quod sua serenissima maiestas cum stomacho audivit. Sed deterius est, quod intelleximus et hic passim spargitur rumor, haeresiarcham illum cum suis assertoribus Wylnae futurum concitantibus quibusdam ducibus eiusdem farinae. Quod si rumor veritati cohaerebit, procul dubio catholica religio magno exponetur dis
AAWO, AB, D.6, f. 67vcrimini, praesertim cum nullus in illa patria exstet, qui cavillis et sophisticis eorum argumentationibus ac distortis sacrae scripturae locis et expositionibus occurrere possit aut valeat. Ego tamen, pro mea devotione in catholicam et sanctam fidem, ad serenissimum regem litteras dedi, quibus suam maiestatem sum hortatus, velit paterno et materno instituto religioso inniti et sacrilegos hos ac seditiosos homines ex suo ducatu exterminare. Utinam litterae meae effectum optatum sortiantur.
De iis autem, quae hic aguntur, aliis scribendi relinquo locum. De rebus vero bellicis aiunt imperatorem nostrum hoc anno feriaturum, quoniam deest nervus belli. Nam ita exhausta sunt haec culmina Christianorum, ut parum absit, quin se ad hospitale recipiant. Ita enim sunt sapientes, quod eorum extenuatione hostem Christiani nominis validiorem reddiderunt in tantum, ut si hoc anno, quemadmodum fama vagatur, venerit in Ungariam, verendum est, ne occupata Wienna Germaniae terrorem incutiat. Sed utinam Deus Optimus Maximus hoc dirum omen avertat. Verum metuo, ne haec sit voluntas Domini in vindictam iniuriarum illatarum tropheis Salvatoris et Sanctorum ac expilationis ecclesiarum ac eiectionis aliorumque sescentorum sacrilegiorum, quorum summam scribere longum esset. Haec enim rara et inconsueta, Reverendissime Domine, sine numine divum non eveniunt.
Quam cupio valere ex mentis sententia diutissime.
Cracoviae, 26 Ianuarii 1545.
Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae obsequentissimus frater Marcus a Turri Venetus, ordinis fratrum minorum conventualium commissarius generalis, serenissimae reginalis maiestatis confessor etc.