List #425
Alfonso de VALDÉS do Ioannes DANTISCUSToledo, 1529-02-14
Regest polski:
Valdés cieszy się z listu Dantyszka. Pisze o swoim uwielbieniu dla niego. Wyraża obawę, że Lalemand wymknie się karom, gdyż działają na jego korzyść podobni mu wpływowi nikczemnicy, na szczęście jednak cesarz [Karol V] postanowił, że nie będzie on więcej dopuszczany na dwór. Teksty Dantyszka [epicedium i epitafium] na temat Lalemanda spodobały się ogromnie kanclerzowi [Mercurino Gattinarze] i przyjaciołom. Valdés czeka niecierpliwie na pozostałe obiecane teksty. Martwi się, że nie może przesłać Dantyszkowi do zaopiniowania kopii swojego dialogu o zdobyciu Rzymu ani tekstu dotyczącego pojedynku (ratio singularis certaminis), ponieważ Ioannes [Juan Saganta?] jest cieżko chory, drugi skryba [Gonzalo Peréz?] zaś — zajęty w kancelarii. Przypuszcza jednak, że teksty te nieprędko ukażą się drukiem. Uważa uwięzienie Lalemanda oraz gwałtowną śmierć nuncjusza papieskiego [Baldassare Castiglione] za karę bożą za krytykę dialogu. Historyjka o biskupie Osmy (Oxomensis) [Juan García de Loaysa y Mendoza] rozbawiła Valdésa i przyjaciół, uznaje ją za godną umieszczenia w Pasquillusie.
Kanclerz ucieszył się ogromnie z listu Dantyszka, zgodził się na wszystkie jego poprawki do przywileju [tj. dokumentu nadania tytułu eques auratus]. Dantyszek jest u niego w wielkich łaskach. Valdés przesyła Dantyszkowi przywilej i list do króla [tj. nową wersję pisma, zwalniającego Dantyszka ze służby na dworze cesarskim]. Valdés odpowiada na pytanie Dantyszka o Alfonsa de Virues — jest z nim w przyjaźni, bardzo ceni sobie jego zalety, a wady wybacza. Opowiadał już wcześniej Dantyszkowi, że pośredniczył w załagodzeniu sporu miedzy Viruesem a Erazmem [z Rotterdamu]. Pogłoska o planowanym wyjeździe cesarza do Granady jest fałszywa — ma on wyjechać z Toledo 1 marca do Monserrat, tam spędzi Wielkanoc i na początku maja popłynie do Italii.
Valdés komentuje historyjkę o ciężarnym mnichu — hermafrodycie. Podczas pisania tego listu zaskoczył go Perrenot, przeczytał list Dantyszka i wspólnie śmiali się sardonicznie. Perrenot przekazuje Dantyszkowi pozdrowienia, mimo że nie został przez Dantyszka wspomniany. Pozdrawiają go również kuzyni kanclerza:Bartholomaeus, Hieronymus a Ranzo, Georgius, który właśnie przybył z Italii, i Iacobus a Gattinaria, oraz oficjał genewski (officialis Gebenensis) [Eustace Chapuys] i A(ntonius) Longus. Marliano zgodnie z obietnicą napisze, a Suarez pozdrawia tylekroć, ile jest kłamstw u Marka Aureliusza. Valdés przekazuje pozdrowienia dla Izabeli [Delgada] i dzieci [Juany Dantisca i Juana Dantisco].
| odebrano Valladolid, [1529]-02-18 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Clarissimo viro, Domino Ioanni Dantisco serenissimi regis Poloniae oratori etc.
Salutem plurimam.
Non est, cur neque ego apud te, neque tu vicissim apud me pluribus verbis utamur, cum nota explorataque utrique nostrum sit mutua inter nos benevolentia vel potius mea in te pietas, quam si<c> ut animo concepi, ita et verbis exprimere aut operibus comprobare daretur, sat, scio, diceres spe tua te aut opinione minime frustratum esse. Quam mihi fuerint tuae litterae gratissimae, quid opus est dicere, cum tibi compertum sit, quo affectu tua omnia ego exosculer suscipiamque.
De Lalemanto nihil est, quod ulterius ad te scribam. O, quam alte exclamares, si, quae hic passim videmus, tuque cerneres. Habet pestis illa, qui illi patrocinari audeant quosque illum defendere non pudeat, et tamen sese hi nobis ut semideos venditant. Sed quid facias? Ita maiores nostri vixerunt, ita nobis vivendum est. Hanc orbis miseriam caecitatemque ferre coacti sunt, ea nobis, velimus nolimus, toleranda est. Non dubito patronos eiusdem farinae esse, sed quia eiusdem farinae sunt neque illi neque ulli mortalium bene volunt, nisi sibi ipsis, neque patrocinant Lalemanto, sed propria scelera in Lalemanti causa tuentur. Hominem evasurum arbitror, non tamen in aulam caesaris deinceps admittetur, etiamsi evaserit, id enim caesaris decretum est. Quod in eum scripsisti, fuit certe et cancellario et amicis omnibus gratissimum, est enim et lepidum et argutum et tali viro dignum. Cetera, quae polliceris, avidissime exspecto. Gravissimus mei Ioannis morbus effecit, ut neque dialogum de capta urbe, neque rationem singularis certaminis ad te mittere possim, nam alium amanuensem suis duellis occupavit cancellarius. Dolet me, quod tuum iudicium ea in re habere nequeo, sed nihil fortassis horum exibit, quousque iterum venias ad nos. Vides, quam aequissimus fuerit Optimus Deus, mei dialogi vindex, qui Lalemantum in carcerem trusit et nuntium pontificis repentina morte rapuit, ut ne rebus quidem suis disponere quiverit. Haec sunt Dei iudicia, sic solent poenas dare, qui peccantes in Spiritum Sanctum contradicunt veritati.
Fabula Oxomensis nos plurimum exhilaravit, sed ea ego a Pasquillo exspecto. Vix crederes, quam fuerint cancellario tuae litterae iucundissimae, qui cum ad te rescribat, nolo ego de illius in te animo plura commemorare. Quae in tuo privilegio addi voluisti, libentissime admisit. Si quid praeterea desiderabis, scribito. Nullus est, qui facilius quidvis a nobis impetret, quam tu, idque tuo merito. Mittimus itaque privilegium, mittimus et litteras caesaris ad regem tuum, neque antea mitti potuerunt. Alfonsus ille Viruesius , quem te audire dicis contionantem, est mihi amicissimus, et, si recte memini, saepius de eo sermonem tecum habui. Scripsit enim olim nescio quas nugas ad Erasmum, quibus homunculum concitavit, mea tamen opera reditum est in gratiam. Multa sunt, quae in homine merito placent, sed et alia, quae iure displicent. Quod dat, accipimus, cetera devoramus, ita vivendum est.
Hic quoque rumor erat, caesarem iturum Granatam, falso tamen, nam die primo Martii hinc discedet apud Montem Serratum celebraturus Pascha, indeque sub initium Maii navim ascensurus et Italiam versus (si Deus concesserit) navigaturus. Ita decretum est.
De monacho praegnante nihil aliud scio, quam illum hermaphroditum esse iamque septimo mense foetum gestare. Ego certe non tantum admiror factum, sed qui fieri potuit, ut inter tot distensos monachos concipere potuerit, aut cur eadem opera non concipiunt meretrices. Neque enim credendum est in tali officina segniorem operam illum aut, si mavis, illam navasse. Cum haec scriberem, deprehendit me dominus Perrenotus. Legit tuas litteras, risimus Sardonium (ut aiunt) risum. Iussit, ut eius nomine plurimam tibi salutem dicerem, tametsi de eo nulla sit tuis in litteris mentio. Idem petiit dominus Bartholomaeus et quidem officiose admodum, est enim totus tuus cum toto amicorum collegio. Hieronymus a Ranzo, Georgius, qui nuper venit ex Italia, et Iacobus a Gattinaria cancellarii nepotes, officialis Gebennensis, Antonius Longus te plurimum salvere iubent. Marlianus, uti pollicitus est, scribet, noster Suarez te toties salvere vult, quot mendacia sunt in “Marco Aurelio”.
Isidi cum prole meis verbis salutem dices.
Vale.
Toleti, XIIII Februarii 1529.
Tuus Valdesius