» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #389

Ioannes DANTISCUS to Bona Sforza
Burgos, 1528-01-10


Manuscript sources:
1office copy in Latin, in secretary's hand, BCz, 242, p. 153-156
2copy in Latin, 18th-century, BNF, Lat.11095, p. 55-57
3copy in Latin, 18th-century, BK, 232, p. 80-83
4copy in Latin, 18th-century, B. Ossol., 151/II, f. 93r-94v
5copy in Latin, 18th-century, BCz, 41 (TN), No. 10, p. 35-41

Auxiliary sources:
1register in Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8241 (TK 3), a.1528, f. 3-4

Prints:
1AT 10 No. 47, p. 43-45 (in extenso)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

Serenissima Reginalis Maiestas et Domina, Domina mea clementissima.

Humillimam fidelis meae perpetuae servitutis commendationem.

Superio[ri] die 15 Novembris praeteriti scripsi Maiestati Vestrae Serenissimae respondens triplicatis et novissimis litteris Maiestatis Vestrae Serenissimae Cracoviae 28 Augus[ti] datis, unde, quae tum se offerebant, liquido intellexit. Interea mihi sunt redditae domini Scipionis de Summa litterae 5 Calendas Octobris Neapoli, in quibus mihi significavit, post mortem viceregis innovationes priorum commissionum super castro Barensi esse necessarias.

Qua de re subinde operam dedi, ut istiusmodi litterae pro domino Cola Maria a caesare iterum approbarentur et ad dominum Hugonem de Moncada, Regni Neapolitani administratorem, inscriberentur misique unas 2-a Decembris praeteriti cum litteris domini Sigismundi Loffredi Neapolim, alias vero, quas Granatae expediveram et ad Maiestatem Vestram Serenissimam transmisi, hucusque ut renovarentur vix obtinere potui. Hodie primum vidi illarum exemplar debentque pro die Veneris futuro a caesare subscribi.

Ingerebantur nescio quae iterum difficultates, sine his litteris commissiones pro Cola Maria de Summa vigorem non haberent, quandoquidem ad eas se referunt: utpote quod castellanus praeficiendus ad nihil aliud teneatur, quam ut iuret, sicut in sublatione sequestri expressum est, quod si cognitum foret hunc statum Maiestati Vestrae non pertinere, ut castrum cederet illi, cui status esset adiudicatus, et quod castrum hoc non daret in manus hostium caesaris. Sine his condicionibus expediti[o] haec fieri non potuit et difficulter, ut renovarentur, effeci. Memini superiori anno Maiestatem Vestram Serenissimam de his non fuisse contentam et ego semper in hoc laboravi, ut castrum libere in potestatem Maiestatis Vestrae Serenissimae deveniret, quod clare ex meis supplicationibus patebat. Atqui aliud hactenus obtinere non potui, duraturaeque sunt hae condiciones, ut reor, tam diu, donec diffamatorium contra impetitores veniat aliquando in praescriptionem; fuissetque non inutile, quod sub his turbinibus, quibus adhuc dux Franciscus Sfortia est in caesaris indignatione, collaterali consilio in{s}timatum fuisset et publicatum. Timendum est siquidem, si pax fuerit, quod etiam dux Franciscus rursus in gratiam cum caesare redire posset, unde fortassis novae possent oriri difficultates, id tamen iudicio melius et acutius intelligentium permitto. Pro hac vice aliud haberi non potuit.

Dominus magnus cancellarius post mortem viceregis noluit urgere vehementius, ne videretur ratione antiquae simultatis id egisse, consuluitque mihi, ut cum ista nunc expeditione (ut illius verbis utar) contentarer. Ideo, quod fieri non potuit, accepi, modo aliquando castrum hoc ex manibus Alarconis eripiatur. Cum hoc, qui nunc praeficitur, erunt fortassis faciliores tractatus, ut ex fratre illius uterino Loffredo intellexi, quandoquidem apud omnes passim Hispani male audiunt et ipse non est omnimode, quemadmodum multi alii in hac curia, contentus.

In his festis idem dominus Sigismundus Loffredus, ut etiam alias solebat, fuit aliquoties apud me in prandio, unde inter multa alia seorsum mecum collocutus est et desiderium suum mihi exposuit, quomodo libenter hinc velit redire Neapolim et quod caesarem desuper aliquoties conveniret, quod illi abitionem permiserit, suo tamen tempore. Quapropter me rogabat plurimum, ut ad Maiestatem Vestram Serenissimam intercederem, cum iam sic domum aliquando rediret ibidemque propter negotia publica, quae sibi possent imponi, nollet agere, ut illi a Maiestate Vestra Serenissima daretur facultas, ut in aliqua urbe Maiestatis Vestrae Serenissimae, suis tamen impensis, posset commorari, saltem ut illi esset quaedam praerogativa a Maiestate Vestra Serenissima, qua a subditis in aliqua haberetur aestimatione, utque sub gratia Maiestatis Vestrae Serenissimae aliquantulum emineret atque observaretur, dixitque se id a multis regni baronibus obtinere posse, sed ne illis videretur addictus, malle seorsum se in dicione Maiestatis Vestrae Serenissimae vivere. Cumque in hoc commodis Maiestatis Vestrae Serenissimae nihil videtur decedere, dignetur mihi cumprimis mentem suam desuper significare, quo illum ad negotia Maiestatis Vestrae Serenissimae reddere possim propensiorem, nam cum vult, non parum hic potest.

Quod spectat negotium adohae, adhuc nihil efficere potui temptavique omnibus modis, ut ab hoc onere Maiestas Vestra Serenissima posset reddi immunis, sed hucusque lavi laterem. Imperatrix se imposuerat apud maiestatem caesarem satis serio, at nihil aliud impetravit, quam quod consiliarii Aragoniae viderent, si hoc militare servitium seu adoha de iure relaxari posset, nec ne. Id etiam prius per commissionem caesaris ad collaterale consilium obtinueram misique desuper Maiestati Vestrae Serenissimae litteras, sed adhuc, ut video, de iure nihil actum est. Dominus magnus cancellarius mihi nuper praesente Sigismundo Loffredo {mihi} nomine caesaris respondit, quod pro nunc ea in re de gratia nihil fieri potest essentque multi in Regno Neapolitano, qui cum multa auri et sanguinis sui profusione per haec tempora maiestati caesareae servivissent et non forent ab hac solutione exempti, a qua nemo in regno esset immunis et quod, si haec praerogativa Maiestati Vestrae Serenissimae daretur, concurrerent multi alii, quibus hoc caesar non bene posset negare. Si vero Maiestas Vestra Serenissima gratiam hanc et exemptionem ab illustrissima olim domina matre sua haberet claram, ut privilegium seu litterae desuper ostenderentur, sine quibus talis gratia non potest concedi. Quod autem talis solutio non fuerit a matre Maiestatis Vestrae Serenissimae exacta, factum esse ex conniventia regum et exactorum ob certas fortassis causas, quibus ad praesens deficientibus, effectus etiam ipse deficeret.

Ex hoc responso Maiestas Vestra Serenissima liquido intelliget, in quo adhuc res haeret. Scripsi itaque superiori die domino Scipioni de Summa, si quid solidi iuris, aut aliquam evidentiam ea in re haberet, ad me cum primis transmitteret. De gratia parum spei reliquum est, cum et imperatrix ipsa, quae, ut certo compertum habeo, in negotium nihil fere auctoritatis apud caesarem habere solet, sua intercessione nihil efficere potuerit. Non tamen adhuc omittam, si quid mihi certi a domino Scipione ad id mittetur aut si quid in discessu meo, cum me Maiestas Vestra Serenissima revocare dignabitur, fieri poterit, quandoquidem eo tempore principes magis gratificari solent.

Alia, quae hic aguntur, Maiestas Vestra Serenissima ex meis ad maiestatem regiam habitura est, hoc tamen non censui praetereundum, quod hic plurima expendo, sine quibus tamen cum auctoritate Maiestatum Vestrarum Serenissimarum hic agere neque licet, neque possum. In his festis praeteritis cum strenis et pecuniis, quibus familiam vestivi et cum multis aliis, quae hic exponere cogor, absumpsi extraordinarie non parum supra centum ducatos, et ne sumptibus Maiestatis Vestrae Serenissimae essem onerosio[r], accepi superioribus ... diebus a Fuccaris ducentos ducatos in mutuum, quos pro mea necessitate et decoro Maiestatum Vestrarum Serenissimarum de meis libenter exposui. Quocirca Maiestati Vestrae Serenissimae humillime supplico, dign[e]tur pro me ad maiestatem regiam intercedere, ut de servitio equorum meorum, quod mihi debetur, iubeat Georgio Hegel istiusmodi 200 ducatos persolvi. Prius etiam in Granata 100 ducatos ad eum calculum a maiestate regia per Fuccaros accepi.

Serenissima domina imperatrix iterum a 4 mensibus est praegnans. Infans Hispaniarum dom Philippus adhuc recte valet, licet illi nescio quid astra minentur. Nos hinc in fine istius mensis versus Valenchiam sumus itur[i] estque constans fama illinc caesarem in Italia <m> traiectu[rum]. Utinam interea negotium Maiestatis Vestrae Serenissimae Neapoli ex sententia conficeretur et ego post quartum annum revocarer.

Quod una mecum gratiae Maiestati Vestrae Serenissimae suppliciter commendo.

Datum celerrime ex Burgos, civitate Castiliae, 10 Ianuarii anno 1528.

Serenissimae Maiestatis Vestrae Reginalis humillimus servus Ioannes Dantiscus