Poem #27
Ad Gryneamwritten after 1516-11-05 first edition 1518-02-04
Early printed source materials:
| 1 | DANTISCUS 1518 (Ad Grinaeam) p. a5-b1 (in extenso) |
| 2 | HERBERSTEIN 1560 (Ad Grinaeam) p. f2v-f3v (in extenso) |
| 3 | DANTISCUS 1764 (Ad Grinaeam) p. 54-59 (in extenso) |
Prints:
| 1 | SIEMIEŃSKI 1857 (Do Grinei) p. 721-725 (Polish translation, Lucjan SIEMIEŃSKI) |
| 2 | SIEMIEŃSKI 1865 (Do Grinei) p. 10-14 (Polish translation, Lucjan SIEMIEŃSKI) |
| 3 | SIEMIEŃSKI 1881 (Do Grinei) p. 10-13 (Polish translation, Lucjan SIEMIEŃSKI) |
| 4 | Deutsche (Ad Grineam) No. I, p. 1-4 (in extenso) |
| 5 | DANTISCUS 1938 (Do Grynei) No. 9, p. 70-76 (Polish translation, Jan Michał HARHALA) |
| 6 | Dantisci Carmina (Ad Gryneam) No. 21, p. 87-92 (in extenso) |
| 7 | Antologia 1985 (Do Grynei) p. 224-227 (Polish translation, Kazimiera JEŻEWSKA) |
| 8 | DANTISCUS 1973, 1987 (Ad Gryneam / Do Grynei) p. 72-77 (in extenso; Polish translation, Anna KAMIEŃSKA) |
| 9 | NADOLSKI 1976 (Do Grynei) p. 77-81 (Polish translation, Kazimiera JEŻEWSKA) |
| 10 | Poeci (Do Grynei) p. 88-92 (Polish translation, Kazimiera JEŻEWSKA) |
| 11 | Antologia 1996 (Ad Gryneam / Do Grynei) No. 3, p. 136-139 (in extenso; Polish translation, Anna KAMIEŃSKA) |
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Quam durae miseri sunt condicionis amantes,
Qui nullas sedes nec loca certa tenent!
Nil datur aeternum, sed quo rapit impetus, illuc
Ambigui in dubiis pectora rebus agunt.
Atque alia ex aliis sub iuga amoris eunt.
Haec placuit Danais, Latiis hinc illa sub oris;
Haec fulvis, niveis gratior illa comis,
Aurea disposuit pulchrae haec redimicula vittae
Sub gelido Arctoi placet altera sidere caeli,
Candentes superans candida tota rosas.
Denique quocumque adveniunt, terraque marique,
Hospitibus varius corda pererrat Amor,
In longas iterum cogit abire vias.
Singula nunc, misere dum te, Grynea, relinquo,
Experior vastum carpere iussus iter.
Quid magis excruciat quam grata relinquere coepta
Sic colet impastus viso lupus ire ab ovili,
Sic apis ex dulci flore repulsa volat.
Decipitur sitiens fugitivis Tantalus undis
Et quod perpetuo poscit, habere nequit.
Quae me prosequitur meque tenere cupit.
Avelli amplexu, nudis discedere ab ulnis,
Linquere tot risus, basia, furta, iocos:
Absque dolore quis haec, humano sanguine cretus,
Invitus nuper te flens, mea vita, reliqui,
O animi medium praecipuumque mei!
Strinxisti cupidis lacrimans mea colla lacertis
Pressistique meum pectus adusque tuum.
Nec minor in nostras decidit unda genas.
Invitus dextrae dextram, dehinc labra labellis
Iunximus et tristi diximus ore: Vale!
Iussa mei regis tunc et tunc caesaris arma
Quam mallem illius, quem sparsa cruore necarunt
Lintea, vel sortem fatave dura sequi!
Numquid Abydenus iuvenis felicior est me,
Quem ferus in patrio gurgite mersit Amor?
Et se praecipitem fortiter ulta dedit.
Ast ego, qui terras et tot maria alta pererro,
Nescio, qua veniet mors regione mihi.
Pellor, ut a tumidis folium quod vertitur Austris,
Nunc feror, Eois ubi Phoebus surgit ab undis,
Nunc, Tartessiacas rursus ubi intrat aquas,
Nunc iterum, saevis Notus imbrifer unde procellis,
Rursus, ubi glacie Parrhasis Ursa riget.
Conditus aut ima sim modo valle licet,
Circumsaeptus et his, qui culmine sidera tangunt,
Montibus, inveniunt me mea fata tamen.
Si fugio ad Tanaim, magni vel ad ostia Nili,
Nusquam tuta quies, Amor instat agitque latenter
Et subit incensa pectora nostra face.
Nil magis admiror, quam cum sit caecus et infans,
Quod me audet temere saxa per ista sequi.
Nec tutus Pluto sub Phlegethonte fuit.
Exarsit gelidis nans Ennosigaeus in undis,
Admeti pavit pulcher Apollo greges.
Alcides nevit, gemuit Polyphemus in antris,
Ingens imperium Cnidius puer occupat orbis
Et certas gestat pectus ad omne manus,
Olim nil grave erat, iuvenis dum fervidus ultro
Quaesivi Cypriae mollia regna deae,
Myrtum cumque rosis lilia mixta dedi.
Nunc vigor ille abiit, sensim et mea tempora canis
Albescunt, aetas et mihi dura venit.
Ipse tamen, quamvis enitor, ut impete parvo
Ille, ut rideres limis, persuasit, ocellis
Nuper, dum fueras e regione mihi.
Ille tibi Charites nitidosque afflavit honores,
Et quidquid pulchri tota decoris habes.
Victor et “Hanc habeas!” inde profectus ait.
Sic crucior patiorque graves in amore dolores
Inque meo crudum pectore vulnus hiat.
Inter et hic certe dolor est vehementior omnes,
Cogor abire, morae nec quidquam restat; eundum est
Quo sors, quo fatum, res dominique vocant.
Raeteas Alpes, Athesim pontemque per Aenum,
Maestus et inde domus tecta relinquo tuae.
Moenia et, ut redeam, moenia visa iubent.
Ter conatus eram temonem vertere terque
Obstiterat votis res peragenda meis.
O me infelicem! Pellor sic saucius a te!
Tu solo aspectu praecordia laesa benigno
Et posses tactu reddere sana manus.
Sed raperis propere rapiorque miserrimus Euro
Ocior et nostri est nulla medela mali.
Nec poterit medicae Delius auctor opis.
Non, nisi te rursus videam, sanabor. At illa
Quando dies misero, quando erit illa dies?
Corpus abit solum; tibi mens animusque cohaeret,
Felices igitur, firmo qui utuntur amore!
Durius incerto vivit amante nihil.
Qui nullas sedes nec loca certa tenent!
Nil datur aeternum, sed quo rapit impetus, illuc
Ambigui in dubiis pectora rebus agunt.
5
Errant et raro placida statione fruunturAtque alia ex aliis sub iuga amoris eunt.
Haec placuit Danais, Latiis hinc illa sub oris;
Haec fulvis, niveis gratior illa comis,
Aurea disposuit pulchrae haec redimicula vittae
10
Moreque Germano, vel Iove digna fuit.Sub gelido Arctoi placet altera sidere caeli,
Candentes superans candida tota rosas.
Denique quocumque adveniunt, terraque marique,
Hospitibus varius corda pererrat Amor,
15
Et dum iam tacitos inspirat subdolus ignes,In longas iterum cogit abire vias.
Singula nunc, misere dum te, Grynea, relinquo,
Experior vastum carpere iussus iter.
Quid magis excruciat quam grata relinquere coepta
20
Et spem, quae miseros sola in amore beat?Sic colet impastus viso lupus ire ab ovili,
Sic apis ex dulci flore repulsa volat.
Decipitur sitiens fugitivis Tantalus undis
Et quod perpetuo poscit, habere nequit.
25
Durior est mea sors, dum desero maestus amatam.Quae me prosequitur meque tenere cupit.
Avelli amplexu, nudis discedere ab ulnis,
Linquere tot risus, basia, furta, iocos:
Absque dolore quis haec, humano sanguine cretus,
30
Quisque libens umquam, qui ista reliquit, erit?Invitus nuper te flens, mea vita, reliqui,
O animi medium praecipuumque mei!
Strinxisti cupidis lacrimans mea colla lacertis
Pressistique meum pectus adusque tuum.
35
Immaduere tuae roranti lumine malae,Nec minor in nostras decidit unda genas.
Invitus dextrae dextram, dehinc labra labellis
Iunximus et tristi diximus ore: Vale!
Iussa mei regis tunc et tunc caesaris arma
40
Exsecrabar et hoc ire quod angor iter.Quam mallem illius, quem sparsa cruore necarunt
Lintea, vel sortem fatave dura sequi!
Numquid Abydenus iuvenis felicior est me,
Quem ferus in patrio gurgite mersit Amor?
45
Hunc Hero eiectum miseranda in litore viditEt se praecipitem fortiter ulta dedit.
Ast ego, qui terras et tot maria alta pererro,
Nescio, qua veniet mors regione mihi.
Pellor, ut a tumidis folium quod vertitur Austris,
50
In nullaque diu sede manere datur.Nunc feror, Eois ubi Phoebus surgit ab undis,
Nunc, Tartessiacas rursus ubi intrat aquas,
Nunc iterum, saevis Notus imbrifer unde procellis,
Rursus, ubi glacie Parrhasis Ursa riget.
55
Quo me cumque loco celsis vel in Alpibus abdo,Conditus aut ima sim modo valle licet,
Circumsaeptus et his, qui culmine sidera tangunt,
Montibus, inveniunt me mea fata tamen.
Si fugio ad Tanaim, magni vel ad ostia Nili,
60
Vel procul ad Gades seu Glaciale fretum,Nusquam tuta quies, Amor instat agitque latenter
Et subit incensa pectora nostra face.
Nil magis admiror, quam cum sit caecus et infans,
Quod me audet temere saxa per ista sequi.
65
Quid loquor? Ad summum potuit penetrare TonantemNec tutus Pluto sub Phlegethonte fuit.
Exarsit gelidis nans Ennosigaeus in undis,
Admeti pavit pulcher Apollo greges.
Alcides nevit, gemuit Polyphemus in antris,
70
Aeacides contra noluit ire Phryges.Ingens imperium Cnidius puer occupat orbis
Et certas gestat pectus ad omne manus,
Olim nil grave erat, iuvenis dum fervidus ultro
Quaesivi Cypriae mollia regna deae,
75
Inque Papho sacra tura focis arisque virentemMyrtum cumque rosis lilia mixta dedi.
Nunc vigor ille abiit, sensim et mea tempora canis
Albescunt, aetas et mihi dura venit.
Ipse tamen, quamvis enitor, ut impete parvo
80
Non vincar, mecum certat iniquus Amor.Ille, ut rideres limis, persuasit, ocellis
Nuper, dum fueras e regione mihi.
Ille tibi Charites nitidosque afflavit honores,
Et quidquid pulchri tota decoris habes.
85
Ille meum pectus iaculis transfixit acutis,Victor et “Hanc habeas!” inde profectus ait.
Sic crucior patiorque graves in amore dolores
Inque meo crudum pectore vulnus hiat.
Inter et hic certe dolor est vehementior omnes,
90
Quod non concepto debeo amore fruiCogor abire, morae nec quidquam restat; eundum est
Quo sors, quo fatum, res dominique vocant.
Raeteas Alpes, Athesim pontemque per Aenum,
Maestus et inde domus tecta relinquo tuae.
95
Respicio post terga tamen parvae procul urbisMoenia et, ut redeam, moenia visa iubent.
Ter conatus eram temonem vertere terque
Obstiterat votis res peragenda meis.
O me infelicem! Pellor sic saucius a te!
100
Languenti quis opem, pharmaca quisve dabit?Tu solo aspectu praecordia laesa benigno
Et posses tactu reddere sana manus.
Sed raperis propere rapiorque miserrimus Euro
Ocior et nostri est nulla medela mali.
105
Non mihi Philyrides nec item prodesse Machaon,Nec poterit medicae Delius auctor opis.
Non, nisi te rursus videam, sanabor. At illa
Quando dies misero, quando erit illa dies?
Corpus abit solum; tibi mens animusque cohaeret,
110
Sensibus infixa est sic tua forma meis.Felices igitur, firmo qui utuntur amore!
Durius incerto vivit amante nihil.