Visits: 1879
» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #5702

Sigismund I Jagiellon to Ioannes DANTISCUS
Vilnius, 1540-07-24
            received Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1540-08-02

Manuscript sources:
1fair copy in Latin, in secretary's hand, AGAD, AZ, 2999, f. 193+[1] missed in numbering after 193
2office copy in Latin, AGAD, LL, 8, f. 303v-304v
3office copy in Latin, in secretary's hand, AIARFCN, Cancellaria Polonica 1538-1599, p. 141-142
4copy in Latin, 16th-century, BJ, 6560, p. 184-185
5copy in Latin, 16th-century, BJ, 6560, p. 226-227
6copy in Latin, 16th-century, BJ, 44, f. 80r-v
7copy in Latin, 18th-century, UBL, Ms 0320, p. 64-65
8copy in Latin, 18th-century, BCz, 284, No. 118, p. 285-286
9copy in Latin, 18th-century, BCz, 57 (TN), No. 110, p. 427-428
10copy in Latin, 18th-century, BCz, 278, No. 86, p. 163-164
11copy in Latin, 16th-century, BG PAN, 1506, f. 64r-v
12register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 561

Auxiliary sources:
1register in Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8243 (TK 5), a.1540, f. 24r

Prints:
1DE VOCHT 1961 No. DE, 416, p. 326 (English register; excerpt)
2Sumariusz No. 1802, p. 196

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

f. [1] missed in numbering after f. 193

Reverendo in Christo Patri, Domino Ioanni, episcopo Varmiensi, sincere nobis dilecto .

f. 193r

Sigismundus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae etc., dominus et heres.

Reverende in Christo Pater, sincere nobis dilecte.

Quod attinet ad edictum nostrum de non ferendis in Poland (Kingdom of Poland, Polonia)Regno nostroPoland (Kingdom of Poland, Polonia) iis, qui sunt pravis haereticorum opinionibus imbuti, deque revocandis, qui in locis de haeresi suspectis commorantur, de eo non est necesse Paternitatem Vestram omnia ad nos referre plerisque in rebus suo iudicio utatur licebit. Scholas Luteranas vitari voluimus ab omnibus, qui sunt ditionis nostrae, libros itidem haereticorum a quoquam legi prohibemus neque passuri sumus, ut eorum dogmata quis in terris nostris spargat. Quo minus autem liceat alicui aut mercaturam facere, aut artem aliquam exercere, in vicinis locis difficile caveri potest. Propius haec res ad Paternitatem Vestram, quam ad nos pertinere videtur, nam illa in animas Kulm diocese (Chełmno diocese)dioecesis suaeKulm diocese (Chełmno diocese), nos in corpora tantum imperium habemus. Illius itaque proprium est munus providere, ne qua labe mentes hominum inficiantur, nos nostram ad eam rem auctoritatem libenter Paternitati Vestrae accommodabimus. De Citizens of Elbing ElbingensibusCitizens of Elbing gratum nobis est, quod officii sui memores Paternitatis Vestrae dicto se audientes fore pollicentur, erit autem gratius, cum quod verbis promittunt, id eos re ipsa praestitisse cognoverimus. De stipendiis Lypsensibus Vestrae Paternitatis iudicium facimus, ea ne satius putet interire, an ut pereant tot animae, quas pretioso sanguine Jesus of Nazareth (Jesus Christ), in Christianity the Messiah foretold in the Old TestamentChristusJesus of Nazareth (Jesus Christ), in Christianity the Messiah foretold in the Old Testament redemit, pestilenf. 193vtissimis de fide et religione opinionibus infectae. Sed si ratio tamen aliqua reperiri queat, qua salva esse possint stipendia, etiam ut nemo Leipzig (Lipsia), city in southern Germany, SaxonyLipsiamLeipzig (Lipsia), city in southern Germany, Saxony proficiscatur, quam diu haec ibi tam saeva animorum pestis grassatur, modo ut eam nobis ostendat Paternitas Vestra, libenter eam amplectemur et, ne intereant stipendia, pro virili nostra providere conabimur. Sed si alterius sit rei iactura facienda, nobis quidem stipendiorum, quam animarum iactura minor esse videretur.

De moneta scripsimus ad illustrissimum dominum Albrecht I von Hohenzollern-Ansbach (Albrecht von Brandenburg) (*1490 – †1568), 1511-1525 Grand Master of the Teutonic Order; from 1525 to his death Duke in Prussia as a liegeman of the Polish king; son of Friedrich V of Brandenburg der Ältere and Sophia Jagiellon (daughter of Casimir IV Jagiellon), nephew of Sigismund I, King of Poland; founder of the university in Königsberg (1544)ducem PrussiaeAlbrecht I von Hohenzollern-Ansbach (Albrecht von Brandenburg) (*1490 – †1568), 1511-1525 Grand Master of the Teutonic Order; from 1525 to his death Duke in Prussia as a liegeman of the Polish king; son of Friedrich V of Brandenburg der Ältere and Sophia Jagiellon (daughter of Casimir IV Jagiellon), nephew of Sigismund I, King of Poland; founder of the university in Königsberg (1544), ut ab ea cudenda supersedeat, omni etiam cura providebimus, ut qui eam adulterant, ii deprehensi debitas poenas dent.

De Alexander Sculteti (Scholtcze) (*ca. 1485 – †1570), doctor of canon law, cartographer, historian and friend of Copernicus; accused by Dantiscus and Stanisław Hozjusz (Hosius) of Sacramentarian heresy, in 1540 banished by King Sigismund I Jagiellon; in 1541 imprisoned by the Inquisition in Rome; after release from prison in 1544 he stayed in Rome for the rest of his life; 1509-1516 notary at the Roman Curia; 1519-1541 Canon of Ermland (Warmia), 1530-1539 Chancellor of the Ermland Chapter; 1536-1538 administrator of the komornictwo of Mehlsack (Melzak, today Pieniężno) (KOPICZKO 2, p. 299; SBKW, p. 219-220)AlexandroAlexander Sculteti (Scholtcze) (*ca. 1485 – †1570), doctor of canon law, cartographer, historian and friend of Copernicus; accused by Dantiscus and Stanisław Hozjusz (Hosius) of Sacramentarian heresy, in 1540 banished by King Sigismund I Jagiellon; in 1541 imprisoned by the Inquisition in Rome; after release from prison in 1544 he stayed in Rome for the rest of his life; 1509-1516 notary at the Roman Curia; 1519-1541 Canon of Ermland (Warmia), 1530-1539 Chancellor of the Ermland Chapter; 1536-1538 administrator of the komornictwo of Mehlsack (Melzak, today Pieniężno) (KOPICZKO 2, p. 299; SBKW, p. 219-220), quae petiit Paternitas Vestra, ea concessimus, quemadmodum ex iis, quae mittuntur, Paternitas Vestra cognoscet.

Quam bene feliciterque valere optamus.

Ad mandatum maiestatis regiae proprium