Liczba odwiedzin: 424
» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #416

Ioannes DANTISCUS do Bona Sforza
Toledo, 1528-11-19


Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1kopia kancelaryjna język: łacina, ręką pisarza, BCz, 242, s. 203-205
2kopia język: łacina, XVIII w., BNF, Lat.11095, s. 81-83
3kopia język: łacina, XVIII w., BK, 232, s. 114-117
4kopia język: łacina, XVIII w., B. Ossol., 151/II, k. 110r-112r
5kopia język: łacina, XVIII w., BCz, 42 (TN), s. 389-393

Pomocnicze podstawy źródłowe:
1regest język: polski, XX w., B. PAU-PAN, 8241 (TK 3), a.1528, k. 26-27

Publikacje:
1AT 10 Nr 449, s. 432-434 (in extenso)

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

BCz, 242, p. 203

Serenissima Reginalis Maiestas et Domina, domina mea clementissima. Humillimam fidelis meae servitutis commendationem.

cf. Ioannes DANTISCUS to Bona Sforza Madrid, 1528-10-12, CIDTC IDL 412Scripsicf. Ioannes DANTISCUS to Bona Sforza Madrid, 1528-10-12, CIDTC IDL 412 novissime ex Madrid (Madritum, Maioretum, Madrillae), city in central Spain, Castile, on the Manzanares river, from 1561 capital of SpainMadritioMadrid (Madritum, Maioretum, Madrillae), city in central Spain, Castile, on the Manzanares river, from 1561 capital of Spain 1528-10-1212 Octobris praeteriti1528-10-12, cum dominus Jan Lewicki (†1555), before 1522 sollicitator for Primate Jan Łaski's affairs in Rome, 1522 Latin secretary to Queen Bona Sforza; ca. 1524 Cantor in Płock; 1535 superintendent of Płock cathedral; 1535 presented to the parish in Biała and to the canonry of St. Michael's collegiate church in Płock; 1538 Commendatory Abbot of the monastery of Canons Regular of the Lateran in Czerwińsk; Queen's envoy to Charles V of Habsburg (POCIECHA 2, p. 96-97)LevitiusJan Lewicki (†1555), before 1522 sollicitator for Primate Jan Łaski's affairs in Rome, 1522 Latin secretary to Queen Bona Sforza; ca. 1524 Cantor in Płock; 1535 superintendent of Płock cathedral; 1535 presented to the parish in Biała and to the canonry of St. Michael's collegiate church in Płock; 1538 Commendatory Abbot of the monastery of Canons Regular of the Lateran in Czerwińsk; Queen's envoy to Charles V of Habsburg (POCIECHA 2, p. 96-97) primum 1528-09-09nona Septembris1528-09-09 a BelgiumBelgisBelgium per mare ad me in Madritio applicuit, et omnia, quae tum agebantur et qualiter Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castilemaiestas caesareaCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile per secretarium Jean Lalemand (Ioannes Alemanus) (*1470 – †1560), friend of Erasmus of Rotterdam, adherent of Charles de Lannoy, Viceroy of Naples, personal enemy of Alfonso de Valdés, whom he charged with Lutheranism on the basis of his work "Dialogo de las cosas ocurridas en Roma"; secretary to Charles V, in December 1528 accused of betrayal and imprisoned, never regained the Emperor's favourIoannem LalemantJean Lalemand (Ioannes Alemanus) (*1470 – †1560), friend of Erasmus of Rotterdam, adherent of Charles de Lannoy, Viceroy of Naples, personal enemy of Alfonso de Valdés, whom he charged with Lutheranism on the basis of his work "Dialogo de las cosas ocurridas en Roma"; secretary to Charles V, in December 1528 accused of betrayal and imprisoned, never regained the Emperor's favour cum responso valde inconveniente me expediverit, quo non contentus — videbatur enim novam tragoediam et duriorem priore concitare — me huc conferre fuerim coactus, reluctans desiderio meo redeundi, quod certe fuit vehementissimum; nihilominus fides mea in Maiestatem Vestram Serenissimam id superavit et me hic hucusque detinuit, de quo essent plurima scribenda, si me tempus non deficeret, quandoquidem hac hora mihi nuntiatum est, postam in Flandriam ituram, quam nolim neglegere; igitur priores meas litteras duplicare non potui et non possum etiam, ut velim esse, copiosior, dabit itaque brevitati veniam.

In cf. Ioannes DANTISCUS to Bona Sforza Madrid, 1528-10-12, CIDTC IDL 412novissimiscf. Ioannes DANTISCUS to Bona Sforza Madrid, 1528-10-12, CIDTC IDL 412 descripsi difficultates, quas timebam, de quibus credo, Maiestatem Vestram non parum fuisse turbatam. Et revera turbarant me plurimum. Qua de re, ut animum Maiestatis Vestrae Serenissimae reficerem et eum non sinerem pendere ulterius, cum hac posta litteras has tumultuarias scripsi, quo sciret saltem in compendio, quomodo negotia Maiestatis Vestrae Serenissimae habeant. Perveni Toledo (Toletum), city in central Spain, Castilla-La Mancha, on the Tagus (Tajo) riverhucToledo (Toletum), city in central Spain, Castilla-La Mancha, on the Tagus (Tajo) river 1528-10-1616 Octobris novissimi1528-10-16 et hucusque omnes intendi nervos et per opportunitatem atque importunitatem aliquoties conveni caesarem, conquestus de responso, quod Lalemant mihi dederat, unde meo maximo labore et iugi diligentia effeci tandem opera potissimum domini magni cancellarii, quod maiestas caesarea remisit Maiestati Vestrae et eius successoribus adoham retentam et non persolutam tempore illustrissimae olim matris Maiestatis Vestrae Serenissimae, quam hic taxarant ad summam sexaginta milium ducatorum, quae dicebatur omni iure potuisse repeti, si caesar voluisset, cum de gratia et exemptione ab huiusmodi solutione nihil constaret. Et cf. Ter. An. 126 hinc illae lacrimaecf. Ter. An. 126 , quod Lalmant Lalmant tantopere laborabat, sperans ex his etiam suam partem, qua ad praesens, Deo gratia, frust<r>atus est. Dedit praeterea caesar Maiestati Vestrae Serenissimae in recompensam adohae, quam officiales Maiestatis Vestrae Serenissimae solverunt per haec tempora, mille et ducentos ducatos in fiscalibus exigendis in ducatu Barensi promisitque deinceps in adohis futuris instituendis semper se gratiam Maiestati Vestrae Serenissimae facturum. Quod dimitteretur Maiestati Vestrae adoha, non potui efficere, cum neque serenissimo Bohemiae regi dimittatur, sed ex fiscalibus, quae pro caesare in dominiis Maiestatis Vestrae Serenissimae exiguntur, habitura est semper aliquam recompensam.

Obtinui etiam a caesarea maiestate litteras commendaticias ad viceregem, principem de Oranges, et collaterale consilium pro statu Barensi et officialibus eiusdem; exprimitur tamen in eis, quod si qui contra suam maiestatem deliquerint, castigarentur et nulla Maiestati Vestrae culpa impingeretur. Item alias litteras observatorias iurium et privilegiorum Maiestatis Vestrae etiam impetravi BCz, 242, p. 204 in amplissima forma sic, quod deinceps Maiestas Vestra Serenissima secure in utramque aurem de statu Barensi dormire poterit. Relin hidden by binding[Relin]Relin hidden by bindingquam etiam hic tot amicos Maiestati Vestrae Serenissimae, qui, si quando opus hidden by binding[us]us hidden by binding erit, negotiis et rebus Maiestatis Vestrae non deerunt, et, ut reor, non hidden by binding[on]on hidden by binding erit amplius necessarium, quod aliquem in suis expensis hidden by binding[sis]sis hidden by binding hic hidden by binding[hic]hic hidden by binding habeat, cum iam omnia sunt transacta, quae pro securitate status hidden by binding[atus]atus hidden by binding huius Maiestati Vestrae {fieri} fieri debuerant. In quibus si forsan hidden by binding[an]an hidden by binding non servivi certe, ut potui, neque in his quicquam mihi arrogo, nam bona servi cum omnia feceri<n>t, adhuc dicere debere<n>t: cf. Luc. 17. 10 servi inutiles sumus, quod debuimus facere, fecimus servi inutiles sumuscf. Luc. 17. 10 servi inutiles sumus, quod debuimus facere, fecimus .

Quam primum Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of CastilecaesarCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile istas expeditiones et litteras manu sua firma hidden by binding[a]a hidden by bindingverit et sigillatae fuerint maiestati suae, nomine Maiestatis Vestrae Serenissimae hidden by binding[enissimae]enissimae hidden by binding immensas habiturus sum gratias et dicto,'vale' recta ad Valladolid (Vallisoletum, Oleti vallis), city in central Spain, Castile and León, on the Pisuerga riverVallem hidden by binding[lem]lem hidden by binding OletiValladolid (Vallisoletum, Oleti vallis), city in central Spain, Castile and León, on the Pisuerga river me conferam, in<de> missurus in France (Gallia, Francia), the kingdomGalliamFrance (Gallia, Francia), the kingdom pro salvo conductu hidden by binding[ctu]ctu hidden by binding, qui si mihi dabitur, non diu immorabor, quo quantocius Maiestatem Vestram Serenissimam supplex videam et quam copiosissime de omnibus certiorem hidden by binding[rem]rem hidden by binding faciam, sin aliter, cum hoc tempore non commode navigatur, cf. Ov. Am. 1.4.54 consilium nobis resque locusque dabuntcf. Ov. Am. 1.4.54 .

Dominus Jan Lewicki (†1555), before 1522 sollicitator for Primate Jan Łaski's affairs in Rome, 1522 Latin secretary to Queen Bona Sforza; ca. 1524 Cantor in Płock; 1535 superintendent of Płock cathedral; 1535 presented to the parish in Biała and to the canonry of St. Michael's collegiate church in Płock; 1538 Commendatory Abbot of the monastery of Canons Regular of the Lateran in Czerwińsk; Queen's envoy to Charles V of Habsburg (POCIECHA 2, p. 96-97)LevitiusJan Lewicki (†1555), before 1522 sollicitator for Primate Jan Łaski's affairs in Rome, 1522 Latin secretary to Queen Bona Sforza; ca. 1524 Cantor in Płock; 1535 superintendent of Płock cathedral; 1535 presented to the parish in Biała and to the canonry of St. Michael's collegiate church in Płock; 1538 Commendatory Abbot of the monastery of Canons Regular of the Lateran in Czerwińsk; Queen's envoy to Charles V of Habsburg (POCIECHA 2, p. 96-97) nullam mihi provisionem pro reditu a Maiestate Vestra Serenissima attulit, dixit dumtaxat, magnificum dominum Aliphium dixisse hidden by binding[ixisse]ixisse hidden by binding me bene scire, quomodo redire debeam, et cum id amiserim hidden by binding[rim]rim hidden by binding, quod mihi cum prima expeditione et responso promittebatur, nescio quomodo aliter redire potero, nisi a The Welsers merchant and banking family from Augsburg with close ties to Emperor Charles VWelzerisThe Welsers merchant and banking family from Augsburg with close ties to Emperor Charles V acci hidden by binding[ci]ci hidden by bindingpiam viaticum, quod non potest esse minus quingentis ducatis, quandoquidem hidden by binding[dem]dem hidden by binding nescio, quando ex Spain (Hispania)HispaniaSpain (Hispania) ire possim, si salvus conductus hidden by binding[tus]tus hidden by binding in France (Gallia, Francia), the kingdomGalliaFrance (Gallia, Francia), the kingdom mihi negabitur et hoc durissimo hiemis tempore hidden by binding[re]re hidden by binding non audeo me Neptune (Neptunus), god of the sea in Roman mythology, identified with the Greek PoseidonNeptunoNeptune (Neptunus), god of the sea in Roman mythology, identified with the Greek Poseidon credere, quem prius crebro in maximis periculis expertus sum, cf. Pub. com. 17.14.4 improbe Neptunum accusat, qui iterum naufragium facit nollem eum iterum stulte hidden by binding[e]e hidden by binding accusarecf. Pub. com. 17.14.4 improbe Neptunum accusat, qui iterum naufragium facit .

In hoc expeditionis meae gaudio nihil est, quod me magis affligat, quam quod tempore, hoc est a novem mensibus, quo exivit dominus Jan Lewicki (†1555), before 1522 sollicitator for Primate Jan Łaski's affairs in Rome, 1522 Latin secretary to Queen Bona Sforza; ca. 1524 Cantor in Płock; 1535 superintendent of Płock cathedral; 1535 presented to the parish in Biała and to the canonry of St. Michael's collegiate church in Płock; 1538 Commendatory Abbot of the monastery of Canons Regular of the Lateran in Czerwińsk; Queen's envoy to Charles V of Habsburg (POCIECHA 2, p. 96-97)LeviciusJan Lewicki (†1555), before 1522 sollicitator for Primate Jan Łaski's affairs in Rome, 1522 Latin secretary to Queen Bona Sforza; ca. 1524 Cantor in Płock; 1535 superintendent of Płock cathedral; 1535 presented to the parish in Biała and to the canonry of St. Michael's collegiate church in Płock; 1538 Commendatory Abbot of the monastery of Canons Regular of the Lateran in Czerwińsk; Queen's envoy to Charles V of Habsburg (POCIECHA 2, p. 96-97), litteras non acceperim cum ex ducatu Barensi tum hidden by binding[um]um hidden by binding etiam a Maiestate Vestra, cum tamen prius Maiestas Vestra Serenissima committere hidden by binding[ittere]ittere hidden by binding scribi solebat saepius et duplicatas et triplicatas in rebus interdum non admodum arduis; nescio, qui fit, quod in hac tempor[...] hidden by binding[...][...] hidden by binding metamorphosi, in qua summopere egebam instructione Maiestatis Vestrae Serenissimae, nihil fuerit ad me scriptum et ne quidem domino Levitio. De adoha itidem numquam fui bene edoctus, quid esset, quomodo exigeretur aut ad quantam summam ascenderet, de quo aliquoties me caesar interrogavit. Quod si scivissem, quantum post mortem illustrissimae dominae matris Maiestatis Vestrae fuisset solutum, efficacius in rem et commodum Maiestatis Vestrae egissem cum caesare, quem, me hercle, numquam antea adeo propensum rebus Maiestatis Vestrae Serenissimae offendi, quam in hac mea expeditione. Ideo in his hidden by binding[is]is hidden by binding ex toto caecutiens id feci, quod videre et intellegere potui hidden by binding[ui]ui hidden by binding. Dictum fuerat caesari, quod adoha {quod adoha} haec quoties impone hidden by binding[e]e hidden by bindingretur, efficeret in dominiis Maiestatis Vestrae Serenissimae octo milia hidden by binding[ia]ia hidden by binding ducatorum et ultra. Ad ea quid responderem, non habebam, quam quod intellexerim, non excedere summam quingentorum ducatorum. Sic tandem dedit maiestas sua caesarea ex fiscalibus mille ducentos ducatos, quibus fortassis et me hinc expediet. Qua de re si in his a me est erratum, non potest mihi non dari venia, cum nesci hidden by binding[i]i hidden by bindingverim, quomodo ista habeant. cf. De virtutibus q. 1 a. 6 arg. 3 recessus a perfectione practici intellectus diminuit peccatum; ignorantia enim excusat vel a tanto, vel a toto Ignorantia excusat peccatumcf. De virtutibus q. 1 a. 6 arg. 3 recessus a perfectione practici intellectus diminuit peccatum; ignorantia enim excusat vel a tanto, vel a toto .

BCz, 242, p. 205 Serenissimae maiestati regiae ad praesens ob temporis angustiam scribere non potui, ut tamen Maiestates Vestrae Serenissimae, quomodo omnia hic habeant, non nesciant, hoc est compendium.

De duello, quomodo non successit, serenissima maiestas regia ex litteris caesaris, quae ad Ferdinandum regem missae sunt, accipiet. cf. Hor. Ars 139 parturient montes, nascetur ridiculus mus Natus est mus iste ex his montibuscf. Hor. Ars 139 parturient montes, nascetur ridiculus mus , quem praedixeram. Caesar pro futuro Martio vel Aprili omnino in Italiam se parat. Colligitur ingens classis, gentes, commeatus et pecuniae, sed cf. Vulg. Io 20.25 nisi videro in manibus eius fixuram clavorum et mittam digitum meum in locum clavorum et mittam manum meam in latus eius, non credam cum toties sim deceptus, non credam, nisi digitos immiserocf. Vulg. Io 20.25 nisi videro in manibus eius fixuram clavorum et mittam digitum meum in locum clavorum et mittam manum meam in latus eius, non credam . Aliqui dicunt, quod cum hac classe ad Belgas traicere debeat. Quocumque ierit, erit nostris terris propinquior, hinc est, quod nuper mihi dominus magnus cancellarius dixit: quamvis iam discedo, tamen nos paulo post non fore multum disiunctos.

Caesar cum suis liberis domino Philippo et domina Maria optime valent. Non est, quod ob postae celeritatem addere possim amplius, quam quod istam veteris adohae remissionem et benevolentiam caesaris Maiestatem Vestram Serenissimam latere nolui. Cui me suppliciter commendo. Deus Omnipotens Serenissimam regiam et Vestram Reginalem Maiestatem quam diutissime cum liberis et actionibus suis felices et incolumes conservet et contra omnia adversa tueatur.

Postscript:

Has litteras iussi ferri ex Augsburg (Augusta Vindelicorum), city in Germany, BavariaAugustaAugsburg (Augusta Vindelicorum), city in Germany, Bavaria per proprium nuntium ad Maiestatem Vestram Serenissimam et rogavi Georg Hegel (†1547), the Thurzons' and later the Fuggers' factor in Cracow (worked for the Fuggers at least from 1521); supplier to the royal court in Cracow (PSB 9, p. 336)Georgium HegelGeorg Hegel (†1547), the Thurzons' and later the Fuggers' factor in Cracow (worked for the Fuggers at least from 1521); supplier to the royal court in Cracow (PSB 9, p. 336), ut solveret expensas. Supplico Maiestati Vestrae humillime, committat, ut Georg Hegel (†1547), the Thurzons' and later the Fuggers' factor in Cracow (worked for the Fuggers at least from 1521); supplier to the royal court in Cracow (PSB 9, p. 336)Georgio HegelGeorg Hegel (†1547), the Thurzons' and later the Fuggers' factor in Cracow (worked for the Fuggers at least from 1521); supplier to the royal court in Cracow (PSB 9, p. 336) reddatur, quod dederit tabellario paper damaged[o]o paper damaged. Feci has expensas non alia de re, quam ut Maiestas Vestra Serenissima ulterius ob causas Barenses turbaretur et diutius animi pendeat; boni, quaeso, consulat.