Liczba odwiedzin: 136
» Korpus Tekstów Niemieckich Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #3445

[Ioannes DANTISCUS] do UNKNOWN [a physician in Gdańsk (Danzig)]
Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1548-10-14


Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1brulion język: łacina, autograf, ręką pisarza, AAWO, AB, D. 70, k. 385r (t.p.), 391r (t.p.)

Pomocnicze podstawy źródłowe:
1regest język: polski, XX w., B. PAU-PAN, 8250 (TK 12), k. 577

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

Commiseramus Johann Lehmann (Jan Leoman) (*1520 – †1582), Dantiscus' nephew (son of his sister Ursula and Zacharias Lehmann); studied in Wittenberg and in Rome; 1545 secretary of Ioannes Dantiscus as Ermland bishop; 1546 vicar in Heilsberg; 1550 chancellor of Ermland bishop Tiedemann Giese and then of his successor Stanisław Hozjusz; 1554 Ermland canon; 1561-1566 general administrator (oeconomus) on the bishop's estates in Ermland diocese; 1571 Ermland custos (KOPICZKO 2, p. 193)cancellarioJohann Lehmann (Jan Leoman) (*1520 – †1582), Dantiscus' nephew (son of his sister Ursula and Zacharias Lehmann); studied in Wittenberg and in Rome; 1545 secretary of Ioannes Dantiscus as Ermland bishop; 1546 vicar in Heilsberg; 1550 chancellor of Ermland bishop Tiedemann Giese and then of his successor Stanisław Hozjusz; 1554 Ermland canon; 1561-1566 general administrator (oeconomus) on the bishop's estates in Ermland diocese; 1571 Ermland custos (KOPICZKO 2, p. 193) nostro, ut ex proximis praeteritis Provincial Diet of Royal Prussia Graudentinis comitiisProvincial Diet of Royal Prussia , quo eum allegavimus, se recta Gdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic LeagueGedanumGdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic League conferet iret et cum Dominatione Vestra, de cuius facultate doctrina et in medicina experientia multa laudabilia hactenus audivimus on the marginde cuius arte facultate superinscribed in place of crossed-out re medi and then crossed-outre medi facultate superinscribed in place of crossed-out arte arte facultate facultate superinscribed in place of crossed-out arte arte facultate superinscribed in place of crossed-out re medi and then crossed-out doctrina et in medicina experientia multa lau superinscribed in place of crossed-out commencommenlaulau superinscribed in place of crossed-out commendabilia hactenus adscribedhactenushactenus adscribed audivimusde cuius facultate doctrina et in medicina experientia multa laudabilia hactenus audivimus on the margin, super adversa valetudine et mala corporis nostri dispositione conferret causasque eius morbi et dispositionis ac, ab illa si quod adscribeddd adscribed contra remedium haberet, ab illa diligenter exquire superinscribedrere superinscribedret.

Qui cum pridie superinscribed in place of crossed-out heriheri pridie pridie superinscribed in place of crossed-out heri huc ad nos rediisset, secum attulit secum superinscribed in place of crossed-out co(?)co(?) secum secum superinscribed in place of crossed-out co(?) consilium et regimen Dominationis Vestrae, quod illa, quamvis valetudinaria on the margin in place of crossed-out valetudinaria ... valetudinaria superinscribed in place of crossed-out etiam aegraetiam aegra valetudinaria ... illegible...... illegible valetudinaria superinscribed in place of crossed-out etiam aegra quamvis valetudinaria quamvis valetudinaria on the margin in place of crossed-out valetudinaria ..., in usus nostros non gravata est conscribere. p cui ob impensam nomine nostro laborem ma agimus gratias et superinscribedetet superinscribed ob idque Dominationi Vestrae pro impenso labore Cui propterea stain[a]a stain et superinscribedetet superinscribed ob impensum nostro nomine agi laborem agimus gratias. Fuit autem hoc Dominationis Vestrae iudicium sup super aegritudine nostra et eiusdem rectificatio adeo nobis accepta written over umumaa written over um, ut relecta ea statim nobis arriserit, utpote quod illud causam morbi nostri fere attingere videbatur, omn{i}es written over aaeses written over a enim defectus superinscribeddefectusdefectus superinscribed, quos written over aeaeosos written over ae in ea refert Dominatio Vestra superinscribedDominatio VestraDominatio Vestra superinscribed, in nobis esse animi advertimus.

Nec displicet superinscribed in place of crossed-out ceatceatcetcet superinscribed in place of crossed-out ceat ea curam, quam illa praescripsit praescribet, quam eam etiam adhibituri sumus, ubi ex nova superinscribednovanova superinscribed informatione Dominationi Vestrae adhuc written over iusiuscc written over ius descripti morbis per nos descripti et hic inserti on the marginet hic insertiet hic inserti on the margin morbis et va defectus corporis nostri status written over mmss written over m exactius consilium ipsius et iudicium per hunc nuntium nostrum nobis fuerit communicatum. Utque Quod ut Dominatio Vestra nulla omissa a omni adhibita diligentia et ipsa rei veritate, quid illa de hoc nostro morbo sentiat, adhibita, nobis perscribat, impense rogamus. Simul etiam, quae ad restituendum pristinum corporis et eiusdem partium vigorem, qui plurimum iam deficere incipit, necessaria putabit, ua una mittat, praesertim autem verum(?) superinscribedverum(?)verum(?) superinscribed usum seminum, quorum in consilio suo mentionem facit, nobis explicet, et quae ex illis no conduci exped conducibiliora ad conservandam valetudinem nostram existimabit, reliquis adiungat, et quibus remediishoc in esse conservari poterit si quid super zinzi et ut significet, an nobis etiam usus zinziberis saccaro conditi [co]nducat ... et alia quaedam on the marginet quibus remediis superinscribedremediisremediis superinscribedhoc in esse conservari poterit si quid super zinzi et ut significet superinscribedut significetut significet superinscribed, an nobis etiam usus zinziberis saccaro superinscribed in place of crossed-out et aet a saccaro saccaro superinscribed in place of crossed-out et a conditi co hidden by binding[co]co hidden by bindingnducat ... illegible...... illegible et alia quaedamet quibus remediishoc in esse conservari poterit si quid super zinzi et ut significet, an nobis etiam usus zinziberis saccaro conditi [co]nducat ... et alia quaedam on the margin.

Erit Haec Dominationis Vestrae diligentia, no quam nostro nomine quam in superinscribed in place of crossed-out adad in in superinscribed in place of crossed-out ad curanda aegritudine nostra suscipiet, nobis erit superinscribederiterit superinscribed gratissima et dabimus operam, ne frustra ea impendatur, sed erga eandem sed post hac eam maiori gratitudine superinscribed in place of crossed-out benevolentiabenevolentia gratitudine gratitudine superinscribed in place of crossed-out benevolentia nostra erga Dominationem Vestram prosequemur. Quam cuperemus ita affectam esse, ut citius hic nos invisere et statum valetudinis nostrae ipsamet praesens existens on the marginpraesens existenspraesens existens on the margin inspicere ac diligentius investigare posset. In ea si nobis ob morem gerere poterit, rogamus, ne hoc intermittat, futura nobis semper hospes gratissimus Dominatio Vestra.

Quae ut citius convalescat et diu in ea perseveret optamus. Quam bene valere cupimus Cui his adiunctum libellum hymnorum, qui ad manus nostras ex Cracovia pervenit, mittimus, quem D(ominationi) Vestrae ob pietatem quam complectitur gratissimam fore no dubitamus, quam complectitur, gratum fore Dominationi Vestrae non dubitamus. Quae bene valeat. on the marginCui his adiunctum cf. Ioannes Dantiscus (Jan Dantyszek), Hymni aliquot ecclesiastici, variis versuum generibus, de Quadragesimae Ieiunio & sex eius diebus Dominicis, deque horis Canonicis Christi Passionis tempore. Et de Resurrectione, Ascensione, Spiritussancti missione, Matreque gloriosissima Maria Virgine, recens aediti. Cracoviae apud Viduam Hiero(nymi) Vieto(ris), Anno d(omi)ni M.D.XLVIII., ed. by Stanisław Hozjusz, Kraków, Hieronymus WIETOR's widow, 1548 libellum hymnorumcf. Ioannes Dantiscus (Jan Dantyszek), Hymni aliquot ecclesiastici, variis versuum generibus, de Quadragesimae Ieiunio & sex eius diebus Dominicis, deque horis Canonicis Christi Passionis tempore. Et de Resurrectione, Ascensione, Spiritussancti missione, Matreque gloriosissima Maria Virgine, recens aediti. Cracoviae apud Viduam Hiero(nymi) Vieto(ris), Anno d(omi)ni M.D.XLVIII., ed. by Stanisław Hozjusz, Kraków, Hieronymus WIETOR's widow, 1548 , qui ad manus nostras ex Cracow (Kraków, Cracovia), city in southern Poland, Małopolska, on the Vistula river, from 1038 capital of the Kingdom of PolandCracoviaCracow (Kraków, Cracovia), city in southern Poland, Małopolska, on the Vistula river, from 1038 capital of the Kingdom of Poland pervenit, mittimus, quem D(ominationi) or D(ominationis)D(ominationi)D(ominationi) or D(ominationis) Vestrae ob pietatem quam complectitur gratissimam fore no dubitamus, quam complectitur, gratum fore Dominationi Vestrae non dubitamus. Quae bene valeat.Cui his adiunctum libellum hymnorum, qui ad manus nostras ex Cracovia pervenit, mittimus, quem D(ominationi) Vestrae ob pietatem quam complectitur gratissimam fore no dubitamus, quam complectitur, gratum fore Dominationi Vestrae non dubitamus. Quae bene valeat. on the margin

Enclosure:

AAWO, AB, D. 70, f. 391r

Valetudinis[1] meae status sic habet: cum paper damaged[cum]cum paper damaged ante annos sex Cracoviae superinscribedCracow (Kraków, Cracovia), city in southern Poland, Małopolska, on the Vistula river, from 1038 capital of the Kingdom of PolandCracoviaeCracow (Kraków, Cracovia), city in southern Poland, Małopolska, on the Vistula river, from 1038 capital of the Kingdom of PolandCracoviae superinscribed gravi decubuissem aegritudine per dies non paucos, rediens ad meos, nondum plene mihi restitutus, incidi in diarraeam, quae me intra duas noctes totum viribus exhauserat; a qua liberatus, postquam non parvo inde superinscribedindeinde superinscribed me tempore iterum corripuisset, et ex ea molestia convaluissem, mansit tamen semper lubrica alvus, quae etiam me invito plerumque excernebat. Quod cum mihi taediosum esset, adhibui constringentia, quo factum est, ut tum primum herniam sentirem et intra scrotum se glans abdere inciperet, quae postea indies tumidior fiebat et auctior, ut oporteret me sursum versus umbilicum bombicino panno scrotum colligare, quam ligaturam, ut in progressu sim expeditior, adhuc fero sedulo. Accidit tandem, ut consilio medici uterer in cibis galanga non satis in pulveres minutim superinscribedminutimminutim superinscribed redacta, ut ventriculo confirmato molestia illa improvisae egestionis, quae plerumque praeter voluntatem, ut modo etiam mihi fieri solet, erumpebat on the marginerumpebaterumpebat on the margin, carere possem. Post quam victus rationem intestina tumescentia mihi ventrem quasi pregnantis extenderunt hincque coxae et surae usque ad talos dura quadam carne tumorem habuerunt, qui adhuc manet iuncturamque circa tales quasi laqueo constrinxit, sic quod non facile, licet utcumque incedere possim, crura plerumque valeam protendere. Fit item et caput mihi, sine tamen dolore, debilius, ut fere semper ... superinscribed... illegible...... illegible... superinscribed decumbere cupiat.

De victu priusquam mihi consilium Dominationis Vestrae allatum est, ne fluor iste alvi obstrueret, cibis liquidioribus et mollioribus sum usus, ante vel in ipsa meridie, imprimis mihi cerevisiam triceaceam cum pane ordiaceo siligineo intrito, butyroque immisso vel oliva munda, quam ex Venice (Venezia, Venetiae), city in northeastern Italy, capital of the Republic of VeniceVenetiisVenice (Venezia, Venetiae), city in northeastern Italy, capital of the Republic of Venice semper habeo, decoqui iussi. De qua satis calida, quousque stomachus appetebat, vel liquidissimum ius ex pultibus avenae cum ovis mixtum on the marginvel liquidissimum ius ex pultibus avenae cum ovis mixtumvel liquidissimum ius ex pultibus avenae cum ovis mixtum on the margin ad me hucusque sumere soleo. Deinde de ovis sorbilibus, carnibus et pisciculis secundum tempus facilio paper damaged[io]io paper damagedris digestionis praeter nauseam accipio. Potus est non vinum, quod par paper damaged[ar]ar paper damagedcius stomachus abhorret, sed vel unus, vel duo haustus triti ms. a(!) ii ms. a(!) ceae paper damaged[ae]ae paper damaged cere paper damaged[cere]cere paper damagedvisiae et aqua in cinamomo, zuccaro etc. atque ex tribus portiunculis ga paper damaged[ga]ga paper damagedlangae decocta, quam aliquando etiam cerevisiae addo et infundo qu illam superinscribedillamillam superinscribed [...] paper damaged[...][...] paper damagedcis or oss or o aliquantisper, ne ita subito eluat, firmare alvum.

[S]itim urgentem non patior, sed oris siccitas me interdiu, aliquando et nocte insistit on the marginS hidden by binding[S]S hidden by bindingitim urgentem non patior, sed oris siccitas me interdiu, aliquando et nocte insistit[S]itim urgentem non patior, sed oris siccitas me interdiu, aliquando et nocte insistit on the margin. De urina, prout paper damaged[prout]prout paper damaged difficulter a me capi potest, cum per scrotum foras superinscribedforasforas superinscribed funditur, non est, quod scribere possim paper damaged[im]im paper damaged.

Ex his omnibus Dominatio Vestra corporis mei habitum agnoscat et, quae salubriora mihi paper damaged[mihi]mihi paper damaged fore on the marginforefore on the margin perpendet, consilium suum tam de sudore provocando etc., quam de victus ratione paper damaged[tione]tione paper damaged habendo mihi Dominatio Vestra impartiat. Dominationi Vestrae superinscribed in place of crossed-out CuiCui Dominationi Vestrae Dominationi Vestrae superinscribed in place of crossed-out Cui in memoriam coeptae inter nos amicitiae paper damaged[icitiae]icitiae paper damaged quinque aureos Hungaros Gdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic LeagueGdaniGdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic League excusos mitto, quos boni, quaeso, consulat. Reliqua habebit ex litteris etc.

Postscript:

Plusquam[3] ingero plerumque egero et eiusmodi crebrae egestiones, quas continere nequeo superinscribedquas continere nequeoquas continere nequeo superinscribed, magis me debilem et viribus vacuum faciunt, quam alia omnia accidentia. Si alvus constringi deberet et adhuc venter tumescit, metuo, ne quid deterius fiat. Quae omnia divinae misericordiae et voluntati, consilioque Dominationis Vestrae, quod illa regitur, commendo atque subicio etc.