Visits: 59
» Sources
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #1770

Ioannes DANTISCUS to Diego GRACIÁN de Alderete
Löbau (Lubawa), 1537-11-16

English register: IN LETTER: Dantiscus is replying to Gracián’s letter. He explains that his reply comes late because he was waiting in vain for a reaction to his proposals, presented to a few friends and Isabel (Delgada), concerning the future of his daughter (Juana Dantisca). Dantiscus writes that he presumes Gracián knows about his letter to Isabel on this matter. He accuses Isabel of wanting to sell his own child to him, which is why he considers her to be mentally deranged. He notes that Isabel’s offer can be understood as questioning his fatherhood (“after all, who would buy something they knew was their own?”). Dantiscus writes that he wishes Gracián well, so he will not oppose his marriage (to Juana Dantisca), even though it was agreed upon without asking his consent. He promises that after the sacrament is fulfilled, he will also offer his material support. He reminds Gracián that in view of the bride’s young age he should take care of her upbringing and education. To Gracián’s request that he obtain, from the Polish king, the function of representative of the Kingdom of Poland at the imperial court for him, Dantiscus replies that this function is currently filled by Dantiscus’ aide from the times of his diplomatic service, Fabian (Wojanowski), whom Isabel knows and Gracián surely does too. Dantiscus promises to write to him to contact Gracián on the matter of helping him with his duties. Dantiscus refuses to pay Isabel an annual salary because she did not accept his terms. However, he asks Gracián to pay her 20 ducats that he will reimburse him for when the opportunity arises. He declares that if Isabel were to abandon her current licentious lifestyle, she can expect annual support from him, but he doubts if such a change of nature is possible. Dantiscus states that he has no time to write a longer letter because he is currently arranging to send money to Rome to pay for the confirmation of his election to Warmia bishop. He notes that the Warmia diocese to which he is transferring is three times wealthier than the Chełmno diocese. IN POSTSCRIPT: Dantiscus refuses to pay his daughter a dowry. He argues that he would incur a double loss – her marriage to Gracián means he will be separated forever from his child. Dantiscus claims that if Isabel had agreed to send his daughter to him without demanding money for this, he would have supported her financially so that she wouldn’t be forced to continue to make a living from prostitution, and would have remembered her in his testament as well, and found a worthy husband for his aughter. However, he declares that he will offer as much support as he can to Gracián and Juana once the marriage is consummated. In very bitter words, he supposes that despite the bride’s young age this has probably already happened. He promises that he will soon send his daughter a gift that will serve as a memento of her father.


Manuscript sources:
1rough draft in Latin, autograph, BCz, 244, p. 309-310, 294
2copy in Latin, 18th-century, BK, 232, p. 240-242
3copy in Latin, 18th-century, B. Ossol., 151/II, f. 173v-174v
4copy in Latin, 18th-century, BCz, 55 (TN), No. 71, p. 461-465
5register with excerpt in Latin, Polish, 20th-century, B. PAU-PAN, 8243 (TK 5), a.1537, f. 60r-61r
6register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 582
7register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 32, No. 583

Prints:
1ÁLVAREZ Alderete Apendice, No. 2, p. 412-413, 438-439 (in extenso, postscript skipped; Spanish translation, Tarsicio MARTÍN; postscript skipped)
2Españoles part I, No. 30, p. 97-99 (Spanish translation)
3CEID 1/1 No. 68, p. 309-314 (in extenso; English register)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

BCz, 244, p. 309

Ioannes de Curiis Dantiscus, episcopus Culmensis etc. et ad ecclesiam Varmiensem postulatus etc. Domino Iacobo Graciano salutem.

Quod cf. Diego GRACIÁN de Alderete to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-06, CIDTC IDL 1656;
Diego GRACIÁN de Alderete to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-06, CIDTC IDL 1657;
Diego GRACIÁN de Alderete to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-06, CIDTC IDL 1658
litteriscf. Diego GRACIÁN de Alderete to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-06, CIDTC IDL 1656;
Diego GRACIÁN de Alderete to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-06, CIDTC IDL 1657;
Diego GRACIÁN de Alderete to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-06, CIDTC IDL 1658
tuis, quas, si recte meminimus, trinis exemplis accepimus on the marginquas, si recte meminimus, trinis exemplis accepimusquas, si recte meminimus, trinis exemplis accepimus on the margin, hucusque non rescripserimus, in causa fuit expectatio responsi ad nostras written over measmeasnostrasnostras written over meas, quas ad quosdam amicos nostros et ad ipsam Isabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)IsabellamIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood), matrem Juana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...)sponsaeJuana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...) tuae, dederamus, quandoquidem iis mentem nostram de illa et filia declaravimus – quod neque te porro, ut arbitramur, latere potuit – persuadentes nobis litteras manu nostra scriptas et a domino Ehingero[1] matri superinscribedIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)matriIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)matri superinscribed redditas te legisse. Ad eas cf. Adagia 1526 No. 3385 ne punctum quidem ne iota quidemcf. Adagia 1526 No. 3385 ne punctum quidem illa rescribi nobis curavit, neque in praesens cum cf. Isabel DELGADA & Juana DANTISCA to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-03-15, CIDTC IDL 1590iis, quas cum tuis misit superinscribed in place of crossed-out accepimusaccepimusmisitmisit superinscribed in place of crossed-out accepimus, responditcf. Isabel DELGADA & Juana DANTISCA to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-03-15, CIDTC IDL 1590, non secus atque si numquam recepisset, connivens nimirum supina aure ad ea, quae nos, ut serio sciremus, tum ex nostra, tum etiam ex re illius esse putavimus, quasi vero multam Circeam bibisset mandragoram[2]. Atqui longe fuisset illi utilius superinscribed in place of crossed-out expressiusexpressiusutiliusutilius superinscribed in place of crossed-out expressius commodiusque, si poto elleboro[3] nostris admonitionibus paruisset, verum imprudens mulier id ut nobis ut alienum venum ire et praesenti pecunia voluit, quod prius nostrum esse confirmabat. Quis autem adeo cf. Cic. Fat. 10 Zopyrus stupidum esse Socratem dixit et bardum stupidus et barduscf. Cic. Fat. 10 Zopyrus stupidum esse Socratem dixit et bardum est(?), ut id, quod suum est, sciens emat? Eoque nobis, qui alias in malum minime suspicaces esse solemus, quiddam gravioris opinionis, et fortassis non incertae nec, non sine pungente scrupulo iniecit. Quam quidem opinionem per tuas litteras initumque coniugium, quod tibi et novae nuptae felix faustumque esse optamus, adimi nobis non gravate sustinemus, utpote pro tuis virtutibus eruditioneque non vulgari atque pro veteri nostra in te propensione tibi volentes optime, hancque amicam in te nostram cogitationem et voluntatem consum{m}ato modis legitimis matrimonio non obscure agnosces, reque ipsa experieris. Tu modo, quod facis interim, cura, ut tibi honestis moribus pro paterno tuoque decore coniunx in ea qua est aetate educetur ac instituatur. Ceterum, quod hinc petis stipendium pro negotiis nostris in aula vestra obeundis, non tibi deesset opera adminiculumque nostrum, verum hoc tempore nobilis quidam ex nostratibus Fabian Wojanowski (Fabian of Dąbrówka, Fabian Damerau) (†1540), courtier of King Sigismund I Jagiellon and Queen Bona Sforza, German tutor to their son Sigismund II Augustus. In 1531 he went back to his family name Damerau; Dantiscus' companion on his mission to Emperor Charles V and his successor as a royal envoy at the Imperial court; 1539-1540 Canon of Ermland (Warmia) (from 1538 coadiutor of Henryk von Snellenberg by Dantiscus' patronage) (KOPICZKO 2, p. 49; SBKW, p. 37)FabianusFabian Wojanowski (Fabian of Dąbrówka, Fabian Damerau) (†1540), courtier of King Sigismund I Jagiellon and Queen Bona Sforza, German tutor to their son Sigismund II Augustus. In 1531 he went back to his family name Damerau; Dantiscus' companion on his mission to Emperor Charles V and his successor as a royal envoy at the Imperial court; 1539-1540 Canon of Ermland (Warmia) (from 1538 coadiutor of Henryk von Snellenberg by Dantiscus' patronage) (KOPICZKO 2, p. 49; SBKW, p. 37), qui nobis, cum oratorio fungeremur munere in Spain (Hispania)HispaniisSpain (Hispania), aliquot annis inservivit, Isabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)IsabellaeIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood) non incognitus et tibi fortasse notus, hanc gerit provinciam. Illi scribemus, ut tecum super iis cum ... illegible...... illegible faciet conferat tecumque dispiciat, quod ex tuo negociorumque superinscribedqueque superinscribed tractandorum usu esse possit. Aureus De annua pensione non est q(uo)d quod Isabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)IsabellaeIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood) debemus, cum oblatam toties superinscribedtotiestoties superinscribed condicionem non susceperit. Si nostris obsecuta fuisset me(?) non iniquis monitis ex pacto secundum pactum, quod inire cum illa voluimus, admisisset, iam quod quereretur et de quo cf. Phaed. 1.13.1-2 qui se laudari gaudet verbis subdolis / sera dat poenas turpes paenitentia sera ducitur paenitudinecf. Phaed. 1.13.1-2 qui se laudari gaudet verbis subdolis / sera dat poenas turpes paenitentia , non haberet. Nihilo secius tamen, licet spes non sit, ut licentioriscentioris institutuminstitutum vitae on the margin in place of crossed-out vitae genusvitae genusms 2 3 4 licentioris,
ms 1 [...]centioris paper damaged
licentiorisms 2 3 4 licentioris,
ms 1 [...]centioris paper damaged
ms 2 3 4 institutum,
ms 1 institu[t]um paper damaged
institutumms 2 3 4 institutum,
ms 1 institu[t]um paper damaged
vitae
licentioriscentioris institutuminstitutum vitae on the margin in place of crossed-out vitae genus turpi consuetudine, cuius maxima est written over ...... illegible...... illegibleestest written over ... vis, conflatum superinscribed in place of crossed-out conquisitumconquisitumconflatumconflatum superinscribed in place of crossed-out conquisitum relinquere possit, poteris tamen superinscribedtamentamen superinscribed illi nostro nomine superinscribednostro nominenostro nomine superinscribed viginti numerare aureos, quos tibi per oportunitatem reddi faciemus, quibus si cf. Porph. Com. in Hor. Art. 1. 6. 22 quoniam in propria non pelle quietem Ex proverbio sumptum est; eos namque, qui mediocritatis suae obliti maiora se ipsis adpetunt, solemus dicere noncontinere se intra pelliculam suam; Adagia 1526 No. 592 intra tuam pelliculam te contine intra pelliculam redierit redienscf. Porph. Com. in Hor. Art. 1. 6. 22 quoniam in propria non pelle quietem Ex proverbio sumptum est; eos namque, qui mediocritatis suae obliti maiora se ipsis adpetunt, solemus dicere noncontinere se intra pelliculam suam; Adagia 1526 No. 592 intra tuam pelliculam te contine hones BCz, 244, p. 310 tati iniciari ceperit, quottannis subsidii aliquid a nobis ms 2 3 4 tuto,
ms 1 tut[o] paper damaged
tutoms 2 3 4 tuto,
ms 1 tut[o] paper damaged
expectabit. At veremur quod superinscribedquodquod superinscribed, quemadmodum cf. Suet. Ves. 16.3 Quidam natura cupidissimum tradunt, idque exprobratum ei a sene bubulco, qui negata[m] sibi gratuita[m] libertate[m], quam imperium ade[m]ptum suppliciter orabat, proclamaverit, vulpem pilum mutare, non mores.; Adagia 1526 No. 2219 Lupus pilum mutat, non mentem vulpes quod superinscribedquodquod superinscribed pilos quidem accedente aetate on the marginaccedente aetateaccedente aetate on the margin sit mutatura, sarta tecta atque integra manente naturacf. Suet. Ves. 16.3 Quidam natura cupidissimum tradunt, idque exprobratum ei a sene bubulco, qui negata[m] sibi gratuita[m] libertate[m], quam imperium ade[m]ptum suppliciter orabat, proclamaverit, vulpem pilum mutare, non mores.; Adagia 1526 No. 2219 Lupus pilum mutat, non mentem . Non est aliud, quod conquisite in praesentia ad te ms 2 3 4 scribamus,
ms 1 scrib[amus] paper damaged
scribamusms 2 3 4 scribamus,
ms 1 scrib[amus] paper damaged
occupati auro ad Rome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy SeeurbemRome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy See mittendo, quo confirmationem ms 2 3 4 postulationis,
ms 1 post[u]lationis paper damaged
postulationisms 2 3 4 postulationis,
ms 1 post[u]lationis paper damaged
seu superinscribed in place of crossed-out acacseuseu superinscribed in place of crossed-out ac translationis hinc nostrae ad ecclesiam Varmiensem, quae est on the marginquae estquae est on the margin pinguioris in triplo fortunae, quam haec nostra est, emere cogimur. Bene vale, et amicis, qui written over aeaeii written over ae te suis litteris nobis ms 2 3 4 commendarunt,
ms 1 comm[en]darunt paper damaged
commendaruntms 2 3 4 commendarunt,
ms 1 comm[en]darunt paper damaged
plurima nostro nomine salute impartire[4].

Postscript:

BCz, 244, p. 294

Non abs re et hoc, mi Graciane, in tuam notitiam deducendum existimavi, ne de me in posterum ms 2 3 4 quoquo,
ms 1 qu[o]quo paper damaged
quoquoms 2 3 4 quoquo,
ms 1 qu[o]quo paper damaged
modo conqueri possis, quod ratione dotis, ms 2 3 4 quam,
ms 1 qu[am] paper damaged
quamms 2 3 4 quam,
ms 1 qu[am] paper damaged
tibi fortassis amplam de me, nihil debebo, Isabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)matrisIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood) potissimum on the marginpotissimumpotissimum on the margin causa imprimis, quae Juana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...)puellamJuana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...) bonis et ms 2 3 4 commodis,
ms 1 comm[o]dis paper damaged
commodisms 2 3 4 commodis,
ms 1 comm[o]dis paper damaged
invitata condicionibus ad me mittere semper est reluctata, nisi prius ducentos praesenti pecunia a me haberet ducatos. Hanc cum illa exercere mercaturam indignissimum iudicavi, eaque animum meum longe a se et filia abdicavit. Si illa minime ms 2 3 4 fucato,
ms 1 fucat[o] paper damaged
fucatoms 2 3 4 fucato,
ms 1 fucat[o] paper damaged
candori meo, quem olim sine omni labe cognovit et integrum superinscribed in place of crossed-out ulla labe ... semper fuit expertaulla labe ... illegible...... illegible semper fuit expertaomni labe cognovit et integrumomni labe cognovit et integrum superinscribed in place of crossed-out ulla labe ... semper fuit experta, credidisset, iampridem vel per dominum Albertum Kuon, aut per compatrem meum dominum Ulricum Ehinger on the marginvel per Albrecht Cuon (Kohn) (†after 1559), a German merchant from Nuremberg, and the Welsers' factor in Spain (Oberdeutsche Kaufleute, p. 36, footnote 122)dominum Albertum KuonAlbrecht Cuon (Kohn) (†after 1559), a German merchant from Nuremberg, and the Welsers' factor in Spain (Oberdeutsche Kaufleute, p. 36, footnote 122), aut per superinscribedperper superinscribed compatrem meum dominum Ulrich Ehinger (*1485 – †1537), Augsburg banker, member of the Ehinger family of German merchants, one of the most important German merchants in Spain (probably as the Welsers' agent); brother of Heinrich Ehinger; counselor to Emperor Charles V’s (knighted by the Emperor in the Order of Santiago) (DE VOCHT 1961, p. 298; NDB 4 Ehinger, p. 344; ZELINSKY HANSON, p. 123 and footnote 46; EIRICH, p. 170)Ulricum EhingerUlrich Ehinger (*1485 – †1537), Augsburg banker, member of the Ehinger family of German merchants, one of the most important German merchants in Spain (probably as the Welsers' agent); brother of Heinrich Ehinger; counselor to Emperor Charles V’s (knighted by the Emperor in the Order of Santiago) (DE VOCHT 1961, p. 298; NDB 4 Ehinger, p. 344; ZELINSKY HANSON, p. 123 and footnote 46; EIRICH, p. 170)vel per dominum Albertum Kuon, aut per compatrem meum dominum Ulricum Ehinger on the margin ad me dedisset Juana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...)filiamJuana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...), contemplatione Isabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood)cuius matrisIsabel Delgada (†after 1546-06-15), Dantiscus' paramour during his stay in Spain, mother of his two children, Juana and Juan (Juan died in childhood) non fuissem oblitus, curassemque vita mea durante et hinc superinscribedhinchinc superinscribed ex testamento, si on the margin in place of crossed-out quod illiquod illisisi on the margin in place of crossed-out quod illi Deo inservire voluisset superinscribed in place of crossed-out inserviendoinserviendoinservire voluissetinservire voluisset superinscribed in place of crossed-out inserviendo, ad quod eni(m)(?) servitium atque ad honestatem amplectendam ms. amplectandam(!) amplectendam or amplexandamamplectendamamplectendam or amplexandamamplectendam ms. amplectandam(!) hortatus sum eam superinscribedeameam superinscribed semper, quod illi superinscribedquod illiquod illi superinscribed omnia ad victum sine corporis questu, quo abusa est turpiter, 3.7.45-46Credo etiam magnos, quo sum tam turpiter usus, muneris oblati paenituisse deos 39.72deliciae, quibus es turpiter usa satis on the margin cf. Ov. Am. 3.7.45-46 Credo etiam magnos, quo sum tam turpiter usus, muneris oblati paenituisse deos; Dantisci Carmina 39.72 deliciae, quibus es turpiter usa satis sine superinscribed in place of crossed-out relictorelictosinesine superinscribed in place of crossed-out relicto corporis questu, quo abusa est turpiter,cf. Ov. Am. 3.7.45-46 Credo etiam magnos, quo sum tam turpiter usus, muneris oblati paenituisse deos; Dantisci Carmina 39.72 deliciae, quibus es turpiter usa satis sine corporis questu, quo abusa est turpiter, 3.7.45-46Credo etiam magnos, quo sum tam turpiter usus, muneris oblati paenituisse deos 39.72deliciae, quibus es turpiter usa satis on the margin suffecissent necessaria. Neque sponsae tuae hic sponsus defuisset. Atqui nunc illam, cum ms 2 3 4 tanto,
ms 1 tant[o] paper damaged
tantoms 2 3 4 tanto,
ms 1 tant[o] paper damaged
a me intervallo dissideat, neque spes est videndi eam umquam, non secus atque si in vivis non esset mihi venit existimanda. Quicquid ex ea voluptatis paternae mihi debebatur, tu praeripuisti, et, cum cf. Ov. Met. 1. 366 sic visum superis sic superis visum estcf. Ov. Met. 1. 366 sic visum superis , iam me non invito on the marginiam me non invitoiam me non invito on the margin tibi eam habe. Quod si adhuc dos esset mittenda, duplici afficerer damno, et tu commodo duplici. Satis sit igitur tibi in uno, cum mihi ex illa cedit nullum. Nihilo tamen secius, postquam consumaveris matrimonium superinscribedmatrimoniummatrimonium superinscribed, quod fortassis, ut estis ad libidinem procliviores on the marginut estis ad libidinem superinscribed in place of crossed-out ...... illegible...... illegiblelibidinemlibidinem superinscribed in place of crossed-out ... proclivioresut estis ad libidinem procliviores on the margin supra aetatem written over ...... illegible...... illegibleaetatemaetatem written over ..., iam superinscribediamiam superinscribed factum est matrimonium, non deerit tibi et Juana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...)illiJuana Dantisca (*1527 – †1601), daughter of Ioannes Dantiscus and Isabel Delgada; wife of Diego Gracián de Alderete (SKOLIMOWSKA 2004, p. 52; LLAMAS 1995; LLAMAS 1999; LLAMAS 2001; LLAMAS, SKOLIMOWSKA; MELGAR, 37, ...), ubi possum superinscribedubi possumubi possum superinscribed, beneficentia mea ubi possum atque, adeoque superinscribedqueque superinscribed et per oportunitatem on the marginper oportunitatemper oportunitatem on the margin munificentia. Haec ideo liberius et superinscribedliberius etliberius et superinscribed apertius tecum ago, ne ms 2 3 4 suspicari,
ms 1 s[uspicari] paper damaged
suspicarims 2 3 4 suspicari,
ms 1 s[uspicari] paper damaged
de me ad aliud atque aliud causari possis, rebus et fortunis tuis alias libenter commodaturus. Iterum bene vale sponsaque tua, quam meo nomine salutabis inque superinscribedqueque superinscribed Dei timore et amore fruere. Paulo post illi mittam sponsa tua, quam meo nomine salutabis, fruere. Mittam illi paulo post, quo se et oblectare, meique memoriam ms 2 3 4 habere,
ms 1 [...] paper damaged
haberems 2 3 4 habere,
ms 1 [...] paper damaged
possit[5]. Datum ut in litteris.

[1] Heinrich Ehinger (Enrrico Eynger) (†1537)Heinrich EhingerHeinrich Ehinger (Enrrico Eynger) (†1537) or Ulrich Ehinger (*1485 – †1537), Augsburg banker, member of the Ehinger family of German merchants, one of the most important German merchants in Spain (probably as the Welsers' agent); brother of Heinrich Ehinger; counselor to Emperor Charles V’s (knighted by the Emperor in the Order of Santiago) (DE VOCHT 1961, p. 298; NDB 4 Ehinger, p. 344; ZELINSKY HANSON, p. 123 and footnote 46; EIRICH, p. 170)Ulrich EhingerUlrich Ehinger (*1485 – †1537), Augsburg banker, member of the Ehinger family of German merchants, one of the most important German merchants in Spain (probably as the Welsers' agent); brother of Heinrich Ehinger; counselor to Emperor Charles V’s (knighted by the Emperor in the Order of Santiago) (DE VOCHT 1961, p. 298; NDB 4 Ehinger, p. 344; ZELINSKY HANSON, p. 123 and footnote 46; EIRICH, p. 170). Both brothers are mentioned in Dantiscus’ letters in the context of issues related to his Spanish family, so it is hard to determine which brother is being referred to here (cf. letters cf. Ioannes DANTISCUS to Isabel [DELGADA] [Löbau (Lubawa)], 1537-03-16, CIDTC IDL 3857of Dantiscus to Isabel Delgada, Lubawa, March 16, 1537cf. Ioannes DANTISCUS to Isabel [DELGADA] [Löbau (Lubawa)], 1537-03-16, CIDTC IDL 3857, cf. [Ioannes DANTISCUS] to [Johan WEZE] Löbau (Lubawa), 1537-09-28, CIDTC IDL 1729of Dantiscus to Lund archibishop elect Johan Weze, Lubawa, September 28, 1537cf. [Ioannes DANTISCUS] to [Johan WEZE] Löbau (Lubawa), 1537-09-28, CIDTC IDL 1729, and the postscript to the present letter). Both brothers died in 1537. The cf. Ioannes DANTISCUS to Isabel [DELGADA] [Löbau (Lubawa)], 1537-03-16, CIDTC IDL 3857letter to Isabelcf. Ioannes DANTISCUS to Isabel [DELGADA] [Löbau (Lubawa)], 1537-03-16, CIDTC IDL 3857 mentioned here reached her in late June 1537.

[2] Mandragora is a Mediterranean medicinal perennial plant with a forked root shaped like a human figure; the ancients ascribed narcotic, soporific and magical properties to it; Circe used a mandragora brew to turn humans into animals (cf. KOPALIŃSKI 1990 p. 646 Kopaliński, p. 646cf. KOPALIŃSKI 1990 p. 646 ; cf. also e.g. cf. Plin. Nat. 25.147.5 mandragoran alii Circaeon vocant Plinycf. Plin. Nat. 25.147.5 mandragoran alii Circaeon vocant and cf. Adagia 1526 No. 3464 Bibere mandragoram (eandem Circeam appellant) Erasmuscf. Adagia 1526 No. 3464 Bibere mandragoram (eandem Circeam appellant) .

[3] Elleborum (hellebore), a plant used in ancient medicine as a remedy for mental diseases as well as a reviving tonic and a laxative (cf. e.g. Porph. Com. in Hor. Art. 300.2 Locus est in Achaia Anticyra, ubi elleborum nascitur, quo sumpto dementes sanantur. Hoc etiam sumpto et dolor capitis sanatur.; there are also mentions of madness being treated with hellebore in the works of cf. Pl. Men. 913, 950 Plautuscf. Pl. Men. 913, 950 , cf. Mart. Martialiscf. Mart. and cf. Col. Columellacf. Col. .

[4] Dantiscus received letters recommending Gracián from: Juana Dantisca (cf. Juana DANTISCA to Ioannes DANTISCUS Pozaldez, 1537-07-07, CIDTC IDL 1659Spanish orig. AAWO, D.68, f.162, print Españoles, I.20cf. Juana DANTISCA to Ioannes DANTISCUS Pozaldez, 1537-07-07, CIDTC IDL 1659), Luis Núñez Cabeza de Vaca (cf. Luis NÚÑEZ CABEZA DE VACA to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-22, CIDTC IDL 1676orig. AAWO, D.68, f.141, print Españoles, I.24cf. Luis NÚÑEZ CABEZA DE VACA to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-22, CIDTC IDL 1676), Gonzalo Pérez (cf. Gonzalo PÉREZ to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-10, CIDTC IDL 1663orig. AAWO, D.131, f.13-14, print Españoles, I.21cf. Gonzalo PÉREZ to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-10, CIDTC IDL 1663), Ulrich(?) Ehinger (cf. Ulrich EHINGER to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-12, CIDTC IDL 1671German orig. AAWO, D.94, f.84-85v.cf. Ulrich EHINGER to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-12, CIDTC IDL 1671), Alfonso Polo (cf. Alfonso POLO to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-12, CIDTC IDL 1672orig. AAWO, D.131, f.23-24, print Españoles, I.23cf. Alfonso POLO to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-12, CIDTC IDL 1672), Guevara (cf. Fernando de GUEVARA to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-12, CIDTC IDL 1673orig. AAWO, D.131, f.15-16, print Españoles, I.22cf. Fernando de GUEVARA to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-07-12, CIDTC IDL 1673), Reinaldo Strozzi (cf. Reynaldus STROZZI to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-[07]-05, CIDTC IDL 1860Spanish orig. BK, 230, p.263-264, AAWO, D.131, f.31, print Españoles, I.18cf. Reynaldus STROZZI to Ioannes DANTISCUS Valladolid, 1537-[07]-05, CIDTC IDL 1860).

[5] Probably the gift in question is a medallion with Dantiscus’ likeness, sent to Juana (cf.cf. Johan WEZE to Ioannes DANTISCUS Vienna, 1539-12-17, CIDTC IDL 2253Johan Weze’s letter to Dantiscus, Vienna, December 17, 1539cf. Johan WEZE to Ioannes DANTISCUS Vienna, 1539-12-17, CIDTC IDL 2253: Auream effigiem Reverendissimae Dominationis Vestrae dedi Ioannae, ut quodammodo semper eum praesentem haberet, quem absentem tantopere amat et veneratur. Quo munere nihil potuit illi esse gratius et ob id Reverendissimae Dominationi Vestrae immortales agit gratias (orig. UUB, H.155, f. 25-27; print Españoles, I.41; cf. also cf. LLAMAS, SKOLIMOWSKA p. 129-130 Testamento, p. 129-130cf. LLAMAS, SKOLIMOWSKA p. 129-130 ).